www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa  

        San Ferminetan gaude oranik; ots, aste osoan zezenekin; bano, bospasei egunez arratsaldero euria; aurten ala bai goazi, ez da arrigarri egun oketan ere bero sapa batzuen ondotik ortoska eta erauntsika aritzea: igande, azken eguna, eder-ederra, jendez mukurru.

        Aurten ez omen da beste urtetan bezenbat jende bildu: baño naikoa bazen leenengo gauetan iñori lo egitera ez uzteko, alkate jaunaren agindu zorrotzak urtu bide ziren; arrabots eta mozkor izandu da.

        Encierro delakoetan iñork ez du miñ andirik artu. Aurten zezenekin, iriko etxea ez bide da aberastu: naiz igandean, bete-betea egonik kitatuko ziren.

        Aurten, eskuzko pilota partida polita izandu zen Euskal jai-en; Urzelai eta Etxabe V, Kirru eta Mallavia. Azken oriek irabazi zuten lauen artetik, Mallavia eta Kirru oberenak.

        Ferietan abereketa gaitza aurten: valenciano ainitz bazen; bozik eta merke eraman dituzte bildu ziren geienak. Aurten ere, feria, delako Vuelta del Castillon izandu da.

        Juan den asteko berri larriena, goxoena eta euskotarrentzat garrantzidunena, idaztiño berri baten argitaltzea. Erdaraz egina dago Genio y Lengua du izena, eta Ibar gipuzkoarra, aren egilea.

        Nor nai den Ibar jaun euskaldun ori, jakintsun eta Euskal Erriaren maitale gaitza agertu zaigu.

        Euskaldun izatea argi eta garbi berexten du eta erraten digu aren ezagupide larrienak zein diren, euskaldungoan borobiltzeko.

        Euskaldungoa galdu urren dela; edo, ura galdu bearrez etsai asko ditugula lanean ari direnak.

        Euskaldungoa ez dagola berdin mendiz araindian, nola unaindian, an aldeztale andia duela euskara landuan; emen berriz euskara arrontetik gorago juan bearrez, bidea uts eginik gabiltzala.

        Gogoak erdaldundurik, euskaraz ari garelarik, iñork aditzen ez digula ta.

        Zorrozki eta erro-errotik miatu du gure euskaldungoaren galbidea; bide berri bat idekirik, adiarazten digu, nola ibili gaizken bide ortatik barna.

        Nik ez dut entzun eta ez irakurtu ere, Ibar jakintsunak idazti eder orri esker eman digun erakaspenak bezain argiak eta egokiak.

        Orixe jaunaren poema Euskaldunak eredutzat arturik, ura ematen digu euskaldungoaren orkoitzat eta bai euskararen ikasteko ere.

        Azkenik: araudi bati esker, bideak idekitzen, nola jokatu bear dugun erakusten digula.

        Damurik, erdaraz dagola; baño, bereziki, erdaldunentzat da, guri ere on andia eginen digu aren irakurtzeak; euskaldunen lana delakoz zuzendu bearra, bidez eta elburuz.

        Nere zorionik beroena, euskaldun jakintsunari Genio y Lengua delakoaren egile, biotz andikoari.

        Unen egile gipuzkoarra denez geroz, Gipuzkoan as baledi, bide berri ortan barna ibiltzen, orduan, beste guziak ari jarraikitzen garela, euskara garbia, nagusi ginuke.

        Gobernadore jaunak dio; ez dela egia, Iruñeko gudulari zenbeit errebelatu edo aitzindarieri aitzin egin dioten.

        Egia errateko, nik ez diot olakorik iñori aditu eta ez egunkarietan irakurtu ere.

        Oraiko aldian, berri sortzeko iturri berexiak, non dauden ez dakigu.

        Jainkoari esker, asots-egileak ixildu dire eta gabon jaunak.

        Urbilen aldi artio Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

aurrekoa