www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Egunaldi ederrak egiten ari duena! Arrigarri da, jadanik zuaitzak ostotzen asiak; aspaldidanik liliak landetan eta zuaitzak liliturik.

        «Otsaila, firilli faralla», errana da baño; aize egoaren asotsa ezpada, aurten ez dugu elurrik.

        Aroa epel baldin badugu, bazterrak ez daude orren geldi.

        Aaldunen aukera dela eta, España geienean, gorrienak nagusitu direlakoz, eztabai aunitz badago. Gobernuak beldurrez edo Jainkoak daki zergatik, aaldunen aukera, zenbeit lekutan bigarren aldiz egin bear eta ori ikusi gabe, lekua ustu du eta Gobernu berria berehala egin dute, Azaña giderraren yabe.

        Baño, guztien buruan; oraiko borroka aldi luzearen ondoren gisaz, zer? euskaraz ikasi bear dugula eta euskaraz itz egin bear dugula; zergatik? euskaraz, baldin bat, mozkorturik ezpadago, geienetan itz gordin guti esaten dugulakoz. Zilegigoaren arrasta laxatzen ez dugularik, gure baitan gaude: nai duena gertaturik ere.

        Eriotzaren ondoan, nor dago, euskalduna baño, bere baitan? Nik ongi dakit, euskaldun bateri erraten diotalarik, arrixku zerbeitean zaude, eta zer gerta ere, elizakoak eta artu obe zinuke.

        Batere asaldatu gabe, Jainkoak nai duena izan dadiela, ori esan ta bakean. Españan, gutiz gora bera, Frantzian bezala; gorri-gorrienak sozialista-komunista guztiek bat egin dute, gobernuaz jabetzeko; diote sozialistako iru laurdenak komunistak direla.

        Gobernuko gizon guziak masonak omen dire, eta orietarik iñori axolik ez omen zaio ori erranik ere.

        Nafarroako gobernadore, berriki egin dute Garcia Larretxe jauna; orai duela bizpairur urte Alabako gobernadore izana. Au bedere ezaguna dugu, etxekoa eta euskalduna. Gorria izanik meza entzuten du eta bazkoz egiten ere bai. Baño, dio egun gutxitako baizik ez dagola; uste dugu zergatik den, berriki gaizki eri-andi egonik, eta alargundurik dagolakotz*.

        Gobernu berriaren agindurik leenengoa, giltzapeturik zaudenak bere gain uztea eta 107 laxatu dituzte.

        Beregain utzi dituzten giltzapetuak, guztiak ziren urriko naasturian Eibar delakoan bilduak; bat ez, beste guziak aske; bat ori da Larrañaga jaun zena il zuena.

        San Cristobal delako gazteluan dagozinak ere utzi dituzte bere gain.

        Juan den ostirale arratsean gazte oste gaitza ibili zen karrikaz-karrika San Cristobal delako giltzapetuak aske uzteko; baño orduko, Gobernuak agindua emana.

        Baita ere Euskal-Erriko zinegotzi alkateak, bere lekuetaratu dituztela.

        Urbilen aldi artio Jainkoak ala nai duela.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa