www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Aurtengo Sanferminak, bertze urtetakoak baño ots-andikoak izan dire. Zerk anditzenago dituen ez nakike; baño zezenak eta zezen ilzalek nago eman dioten aipamen andi ori.

        Aize guzietara edatzen bai dituzte, berri oriek; orgatik leku urritietarik ere, etorri dira ikustera.

        Emengo zezen jaiek badute bertzeetan ez dena «encierro» deitzen dutena.

        Arratsaldean jokatu eta il bear dituztenak; goiz goizean, karrikaz karrika! egin aala laster eramaten dituzte, idi batzu lagun ta bidari, artzañak makil ukaldika gibeletik.

        Idi oriek jarriak daude lan ortara eta badakite bidea.

        Baño, josteka unen galbidea, ehunka edo milaka gazte eta gazte ez direnek betetzen dute bide ortarik erdia bedere, plaza aldekoa.

        Gizona eta zezena, nor leenka, zezena nagusi bai da, bidelaurden bat aitzinago asita, gizon lasterkaria badaiteke eldu dadin leenago, bidea utsik badago.

        Baño, ainbertze dire bide aitzinean; eldu direneri traba andia egiten bai dute elkarri eta berdin zezenak ere geldi azten dituzte biderik uzten ez diotelako.

        Aurten ere, gizon bat ilik, bi zauritu eta zenbeit kolpatu.

        Ume nintzenean, gutiak ziren zezenen aitzinean trebe zirenak lasterka juateko eta orgatik bazuten leku.

        Baño azken urte oketan trebe direnak eta zezenak ere ez dezakete lasterrik egin; orgatik, orai egiten den bezala, zuen aalkea ezpanu, erranen nuen, astokeri andia dela.

        Aurten bezenbat mota guzietako tarrantik, ez dut beñere ikusi.

        Iragan igande goizean, tarranta batek gizon bat leertu zuen.

        Iragan igandean etsia eman zioten «Eusko Ikaskuntzak» Donostian eman duen ikastaroari.

        Emengo eta atzerriko jakintsunek ederki mintzatu omen dire Euskal Erriari dagokion gai ainitzez.

        Euskaraz ere, egin zigun Muxika jaunak, bi mintzaldi. Batzartu ginenak ere sartu ginen elkar izketan elgarren bilkuran.

        Ango erabaki batek ala dio «Eusko Ikaskuntza» jo, bitarteko egin dezan orko «Euskaltzale Biltzarra»kin eta otoiztu dezan «Euskaltzaindiko» idazkera, euskal-idazle guziek onetsi dezagun.

        Ots, orthographe delako berbera guzientzat.

        Madriden ginauzkan ordelariak, gobernuakin antolamena eginik itzuli dire, baño ez digute erran zer egin duten.

        Bizpairur egunez aro zikin baten ondotik, ipar aizeak lagunduz onera eman du. Agian, eginen aal ditu orai artio baño egunaldi obeak; belarra, ogiak eta egiteko.

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duela.

        Eldu den igandean, Jondoni Iñaki eguna. Baztango Berroetan euskar eguna; mintzalari, bersolari, pilotari eta danzari.

        Eta aurren euskaraz irakurtzea ez?

        Eldu den illean berriz, Leizan euzkar egunak 13 eta 14 garrenean.

        Emen ere mintzalari nausienetarik, Azkue eta Ormaetxea jaunak bedere.

        Bersolariak (Enbeita ere eldu omen da) pilotari eta dantzak. Bi egunez eginen ote dugu zerbeit onik euskararen alde.

        Leiza erri larria eta euskaldunenetarik bai da, andik zerbeit agertuko da.

        Leizako jaiak, ango errikogizonek antolatuak eta ordainduak dire gero; erri guti dire olako.

        Uarte-Arakilen gizon batek miñ artu du gari ebakitzen ari zelarik.

        Larunbat arratsaldean gari molla bat bota da itzultzean, uga oporsega gañean zeramala larrean zango bat trabatu eta erortzean segak urratu zion ukaraia, beatz loditik asi eta ukondoraño.

        Ukarzaña (artere cubitale) ebaki zion eta odol ixurtze andia izan zuen, Iruñako eritegira eldu bizkitartean.

        Eritegian bear zituen artak emanik ongi omen dago.

Larreko

       

 

aurrekoa hurrengoa