www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Nafarroatik
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nafarroatik, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

        Elurra inguruko mendietan; elurra Iruñen bertan; euria eta otza alde guztietan; baño, aurten, ego aizea nagusi bai dugu beti, bereala egiazko udaberri goxoan gaude; baldin langabeko gizonek eta laguntzen dituztenek ezpagaituzte goseak idukitzen.

        Juan den asteazkenean langile guztiak lanarte egin zuten; lankaiak edo egin gogo dituzten obrak asten ez dituztelakoz, asarrea erakutsi zuten lanik ez eginez eta iñori lan egiten ez utziz; gisa ortan, esneketariak, ogiketariak, etxez-etxe ezin zutelakoz saldu, okindegi guztietan jendeketa gaitza bildu zen ogi erostera.

        Egun guztia iraundu zuen saltoki guztietan lerro gaitza txandaren begira.

        Larunbateko ere, asi zen erraten beste lanarte batekin meatxatzen gituztela baño ez bide zen egia.

        Orai duela amabost egun, Rotxapeako andreño Gelbenzu (pilotariaren arreba) bidean irristatu eta ur andira erori zen eta ito; zenbeit egunez aren loia ezin atzemanez ibili ta, orai, juan den ostegunean, azken elur-euri erauntsiekin batio urak bulartu baiziren nonbait andreñoaren loia traba zenbeitetik laxatu eta ur gañera agertu zen; arrantzale batzuk ateratu eta bildu zuten Miluzeko zubi ondoan.

        Oraiko aldi untan lana emateagatik edo, iri gizonek, zinegotziek, etxe zarrak botatzen zerbeit egin nai dute.

        Azkenik, Xabier delako seminario zaarra erosi nai dute; baña, otoi, leenik il dizkitela an bizi diren garratoiak; bertzeenaz, izurrite edo pestea Iruñe guztian edatuko dute.

        Iruñeko jaun euskaldun batek egunkarietarik, Iruñeko iruetarik, oiu egiten du «Katoliko Ariketa» edo «Acción Católica» delakoak, euskaldunen artean bear lukela lan egin eta ortarako, euskaldun gazteriari deitzen, edo otoizten du, eldu daizten Escolapiosko gela andi batera, non bildu gogo dugun, euskaraz itz-egiten trebatzeko.

        Noizpait bedere asi gaizten euskaraz ibiltzen, ibiltzen denak eginen du bide; ta ez geldi dagonak eta ixilik.

        Gure apezpiku jaunak bozik ikusiko luke, nik uste; gu, ortarako euskaraz trebatzen asten bagine.

        Bizi bagara, ikusiko dugu zenbat gazte, zenbat mutil eta zenbat neskatil eldu diren!

        Nafarroako errepublikanoak ez dire egoaldekoak bezala; orai berriki gure Alkate izana, Garbayo jauna, zendu da katoliko zintzo bat bezala; Jainkoa baitan bego.

        Egunkarietan adiarazten dute, egun oketan, delako meza gregorianak erranazten dituztela il denaren arimaren aldez, Jondoni Nikolas elizan.

        Langabekoen laguntzeko, erri-gizonek eta beste zenbaitzuek, erabaki dute laguntzeko; bakotxari emanez iru pezeta, noiz artio ez dute erran.

        Apezpiku jaunak iru milla pezeta eman ditu lanik gabeen laguntzeko: bost ehun pezeta Iruñeko andre batek.

        Fascista delako jaun batzu baitu dituzte eta bildu; fascista delako batzokiak etsiazi dituzte: amarrak giltzapetu dituzte, bat, Alfaro jauna, bere gain utzi dute, bet betan aita il zaiolakoz Madriden.

        Diputazioneak erabaki du bide zenbeit berritzea, langileri lana emateagatik.

        Urbilen aldi artio, Jainkoak ala nai duelarik.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa