Arantxa Moñuxen ideia batetik abiatuta, Higa Antzerki Taldeak 2010ean sortu zuen Espazio hutsak ikuskizuna (hastapenean izena “Ene poltsa handia eta biok” izan bazuen ere), Amaia Lasaren testuetan oinarrituta. Moñuxekin batera Kristina Ropero eta Maria Alonso aritu ziren antzezle lanetan, Mercedes Castañoren zuzendaritzapean eta Iñaki Santosen musikak lagundurik. Haiek jarri zieten ahotsa Lasaren testuei, gorputzak ere mintzo diren antzerki lanean. “Aurrez aurre, emakumeak protagonistak” jardunaldien barruan Tolosan egindako estreinaldi hartako bideoa eskaintzen dizuegu oraingoan.
Armiarma.eus berritu dugu, berritzen ari gara. Euskal idazleen aipuak irakurriko dituzu atariaren goikaldean, sartzen zaren aldiro bat. Modu ikusgarriagoan. Eta bilatzailea ere badu atari berrituak. Literaturaren Zubitegian, Euskarari ekarriak gunean, Kritiken hemerotekan eta Literatur Emailuetan egiten ditu bilaketak eta emaitza plazaratzen du ordenatuta. Izan idazle, izan kontzeptu; bilaketaren emaitzak literaturaren sarean murgiltzeko gonbidapena luzatuko dizu.
Mila aste igaro dira Literatur Emailuak albistegia bidaltzen hasi ginenetik. 20 urte Literatur Aldizkarien Gordailua martxan jarri genuela, eta apurka apurka –Literaturaren Zubitegia,Kritiken hemeroteka, Klasikoen Gordailua,Basque Poetry, liburu elektronikoak...- literaturaren sarean Armiarma.eus lekua egiten joan da. Armiarma.eusatariari itxura berri bat eman diogu, ematen ari gara. Egunero, aldi oro eduki berriak eskainiko ditu aurrerantzean. Euskal idazleen aipuak, literatur ekitaldien agenda, efemerideak, albisteak eta literaturaren sare honetan aurkitu daitezkeen edukiei loturak eskainiko dizkie, diseinu berri batekin.
Aste honetakoa literaturzaleei bidaltzen diegun 1000. Emailua izango da, liburu berri eta literatur edukiz betea. Mila esker mila asteotan, eta datozenetan ere laguntzeko prest agertu zareten guztioi.
Euskal literatura modernoko lehen aldizkaria Ustela dela esan liteke: Bernardo Atxagak eta Koldo Izagirrek sortu eta osorik idatzia aurreneko zenbakia, 1975eko urtarrilean: Panpina Ustela. Beste bi zenbaki argitaratu ziren 1976an: Zorion Ustela eta Mermelada Ustela.
Erreferentea da Ismael Manterola Ispizua artearen azterketa eta dibulgazioan. EHUko irakaskuntza lanaz gain, urteak daramatza euskal prentsan arteari buruzko gogoeta eta artikuluak egiten. XX. mendeko euskal arteari begirada aspaldi jarria dio —baita XXI.ekoari ere—, eta zehazki artearen transmisioan izandako bihurguneei buruz edo! argitaletxearekin 2017an Maite ditu maite liburu inportantea argitara eman zuen. Osorik eskaintzen dizuegu orain.
Energiarekiko harremana aldatu duen etorkizunari buruz idatzi du Harkaitz Canok Kintsugi izeneko fabula. Azala sormen artistikorako gunearen Zirriborroak eta gero proiektuaren baitan, idatzitakoari ahotsa ere jarri dio idazleak. Arrate Rodriguez artistarenak dira ilustrazioak. Lana euskarri ezberdinetan partekatu dute, eta armiarma sarean ere jartzeko aukera izan dugu, zuen artean partekatzeko.
Irakurraldia egin zuen 2020ko urtarrilean, orain urtebete, Iban Zalduak, Sekula kontatu behar ez nizkizun gauzak izenburukoa, Koruko Heras piano-jotzaileak lagunduta. Elkar argitaletxearekin 2018an kaleratutako izen bereko ipuin liburutik bi narrazio irakurri zituen idazleak, eta baita Ipuin euskaldunak (Erein, 1999) obrako ipuin bat eta hiru ipuin argitaragabe. Herasek Aita Donostia, Eduard Pütz, Bern Alois Zimmermann, Maurice Ravel, Edith Piaf, Erik Satie, Richard Rodgers eta Lorenz Hart egileen piezak jo zituen. Hemenirakur ditzakezu orain sei narraziook.
Testu ederrak irakurtzeko leku bat. Literaturaren itsaso zabalean topatzen dugun edertasuna konpartitzeko proiektu bat. Gustatzen zaizkigun testuak hautatu ditugu, ederrak eta edertasunaren aldekoak, humanoak eta humanitatearen aldekoak, ezagutzaz beteak eta ezagutzaren aldekoak. Horrela aurkeztu dute Deabruaren eskola;Irati Jimenez, Esteban Montorio Monti eta Mikel Sotok sortutako literatur edukien webgunea. Hautatu dituzten testuak iraganekoak dira askotan, baina ez beti. Elkarrizketak batzuetan, baina ez soilik. Fikziozkoak sarritan, baina ez halabeharrez. Eskola, Aker larrea, Leizeko eskola, eta index prohibitorum zubitegia sortu dute egile, liburu, eta bestelako edukien loturekin.
Mikel Laboak hiru ildotan sakondu zuen bere sormen lana: Herri kantagintzaren berreskurapen eta hedatzean, esperimentazioan (lekeitioak) eta idazleen testuen ahairetzean. Bere heriotzaren urteurrenarekin, musikatzeko aukeratu zituen testu batzuekin osatutako LP bat proposatzen dizuegu, jakinik Laboaren kantagintzak euskaldunon belaunaldi askoren imaginarioan duen eraginak mugatuegi ere bihur dezakeela, nork bere LPa duela.
Emari eta sakonera handiko ibaia harri batetik bestera jauzika zeharkatzeko ahaleginean irudikatu dugu Laboa. Gabriel Aresti musikatu zuen lehenik, artea artearen aldeko aldarri ozenarekin eta klase kontzientziatik euskal poesia modernitatera ekarri zuen hura, Ez Dok Amairun bidelagun izango zituen Artze eta Lete, Arestik itzulitako Brecht, Aresti aitapontekotzat izan zuen Atxaga, Atxagaren bandakide izan zen Sarrionandia. Herria da gorputza, hizkuntza bihotza, gure hitzak esan, ez daitezela gal, ez daitezela ahaztu. Nekez uzte du bere sorterria, sustraiak han dituenak. Oroitzen zaitugunean…
OHARRA: Datak kantak argitaratu ziren urteei dagozkie, ez testuak sortu zirenekoei.
Kultur ekitaldiak eta oro har jarduera, bizitza bera bezala, pandemiak baldintzatuta dauden garaiotan, ikusleak musukoz jantzita ageri direla ikuskizunetan, egokiera izan daiteke ikusle eta obraren arteko harremanari buruzko testu bat irakurtzekoa, ikuspegi berezi batetik egindakoa berau. edo! argitaletxeak 2014an kaleratua, Harkaitz Canoren Txalorik ez, arren dakarkigu.
Autoa berritasun arriskutsu gisa ikusten du Pedro Migel Urruzunok Automobil gauzaknarrazioan, 1912an. Elkarrizketak egituratzen duen gogoetan ikuspegi kostunbrista ageri zaigu, diglosia tantak, zirtoak… Urruzunoren baliabideak gai moderno batean. Eta 1984an Taxi baten agonia dakarkigu Joserra Utretxek, non taxia bera mintzo zaigun, heriotza ekarri dion istripua azalduz. Urruzonorenaren ondoan, gure ipuingintzaren bilakaera ezin hobeto erakusten duten estiloa, ikuspuntua eta tratamendua. Bi horiekin batera, ipuina.eus webgunean, beste bi: bata, beste idazle ezezagun bat ipuinaren generoa lantzen, Joakina Garaialderen Bejondeizula Mainaxi, 1930ekoa, herri ipuin kutsuko ipuina, ironia nagusitzen zaiola mezu moralari. Nobelagilea izango zenaren lehenetariko fikzioa, azkenik: Gotzon GaraterenKoldarra (1967). Gaztetxoen arteko krudelkeria jatorra amaiera dramatikoarekin
34 narrazio gehitu dizkiogu ipuina.eus egitasmoari, lehendik ipuinen bat bazuten autoreena kasu batzuetan (Julene Azpeitia, Domingo Agirre, Lauaxeta…), lehen agerraldia egin dutenena bestetzuetan (Ivonne Harispe, Barrensoro, Oya…); XX. mendeko lehen hiru hamarkadetakoak gehienak. 69 egile dagoeneko, 92 ipuin. Eguraldia akaso ez baina giroa barrenerako dagoen garaiotan, gure ipuingintzaren erakusleiho zabal bat.