Maite dena ezin ukan
Arrossagaray, J.C.
Mutikoa:
Euskal-herriko izar ederra, heldu nauzu zure gene
Bihotzez eta gogoz gustatzen baitzeraut zure izana;
Maitasunaren mintzoak deraut ideia hori emana
Ene andretzat galdatzen zaitut, onhar nezazu nizana.
Neska:
Mutil gaztea ontsa aditu ondoan zure galdea
Karkulan sartu behartzen nauzu: gomit hoberik badea?
Espos laguntzat nola bade har dezaket zure aldea?
Xahar bortitzak dituzu eta handiegi etxaldea.
Mutikoa:
Izar ederra, badakizu zuk zonbatez zaitudan maite.
Otoi nik egin galde onaren onestaile izan zaite,
Xaharren beldur horren gatikan nekea izan balaite,
Haste hastetik onartzen dauzut, jarriko gira aparte.
Neska:
Solas ederrak entzun ta ere ez nauzu segur bilduko;
Beste ezkondu batzu ikusi izanak ditut lekuko.
Urostasuna ez dut segurki arinkeriaz galduko:
Tristea frango bilakatzen da behin ezkondu orduko.
Mutikoa:
Hirirat eta, nahi dukezu gozatu urostasuna.
Iduri hango bizi-moldeak ekartzen duen fortuna;
Lurraren beldur zirelakoan bazterturik maitasuna,
Berriz ere nik gozatu behar betiko bakartasuna.
Neska:
Esklabotasun ainitz badira laborarien etxetan;
Barneko lanak egin behar ta segidan kanpokoetan;
Gizonak aldiz laguntza guti andren barneko lanetan;
Hemen esklabo baino hobe da hiriko bizi moldetan.
Mutikoa:
Orai serio ezartzen nauzu zure solaser pentsatuz;
Ene bihotza egunez egun beti badoa trixtatuz.
Guretzat makur handia dago zuek hiria ni aitatuz.
Zer irabazi ukanen duzu Eskual-herria ukatuz?
Neska:
Ez pentsa gero Eskual-herrla ari nalzela ukatzen.
Holako deusik egiterikan ez dut bihotzez asmatzen.
Ikusia dut nitaz hasia zare bertzalde dudatzen
Izane ez da sekula santan solasetarik jujatzen.
Mutikoa:
Laborantxako lanak hastio, hirikoak nahiago,
Gure geroa manera huntan zer modutan ote dago?
Neska tematsu, orai bezala, geroan ere badago,
Ikusiko da laborantxa hau behin betikotz akabo.
Neska:
Badakit, mutil gaztea, egun ez daukazula atsegin;
Zure nahia duzulakoan bizi guzikotz hutsegin;
Ezkontza hori egin zitaken zuk nahi bezala berdin,
Galdegin izan baninduzu ni hirirat partitu aintzin.