Euskarari kantachoa

Otaegi, Klaudio

 ITZ-AZALKAIA.

 Premiazkoa

 Da gure izkuntz garbia,

 Naasi ez dediñ

 Euskaldunen jatorria.

 Apirilleko egunsentian

 Ditudanean entzuten,

 Arbol tantaien orri tartean

 Chori politak kantatzen,

 Ikas gabeko chin pin-kuluiz

 Zeruai diosal egiten,

 Arrigarrizko bozarokia

 Dutelarik moldatutzen,

 ¡Zeñen aundiak diran Jaunaren

 Estalpeak, det pensatzen!

 Ausen bera zait gertatutzen maiz

 Gure izkuntz ederrakin.

 ¿Bizi diteke, diot neregan,

 Aiñ osasun onarekin,

 Naasi gaberik munduan izan

 Diran beste izkuntzakin,

 Etsai gogorrak, kupida gabe

 Egin dioten gudakin,

 Aingeruchoen Izkuntz-gilleak

 Ez baldin bazuen egiñ?

 Ainbeste eunkiren buruan ¿zeñek

 Galdu gaberik gorde du?

 ¿Nola etzuten, esitu arren,

 Izkuntz arrotzak garaitu?

 ¿Nola gaztelu ezin artua

 Balitz bezela gelditu

 Mendi oetan, ziradenean

 Ujolaren gisa sartu

 Ipar egotik, euren izkuntzak

 Porchaz nairikan paratu?

 Baldin izkuntzik zarrenetatik

 Asko ezpadira bizi:

 Jakintsuenak, ernegazioz,

 Eziñ badute ikasi

 Non izan zuen asiera ta

 Nondik zitzaigun etorri:

 Guraso edo aiderik duen

 Iñork ez baldin badaki,

 ¿Nor arrituko ez da begira

 Izkuntz paregabe oni?

 Nagusiturik zeuden izkuntzak

 Bizia galdu badute;

 Liburuetan chokoratuak

 Arkitutzen badirade;

 ¿Nola gure au dago aiñ sendo

 Aiñ indartsu eta gazte?

 Guda, galmen ta naspillak ¿nola

 Deserritu ez digute?

 Jaungoikoaren lana ez dala

 ¿Sinistu genezaguke?

 Onen iturri garbietarik

 Edan gabeko izkuntzik,

 Munduan asko izandu arren

 Ez da kasi bat bakarrik:

 Ugaria da, eta aberatsa;

 Ez dio iñori zorrik:

 Ez da beste bat ezagututzen

 Au dan beziñ egokirik,

 Onek bezela gauzen izenak

 Azaldutzen dituenik.

 Ore gabeko gau biguñean

 Zeru urdinpeko izarrak:

 Kolore denak dituen argi

 Eder baten distierak:

 Ibar bateko mendi, zelaiak,

 Iturri eta errekak:

 Sarjin batean auta litezken

 Lorerikan ederrenak,

 Irudirutzen zazkit euskera

 Zarrak dituen itzerak.

 ¿Zeñek azaldu Subero eta

 Lapurdi itzera goisoak?

 ¡Zeñek Bizkaia ta Naparroko

 Itz labor doaiñezkoak?

 ¿Zeren lirañ ta lena ez dira

 Mintzatzen Gipuzkoa koak?

 Aiñ mintzoera eder, ariñak,

 Eta egokindekoak

 Dira animaren zentzuak sor ta

 Gor uzteko modukoak.

 Arboladira bildutzen diran

 Egaztien pi pi piak:

 Ots me ta lodiz moldatutako

 Alosi arrigarriak

 Arbiska eder distiarien

 Barrunba imitezgarriak:

 Chistu, dulzaina, euskal-erriko

 Artzain chirola guziak

 Jotzen dituzten soñuen antza,

 Dute oen berzegiak.

 Aiñ eztitsuak, alositsuak

 Ta biguñak dira ezik,

 Musikarikan ez da oekin

 Konparatu ditekenik.

 Ez da arkituko, emakumeentzat,

 Batezere, jolasgairik,

 Trebeki, erraz, gozitzez ta ariñ

 Mintza ez dezatekenik.

 Ez det nik uste munduan dala

 Au beziñ izkuntz ederrik!

 Gozoak dira lore zurien

 Geldi gabeko usaiak:

 Guztiz ederrak amoriozko

 Chorien kantu eztiak:

 Aur bati ezpañ biguñetatik

 Darizkion itz naasiak;

 Bere amari egiten dizkan

 Parriska miragarriak:

 Bada, orien ichura dute

 Euskararen itz garbiak.

 Arroka bati darion leiar

 Ura da Aitorren izkuntza:

 Ez du arantza pozoiturikan,

 Guzia da lore utsa;

 Zeren itz loirik eta arnegurik

 ESateko ez da gauza:

 Bere iztegi ugaritsu ta

 Liburuetan ez beza

 Mingaña zikin dezaken itzik

 Arkitzea iñork pensa.

 ¿Nola ez ditu bere oiturak

 Izango gaitzikabeak?

 ¿Nola ez garbi eta zuzenak

 Lege zar paregabeak?

 Baldin apaintzen badute erri bat

 Bear diran birtuteak;

 Zintzo kunplitzen baditu beti

 Dituen eginbideak,

 ¡Nola ez ditu egiazkoak

 Izango Libertadeak?