Donostia-ri. Enara-kabi baten berriak
Otaegui, Claudio de
Milla urte ta geiago dira
Izango noski aldean,
Arrigarrizko kabi chiki bat
Ondar utsaren gañean,
Berdez jantziak dauden mendiska
Polit batzuen tartean,
Enara batek para zuela
Itsasoaren ertzean.
Zillar ari ta urre bikorrez
Kanpotikan gogortua;
Belar on eta luma biguñez
Barrendikan ornitua;
Chori gaisoa zan arkitutzen
Sekulako zoratua,
Jaunak eskeintzen zizkion gairik
Ederrenaz apaindua.
Armiarmarik edo sugerik
Etzediñ barrena sartu,
Edo gau-chori arrapariren
Atzaparretan gelditu,
Esi gogor bat bere inguru
Guzian zion paratu,
Ajolakabe ama umeak
Zezaten gaua paratu.
Zeru argien errege dan ark
Zituenean zabaltzen
Bereargiak ugariro ta
Illunak menderatutzen,
Enarachoak gogoz lanari
Zion goizeko ekiten,
Geroago ta geiago kabi
Zoragarria apaindutzen.
Etzuten lanak eta nekeak
Aspertutzen iñoiz ere:
Uda ta negu; busti legor ta
Bero otzak izutu gabe,
Ustekabeko gertakaitzak zan
Aspiratutzeko trebe,
Bere umeak kabi chuloan
Kontentu ziraden arte.
¡Ah zenbat bider goiz illuntzetan
Guzion Egilleari;
Palta ditugun gauza guziak,
Eskeintzen dizkigun Ari;
Anima biguñ erazten digun
Chor-chorrakin Zeruari,
Eman zizkion esker samurrak
Chori erneak ugari!
Baña, nola ez baita munduan
Aituko ez dan dicharik;
Zorioneko beti izatea
Ez baita ametsa besterik;
Sortutzen da su izugarri bat,
Eta, lau iskiñetatik
Erretzen zaio kabi polita;
Eta, ez au beiñ bakarrik.
Baizikan iru edo lau aldiz:
Eta azkenean..., ¡au pena!
Lastozuzia eskuan eta
Pozoiturikan anima,
Ustez zalarik besarkatzera
Zijoakion laguna,
Gertatzen zaio Neron kabia
Pozez erretzen diona.
¡Agur betiko izan nituen
Logabe, lan ta nekeak!
Agur ederren ichura zuen
Kabia! ¡Agur umeak,
Nere biotza poztutzen zuten
Sarjin bateko loreak!
Arrenkurazko izkuntz batean
Zion enara tristeak.
Atzo, doatsuro, amorioak
Nituen chor-chor kantatzen:
Gaur, doakabero, ditut oñaze
Izugarriak sufritzen:
Atzo, pozkidaz betea nere
Biotza nuen arkitzen;
Gaur, pena eta tristura beste
Gauzarik ez det sentitzen.
¿Non dira, bada, nere kabiak
Zituen edertasunak?
¿Zer egin zuten bere gañean
Egin nituen ametsak?
¡Ah! dira ondar zabal batean
Galdu ziraden trapasak!
Egun-sentiko aizecho goiso
Igeskorraren laztanak.
Eta zor, orain lajatuko det
Egoitz oroi mengarria?
¿Esku gordeak ordu gaiztoan
Su eman zion kabia?...
Arbola bati erori arren
Udaskenean orria,
¿Ez dakizute udaberrian
Datorkiola berria?
Atozte, bada, nere umeak,
Ingurutu nazazute,
Negar samiñak alde bat utzi
Eta lagun zaidazute:
Urre bikor ta luma guriren
Billa saiatu zaitezte,
Panposoago kabi urdiña
Ikusi nai badezute.
Eta, ona non len baño askoz
Ederrago berrirotik,
Lorezko kabi miragarria
Egokiago egiñik:
Zeron egazti alaiak ume
Kotaduak ikusirik,
Lantuzka beti ain toki estu
Artan eziñ kabiturik.
Urratutzen du esi gogorra,
Astintzen ditu egoak,
Libre paratzen presondegitik
Biotzeko prendachoak;
Eta, jantzirik lenago baña
Joia panparroiagoak,
Egaatutzen du, kunpliturikan
Antziñako deseoak.
Enarakume denak diote,
¡Ausenda lasaitasuna!
¡Bedeinkatua izan dedilla
Dicha au irichi diguna;
Sare sallaren malla ichiak
Porrokatu dizkiguna!
Bedeinkatua betiko, kabi
Au zabaldu digun ama!
Aire, iturri, olatu, ibai
Itsasaldeko iparrak;
Aize goisoren murmurrak eta
Zumar orriren pirpirrak;
Izetan sortu, azi, bizi ta
Otsa egiten duenak,
Bedeinkatua isildu gabe
Dirudite esaten danak.
¡Zeñen ederki, zeñen kontentu
¡O enara setatsua!
Dezun ikusten Koncha orretan
Geroztik zure burua!
Mundu guzia zuri begira
Dagokizu arritua,
Esanaz: ori, orisen baita
Arturgizko katillua.
Baga urdiñak gelditu gabe
Pallakatutzen zaituzte;
Aize biguñak, amuruskiro,
Laztan ematen dizute:
Lore politak lurrin gozoak
Zabaldutzen dizkizute:
Olatuchoak lertutzen diran
Bakoitzean dirudite.
Mintzatzen izkuntz mutu batean
¡O perlarik ederrena!
Milla gozaldi urte buruan
Eskeñitzen dituzuna!
Zu zera ume zoro guzien
Doai ta atsegintasuna;
Ametsa, poza, amorioa
Eta zoriontasuna.
¡Zenbat dezaken ama on baten
Amorio izekiak!
Zuk erakartzen dituzu chori
Aberats bidajariak:
Zure gorgorak kentzen dizkie
Tristura ta damurriak;
Naigabe, pena. ernegazio
Eta arrenkura guziak.
Iparretikan egora pasan
Doazen choriak ere
Zuri diosal egin gaberik
Ezin irago dirade;
Eta arriturik begira zure
Gala ederrai diote:
Enara kabi galantagorik
Eziñ arkitu liteke.
Apaindu zaitez, apainda beti
¡O kabi zoragarria!
Aitorren erri urrikariren
Zati konsolagarria:
Ez da aspertutzen zuri begira
Parretsu Euskal-erria,
Ekaitz ondoko danbora ona
Dirudizun uztargia.
Barka zaidazu,.kabi maitea,
Ezpalinbadet asmatu,
Esku bat lore kantu onekin
Zuretzako nola bildu;
Nere asmoak ziran bezela,
Ez baldin badet eotu,
Sarjin bateko lore ederrakin
Girlandacho bat, barkatu.