Arratia'ko basurdia
Enbeita, Balendin
l.-
Arratia'ko erri batian
Jazorikua da aurtengo urtian:
Txarri bat artu eben azteko
Urte guztiko koipetarako:
Ederra eixan
Txarri ederrik iñun an bazan.
Esangotzuet zelangoa zan.
Gorbea'n euken txarria artuta
Basurdia ei zan beraren aita;
Txarri polita bera benetan,
Oso bizkorra gauza danetan
Bera zaintzeko
Etxeko danak ez ziran naiko,
Nortako atiak edei ezkero.
2.-
Au ta guzti be esaten eben
Txarri onegaz gauz beti pozarren
Nai ta basurdekumia izan.
Txarria aziko da gurian.
Badau artua,
Gari, garagar, baba pentsua.
Ez al dira ba oneik naikua?
Eldu zan bada bere garaia
Il biar ebana urte-txarria.
Muxikatikan iru morrozko
Juan zirian orretarako.
Danak bildurrez.
Zar jasoko ete zan bildurrez
Zauritu ezkagixan agiñez.
3.-
Ixil-ixillik jarri giñian
Txarria eguan kortako atian,
Karnezerua bere gantxoaz
Eta ugazaba arto naikoaz
Inozentzian
Oratuteko bere tokian.
Baña amesak utsak zirian.
Laster asi zan kirrin-kurrunka,
Kortako bastar danetan saltoka,
Karnazerua bildur ikaraz
Eta ugazaba makilliagaz;
Etxekoandria
Eskuetan ebala baldia,
Onek zainduten eban atia.
4.-
Etxeko jaunak esaten eban:
«Neuk oratukoutsat bustenetikan
Eta bizkor egon gantxoaz,
Eta bestiok gero eskuakaz».
baña nok eldu?
Ez gantxo, ez buztan eta esku.
Ezin genduan geure eskuratu.
Alango baten oratu geuntsan,
Eta il genduan il biar bazan.
A zuan gero ikustekoa!
Jaurti eban odol pilloa!
Murtzillarentzat!
Esaten eben naiko guretzat,
ez dakit sobreu ba'zan bestentzat.
5.-
Entzuten gendun uste ebela
Amar bat arroa egingo zala.
Gero bost eta iru killoan
Gelditu zuan justo-justoan,
Etxeko pentsu
Geienak zituala amaitu.
Zeinbat eingo zon jan ezpalitu?
Urte guztiko lukainka amesak
Orduan amaitu zirian danak.
Txarri-bodara barriz askotxu
Eta txarriak pixu gitxitxu.
Txarri gauzarik,
Baldin ilten ezbazan barririk,
Etzan geratu gauza aundirik.
6.-
Baña ugazaba ez da mankua.
Aratu barria ein dau sekulakua.
Erosi eban asto gaztia
Ogei bat urte ondo betia,
Giarratsua.
Lukainkarako aukeratua
Ez dok makala ein daun tratua.
Ai, baña zer da nagona esaten,
Uste nagola oker itz eiten.
Etxeko jauna gauza on zalia,
Beti euki dau ortan famia,
Eta nok oni,
Ain ao fiñeko gixon orri,
Lukainka egin asto zar ori?
7.-
Txarri-jabia mindu eztaiten
Enua gaur luzatuten.
Ez dogu gura azarretzerik,
Baizikan bixi maite-maitorik.
Egin biar da:
Txarri obio eskatu al bada
San Antonioi, komeni ba'da.