Euskaldunei
Echegaray, Karmelo
I.
¡Zer gozoro bizitzen dan,
Bat jayo dan erriyan!
¡Zer gozoro, aur zanean
Jostatzen zan tokiyan!
¡Zer gozoro, Jaungoikozko
Pake maitagarriyan,
Esertzen dan, aita batek
Landutako zelaiyan!
¡Zer gozoro jarririkan
Zuaitz baten azpiyañ
Ikusten dan seguruzta
Soroaren erdiyan!
¡Zer gozoro, zuaitzaren
Bertistezko jantziyan,
Ikusten dan garau piña
Narotasun aundiyan;
Sagar eder urreztuak
Mardulikan saroiyan,
Mats-mordoak, zintzilikan
Ibarroko mastiyan;
Gaztañ-morkol arantztiyak
Gaztañadi guriyan;
Inchxur bikaiñ gozotsuak
Ibai-bazter galaiyan!
¡Zer gozoro, kantatutzen.
Ikusten dan sasiyan
Chori luma kizkurduna,
Poz atsegin biziyan!
¡Zer gozoro, begirutzen
Dan lastozko kabiyan,
Errechiñol maitatsua,
Umeak gorde naiyan!
¡Zer gozoro dan ikustan,
Egunaren sentiyan,
Eguzkiyan etorrera
Bere suzko gurdiyan,
Zabaldurik argiera
Sortitz guzti-guztiyan;
Ala beeko zelaiyetan,
Nola goiko mendiyan;
Ala itur urdiñean,
Nola pitsdun ibaiyan!
.....................
¡Zer gozoro, goizetikan
Irtetzen dan lanera,
Gari bizikariya eman
Bear duan lurrera!
¡Zer gozoro, biurtzen dan
Illuntzean echera,
Sorotikan, nekaturik,
Atseden bat eitera;
Echetar maitatuekin
Biyotza poztutzera!
¡Zer gozoro, jachitzen dan
Jayak ospatutzera,
Mendartean sarturikan
Dagoan ibarrera!
Laño bat ez dator bere
Barjakinde chauera,
Satitutzen duan poza
Beregandik kentzera,
Naigabea, kezka, miña,
Biyotzean sartzera.
¿Nork utziko du, billatutzeko
Bertatik joanik, urrea,
Mendiyetako bizitza gozo,
Naigaberikan gabea?
¿Nork lagako du, beretan dagon
Maitagarrizko pakea,
Baldin urreaz eta zillarraz
Badatorkigu nekea?
II.
Zer samiñki bizitzen dan
Bat erritik aldenik!
¡Zer samiñki, lagun aide,
Guraso bat gaberik!
¡Zer saminki, dagonean
Meatze bat zulorik,
Andikan zer irtengo dan
Pentsatutzen bajarrik!...
¡Zeñ ederra dagon goiza!...
Baña arentzat... alperrik,
Daukalako biyotza chit
Diru-nayez beterik.
Ez du beretzat sortitzak
Atsegiñik !ez pozik!
Zergatikan zorigaitzak
Daukan azpiratarik.
Beti dago nozitutzen;
Beti dago tristerik;
Beti ¡bai¡ negarrez beti,
Chit sarritan esanik:
"¿Nola nintzan ¡o zoriya!
Nola, zugan tinkorik;
Urrundetu gurasoak
Dauzkadan lur maitetik?
¿Nola nintzan, nere lagun
Maite danak utzirik,
Aldendu, zeñ birakorra
Ziñan pentsa gaberik?"
......................
¡Amerika! ¿zenbat dira
¡Zenbat! zugaz zurturik,
Irten beren erritikan,
Gurasoak lagarik,
Usterikan biurtzea
Diruz oso beterik?...
¿Eta zenbat itzul dira?...
Ez joan ziran erdirik.
Ez egiyaz; an ill dira,
Lagun bat gabetanik,
Urrun dagon beren Ama
Maiteaz oroiturik,
Beragandik iges egin
Zutelako damurik,
Barkaziyoa biyotzez
Jainkoari eskarik.
..................
Eta biurtu diranak
Jayotz erri maitera,
¿Zer ekarri dute beren
Gurasoen echera?...
¡Zenbat aldiz etor diran
An ezurrak ustera!
¡Zenbat aldiz, atsekabez,
Miñez Ama jartzera!
¡Zenbat aldiz, negar-malkoa
Zelaiyak bustitzera!
¡Zenbat aldiz, sort-echetik
Zoriona kentzera,
Zorion aren eguzkiya
Lañoz estalitzera,
Len gozoak ziran toki
Aek beltzez jaztera,
Beretan zorigaitzaren
Aziya zabaltzera!
Nor irtengo da jayotz-echetik,
Topatu nairik urrea;
Baldin sarritan urrean ordez
Arkitzen bada gosea?
¿Nork opaka du, Amaren biyotz
Biguña miñez lentzea?
¿Nork naikidako du, sort-erritik
Aldendurikan, iltzea?
|