Golfaren ondoko etxea

Uste dut gaur ez dudala lorik egin. Hala ere, atseden hartuta nago, gaur bukatu eta hasiko baita guztia. Gauerako, sandwich pare bat poltsan sartuta, Baionarako trenean egongo naiz, Pantxikaren etxerako bidean, eta Anjel menestra eta bakailaoaren aurrean hutsari begira eserita. Irudi horrek sortzen dit halako ezinegona, afaria prest uzteak, agian keinu itsusia irudituko baitzaio. Gauean gertatu daitekeenaren gaineko hainbat egoera etorri zaizkit gogora azken asteotan, eta uste dut, erabaki egokia hartu dudala gutunik utzi gabe alde egitean. Zer esan behar diot orain, hemezortzi urte elkarrekin igaro eta gero. Zer esan behar diot orain, zer utzi idatzita. Gutunik utziz gero, kapaza da kariñoz idatzitako lerro bati helduta egotea, Hemen maite nauzula esaten du, andamiotik labandu eta hoditik zintzilik gelditu den langilearen antzera. Ez nuke halakorik nahi. Pantxikaren etxetik hots egingo diot akaso, bihar edo etzi, ondo nagoela esateko, eta ez naizela sekula gehiago itzuliko. Edo agian hori ere ez.


-Pilotek 200 kilometro orduko abiaduran egiten dute talka, ikus horman dauden konkorrak, ikusi, ikusi -esan du Anjelek azal gainean loratzen zaizkion begiak suminez beterik, kazetaria hormaraino joan dadin akuilatuz.
ETBko kamerak konkorrak grabatu ditu. Artean, Anjelek hitz jarioarekin jarraitu du, kazetaria lagun izango balu bezala. Terraza zedarritzen duen sarea seinalatu dio kazetariari.
-Ikusi hori, bi metro eta erdiko sarea, oilategi bat dirudi honek, baina berdin dio, pilotek sarea gainditzen dute, 200 kilometro orduko, zuk badakizu zer den hori? -eta irribarre egin dio kazetariari zuk ulertzen duzu, zuk nire kezka konpartitzen duzu, zuk badakizu 60 milioi etxe batean xahutu ostean terrazara ezin ateratzea zer den esanez bezala.
Kazetariak sarea grabatzeko keinua egin dio kamera-neskari.
-Eta gero, eguneroko estresa, ezta?, terrazara irteteko beldurra, ezta? Nire emaztea adibidez ez da terrazara irten ekainetik, pilota batek lehenengo aldiz kristala apurtu zuenetik, ekainetik, aditzen?.
-Noiz jarri zenuten lehenengo salaketa?
-Uztailean.
-Eta zer esan dute epaitegiek?
-Oraindik ez dugu erantzunik jaso.
-Eta zein uste duzue izango dela ebazpena?
Anjelek barre egin du, oraingoan ozenago barre egiten saiatu da.
-Ebazpena. Tira, hemen, enpresa eraikitzaileaz gain udaletxea ere sartzen da jokoan, eta hor trapu zikin asko dago, mokadu ederrak tartean, etxebizitza politika zer den guztiok badakigu, are gehiago PSOE tartean egonda -eta ukabila itxiarekin esku ahurra jo du, bi, hiru, lau aldiz.
Kazetariak koadernoa itxi du, bertan gizonaren izen-abizenak baino ez ditu idatzi, Anjel Etxarte, ondoan lore trakets bat marraztu du eta bere izena grafia ezberdinez ipini du. Segidan, Amaitu da zure denbora iradoki dio bekainak altxatuz, eta orkila baten norabidea zuzendu du bere kirru luzeetan.
-Gaueko albistegian ipiniko dugu, zortziak eta erdietan ETB-1ean eta bederatzietan ETB-2an.
-Ez dituzue pilotak grabatu. Atzeko patioan daude, 250 inguru jaso ditugu zelaia ireki zutenetik.
Presa aurpegiarekin abiatu dira kazetaria Anjelen atzetik, kamera-neska kazetariaren atzetik. Atzeko patioan, umeen jostailuak gordetzeko erabili ohi diren plastikozko kaxa gorri batean, ehunka golf pilota daude, zuriak, beixak, grisak, orlegiak. Sukaldeko mahai gainean jarrita dagoen emakumeak pasatzen ikusi ditu Anjel eta kazetariak, baina mahai gainean jarrita jarraitu du, azkazal inguruko axalak hortzekin erauzten.
Kamera-neskak lehen planoan grabatu ditu golf pilotak. Gero atzerako-zooma erabili du eta kazetariari keinu bat egin dio amaitu duela esateko. Badirudi ETBk galarazi egiten diela kazetari eta kamerei elkarrekin hitz egitea.
-Ba, milesker, Anjel, amaitu dugu.
-Zerbait nahi? Zerbeza, kafea, freskagarriren bat?
-Ez, milesker, egun luzea daukagu aurretik.
-Eta zuk? -galdetu dio kamera-neskari honi sinpatikoegia iruditu zaion aurpegiarekin.
Anjelek ateraino lagundu ditu eta motor hotsa entzun arte lorategiko magnoliaren hostoak gertutik begiratzen gelditu da, zomorro bila. Banderatxo eta zuloak egonagatik ere ederra da belarra hesitik kanpora.


Ane eta Anjelen etxea argitsua izan zitekeen errezelak zabalik izango balitu. Anek ordea nahiago du itzala, begi oso sentiberak dituela esaten dio Anjeli, argitasunak min ematen diola. Baina ez da horregatik errezelak itxita maite dituela, ez du mundu gehiegi sartzerik nahi leihoetatik. Beheko solairuan egongela zabal bat dago, lur kolorez pintaturiko hormak eta gereziondoz egindako altzari handiak. Ezkerretara komuna txiki bat eta krema koloreko sukaldea. Bikote orekatu baten etxea dirudi, dekorazio aldizkarietan Lanbide liberala duen berrogei urte inguruko bikotea da etxearen jabea, bi seme-alabekin bizi dira bertan; giro rustikoa eta funtzionalitatea maisuki batzea lortu dute Irungo (País Vasco) duplex abegikor honetan. Baina dekorazio aldizkarietan errezelak beti irekita daude eta jabeak, igande goizetan maitasun saiotik jaiki ostean, elkarrekin laranja zukua gosaltzeko aurpegiarekin ageri dira, juxtu umeen zalaparta hasi baino lehen. Bederen argazkirako.

Ane alfonbrako pilotatxoak ari da kentzen Carrefourren erosi berri duen tresna batekin. Bere azken jostailua dirudi. Belauniko dago, makinatxo elektrikoa behin eta berriz pasaz alfonbra horiaren gainetik. Badirudi karrerazko kotxe batekin ari dela jostatzen, horrela, belauniko lurrean, txandal horrekin, nerabe baten antzera. Alfonbraren gainean lauburuak tailaturik dituen kutxa bat dago, mahai gisa. Anek Anjeli ez dio galdetu Zer moduz joan da elkarrizketa. Egongelako bi hormak liburuz estalirik daude, Euskadi ta Askatasunaren entziklopedia, Zumetaren mihise bat apal biren artean, Anjelek Ane eguzkitara joateko gogorik gabe zegoen uda aspergarri batean koadernaturiko Argiak (hamar edo hamaika liburuki azal granate eta letra doratuekin), hiztegi asko eta literatura, toki guztietako literatura, Anjelek Ane elurretara joateko gogorik gabe zegoen udazken aspergarri batean alfabetikoki ordenatua: Laura Mintegi Augusto Monterrossoren alboan, George Orwell Sanchez Ostizen magalean, John Lennon Andu Lertxundiren gainean. Tragediez gain alfabetoak ere maila berean jartzen ditu eta gizakiak.
-Amaitu dugu. Bihar eguerdiko albistegian emango omen dute. Cereceda zerrikume hori pozik jarriko da -Anjelek ohi duena baino ozenago hitz egin behar du bolatxoak erauzteko makinatxoak bere ahotsa estal ez dezan-. Denbora dezente eman dute, ezta?
Anek baietz esan dio maitekiro, denbora luzea eman dutela ETBkoek. Segidan, bazkaria labean dagoela esan dio, barazki lasaña.
-Lasaña egin duzu, maitea?
-Konjelatua da. Ondo orduan elkarrizketa? -esan du Anek amets gozo batetik esnatu berria bailitzan, eta ileko goma ezpain artean ipinita, mototsa berregin du urdin koloreko eskuez.
-Denbora dezente eman dute, atzeko patioko pilotak ere grabatu dituzte, eta hormetako konkorrak. Ikusiko du Cereceda urde horrek. Zergatik ez zara irten, maitea? -eta aldakan pausatu dio eskua.


-Ez dut uste haiekin nahastu behar dugunik.
-Baietz ba, putakume horrek bista ona dauka gauza hauetarako, ez zara konturatu zer nolako judu aurpegia daukan?
-Egoera dagoen bezala egonda ez naiz fio.
-Auditoria batekin konpon daiteke hori, hor ikusiko dugu zenbat B dagoen, eta horren arabera erabakiko dugu.
-Hori ez da nahikoa, ez dituzu egunkariak irakurtzen? Uste duzu Garzonek diru beltza bilatzen duela?
-Ausartagoak izan behar genukeela uste dut, Jabier.
-Ez dut Indiana Jones izan nahi.
-Tratu ona da, egidazu kasu behingoz, la ostia, Jabier. Eres peor que tu viejo, kabuendios.
-Badakizu nork jarri zuen dirua enpresa horren sorreran.
-Ez, ez dakit. Eta zuk ere ez dakizu.
-Bai, badakizu. Eta hori arazo bat da.
-Irabazleak erabakiko du fusioa egin ala ez. Ados?
-Ez, ez nago ados, kabroia. Eman.
-Mariconazo
Pilotak zaldi buru, txori kaiolatu, kafegailu eta banana formako hodeiak zeharkatu ditu eta muino baten erdian gelditu da, bakar-bakar, zuri-zuri, berdearen erdian babes eske bezala.


Hamar hilabete dira ez dudala Anjel biluzik ikusi. Bizilagunek ikusiko zaituzte, esaten diot, dutxatik irten eta etxetik paseatzen denean. Gabonetarako albornoz granate bat oparitu nion, nahiz eta Anjelek ez dituen albornozak maite, are gehiago, nahiz eta Anjelek albornozak gorroto dituen. Ez diot inoiz aitortu higuina ematen didala bere siesta zaporedun ahoak, tabakoak horitutako bibote muturrak. Logelan albornozarekin agertu denean plazera sentitu dut, beldurrak amatatu zaizkidalako, eta nezeserraren kremailera gainetik labaindu ditut hatzak, gaur gauean nirea ez den ohe batean egingo baitut lo, horma arrotzen artean, Pantxikak utzitako pijamarekin, nire pijama ere ez baita dagoeneko nirea. Horrek guztiak lasaitu egiten nau.
-Ondo gelditzen zaizu albornoza, ez?
-Bai, dagoeneko ohitu naiz, erosoa da, egia esan.
-Ondo ematen dizu granateak aurpegira.
Anjelek kolutorioz beteriko masailekin baietz esan dit, hamster bihurturiko gizonak, beti esaten dit baietz. Eta bere zorion txoro hori, guztia okupatzen duten kezka inozoak, energia mugagabea. Galtzontziloak jarrita nahiago nuke, albornozaren azpian galtzontziloak jantzirik balitu, dilinda eta kozkorrak ebitatzeko, baina Anjel bera ohartzea nahi nuke, ez diot nik esan nahi. Ez du inoiz estetikaren zentzurik izan. Hobe horrela, errazago horrela. Errazago dilinda eta kozkorrekin. Etxeko bazterrak begiratu eta folklorearekin estali nahi izan dugun bizitza hutsala gainera datorkit, Iparraldean bizi ginenean Txomin Iturberen ondoan hartutako argazkia futbol partidu baten ostean eta Arrueren estanpa, ezkoa sifonierraren gainean eta eguzkilore idorra habean. Hori eta lau urtetik behineko bertso finala izan dira azken urteotako gure konpromiso politikoa. Eta Euskadi ta Askatasunaren entziklopediari noizean behin hautsa kentzea.
Eztia da burukien azpian gordeta dudan nezeserraren kremailera laztantzea, hemendik aurrera berriro ere depilatuko ditudan bekainentzako pintza, betzuloak kamuflatzeko krema, ezpainak edertzeko margoak, ohe gainean eserita, Anjelekin hizketan ari naizen bitartean.
-Amodioa egiteko gogoa daukat, Anjel.
Eta tixerta erantzi dut, besterik gabe, kiroldegiko aldagelan banengo bezala, ume eta amonaz inguratuta. Anjelek kolutorioaren azken arrastoak garbitu eta, hamster aurpegia konketa zuloan hustuta, oherantz etorri da, ezpainak oraindik pixka bat gorriturik, nire ondora. Bularretakoari begira gelditu zait, museoko pieza bat izango banintz bezala, gero begietara, gero bularretakora, gero begietara.
-Pozten naiz, Ane.
-Pozik zaude?
-Pozik nago nirekin amodioa egiteko gogoa duzulako, Ane.
-Ni ere pozik nago orduan, Anjel.
Anjelek olentzero irribarre bat egin dit, bularretakoari begira, begietara begira. Gero titiburuekin tematu da, guztiz konkorturik, ohe gainean eserita, bitxiloreak jaten ari den hartz gaztearen antzera. Hatzekin trapezioak masajeatu dizkiot nik, Gogorra zaude, energia gehiegi xahutzen duzu golfaren aferarekin, eta Anjelek, Gozoa zara, polita, xamurra, zergatik ez nauzu maite? Haserretu ordez, irribarre ulerkor bat egin diot eta nire barnean sartu dut aspaldiko urteotan gorputzarekiko proportzioa galdu duen zakila.
-Isuri egingo naiz, berdin dio?
-Berdin dio -eta belarri gaineko tximak orraztu dizkiot hatzekin, semea gainean izango bainuen-. Berdin dio.
-Isuri egin naiz.
-Berdin dio.
Ondoren, mundu honetan gehien gorroto dudana egin du, juxtu isuri ostean, juxtu nire alua bagina erraldoia bilakaturik Gehiago gehiago oihuka ari zenean.
-Hemen barruan egon nahi nuke hil artean, maitea -esan dit ume hizkera imitatuz, miauka eta muzinka. Eta nire mututasuna mututasun eta ez pausaleku dela ohartu denean, jarraitu du-: Gaiztoa zara, Ane, ez nauzu maite -muturra luzatuz, purrustaka.
Baina ez diot berriro esan nahi gorroto dudala gizonezkoek umeek bezala hitz egiten dutenean, eta bainugelara joan naiz, nik hori gorroto dudala berak bakarrik gogoratzea nahi nuke. Hobe horrela, errazago. Dutxaren beroak garbitu nau barrutik eta kanpotik, haragia penitentzia osteko kolore gorrikoa utzi arte. Ohera bueltan, Anjel nire hanken artean ipini da eta sabel gainean hartu du lo hamar minutuz.

Leihoaren bestaldean, golf zelaian, Jabierrek Bartzelonan erositako zapata berriak begiratu ditu, eta burgesegiak izan gabe klasea dutela erabaki du. Makila ere berria dauka, Bartzelonan erosia, baita ere. Fusioari itzuli asko eman dizkio, eta geroz eta argiago dauka ez dela egokia, onenak emanda dagoela, bai herriagatik bai eta familiarengatik ere. Pilotaren zuriak erlaxatzen du Jabier, whiskiak baino gehiago, maitaleek baino gehiago. Ezetz erabaki du, zuriari begira, pilotari so, makila indarrez altxa duen instante berean, ez du fusiorik onartuko.


Apaletako hautsa kentzeko eskatu dio Anjelek etxea astean bitan garbitzen dien emakumeari, sinpatia handiz, eskakizunak errudun sentiaraziko balu bezala. Gaizkaren argazkiak gordetzeko kutxa ikusi du anabasaren erdian; hartu eta komunean sartu da. Bere antza zuen, baina baita amarena ere, ile, begi eta azalaren kolorean. Pilotatxoak kentzeko makinaren soinuak Ane inguruan dabilela ohartarazi dio, eta kutxa lababo azpiko armairuan gorde du, ilunabarrean bere tokira itzularazteko asmoz.
Platano irabiatu bi prestatu ditu Anjelek, kafea eta ogi xigortua laranja mermeladarekin. Laranja mermelada itxaropenaren sinboloa iruditu zaio une horretan, eta agian, agian bakarrik, Anek buelta eman diola, dagoeneko bi urte igaro baitira.
Gosaltzen ari ziren bitartean, sukaldeko leihotik polodun bi gizon lodikote ikusi dituzte euren orgatilak arrastaka.
-Ez ahaztu, Ane, 21.00tan ETBn. Pena bakarra daukat: Cerecedak seguru Antena 3 ikusten duela.

Cereceda izena entzun besterik ez dut desiratu esnatu naizenetik, Cereceda izena eta ondoren Anjelen espitxa, after shave usaineko energia zurrunbiloa, irribarre garbi eta zuriak, platano irabiatuarekin zikindutako muturra mingainarekin garbitzeko manera, panazko jaka eta txalinak konbinaturik. Horregatik, masailak gorriturik, aurpegia eskuek sostengaturik, begi dirdaitsuekin entzun dut, mahaiaren beste aldetik, azkenaldian baino alaiago, seguruago, Cereceda izena noiz esango. Eta esan duenean galdera asko egin dizkiot, azkenean, bi urteren ostean, aferan inplikaturik banengo bezala, eta Uste duzu ondoriorik izango duela ETBkoak?, eta Noizko uste duzu jasoko dugula epaitegietako erantzuna?, eta Uste duzu Cerecedari irabaziko diogula? eta bere azalpen guztiak tropelean, ume bati kasu gehiegi egiten zaionean bezala harroturik, boterea bere eskuineko eskutik hazitako apendizea izango balitz bezala, mahaia kolpatuz, esku ahurra kolpatuz, airea kolpatuz.
-Afaltzera etorriko zara?
Anjelek begien dirdai nerabea ikusi du Aneren aurpegian, hemezortzi urte zituenean bezala, eta arratsaldeko bileran pentsatuz, gizonkeria, puru usaina eta ea nork daukan luzeagoa bezalako jarrerak gogoan, Bai, esan dio, gaur ez dut bilerarik. Oraindik begi azalean dauka Gaizkaren irudia Anjelek, trizikloaren gainean pirataz mozorroturik komunean luze behatutako argazkia. Anek mingainezko muxu bat eman dio Anjeli lanera abiatu aurretik, Gauera arte orduan, menestra eta bakailaoa egingo dut. Pilota batek terrazako hormaren aurka talka egitearekin batera Su puta madre esan du Anjelek, hijoputas. Eta azken muxua ezpainetatik zintzilik irten da.

Senarraren ganbelu ibilerak eta ipurmasail poliedrikoak, jakaren tolestura irekiak bizkarraldean. Guztia zait ezezaguna. Non nengoen ni hori gertatu den bitartean, zein unetan ireki ziren jakaren tolesturak bizkarraldean, noiz jaio zitzaizkion ertz guzti horiek ipurdian. Autora igo denean, leihoa bajatu eta eskuaz agur egin dit, baina ez naiz erantzuteko gauza izan, aparkalekuan motorraren oihartzuna soilik gelditu den arte ez bainaiz ohartu agur egin didala, lanbro gozo honetan galdurik, oraingo bizitzatik urrun. Eta nahiz eta nik normal plantak egin nahi ditudan, nahiz eta horrelako une batean, nekez gainezka eta desolaturik egon nahiko nukeen agian, ondo nago. Erotu ote naizen galdetzen diot nire buruari, baina osorik sentitzen naiz, beste ezer ez dut sentitzen. Gaizka begiratzen nuenean bezala, bera eta ni baineran, bere beso txikiak uraren kontra zipriztinka, nire bularrak xaboiez beterik esneak puztua, nire emankortasunaren artean igerian, ggggggggg, inoiz entzun dudan hizkuntzarik ederrenean hizketan, ggg, gggggg, ggggg... nire semea, nahiz eta Bihotzeko gaitza bizitza osorako da, ez du inoiz beste umeen bizi kalitaterik lortuko eta Balbula hori konpondu ezean arazo larriak izango ditu. Baina niri nahikoa zitzaidan begi erraldoi haietara begira sudurra barrurantz sakatzea eta gggggggg, umerik zoriontsuena zela sinisteko.

Nezeserra maletan gorde eta etxeko errezela guztiak ireki ditu. Maleta mehe bat darama, Baionan erosiko du arropa, aspaldiko partez. Egongelako leihotik golf jokalariak begiratu ditu, euren itxura anakronikoa, belar gozoa, hodei apartsuak, harrien gris bustia. Atzean utziko duen guztia begiratu du, sofak eta koadroak, golf pilotaz estaliriko terraza, gereziondozko altzariak eta barroteak falta dituen kartzela.
-Pantxika?
-Bai.
-Hamaikak bost gutxiagotan helduko naiz Baionara.
-Ontsa zira?
-Bai.
-Anjeli erran diozu?
-Ez.
-Segur zira hartutako erabakiaz?
-Bai. Pozik nago.
-Logela txukundu dizut, zure puskak uzteko tokia ere egin dizut. Uste dut eroso egongo zarela. Segur zira ontsa zirela?
-Benetan...Pijamarik baduzu uzteko, Pantxika?

Munstro bat naizela pentsatu izan dut. Oraindik orain ere pentsatzen dut tarteka. Joko banindu, edo ahizparekin ohean harrapatu izan banu, edo alkoholikoa balitz... Baina bere hitz egiteko manera ezezagunak aurrean dituenean, edo ogia eltzekarian bustitzeko modua edo mingainaren mugimendua muxu ematen didanean zait desatseginen. Edo pozik dagoenean duen energia horrible hori, edo golf piloten aurkako guda. Horrelako gauza xinpleak. Munstro bat naizela pentsatu behar dut agian, ate hau ireki eta ezer esan gabe alde egiteak ematen didan plazeragatik. Inoiz minik egin ez didan gizon hau, azken hemezortzi urteotan ondoan uneoro izan dudana, pertsona zoragarria dena, inoiz sekula gehiago ikusiko ez dudala pentsatzeak sortzen didan zirrarak atzeratu du unea. Zirrara erreala eta sentitu beharko nukeen tristuraren arteko kontraesanak geldiarazi nau gorpu usaina duen etxe honetan. Ez dut maite, apur bat ere ez, anai gisa ere ez, Gaizkaren aita gisa ere ez; ez dut Anjelen hemendik aurrerako bizitzaren gaineko interesik ñimiñoena ere, niretzat ez baita dagoeneko existitzen.
Ate hau ireki eta etxeko giltzak egongelako kutxaren gainean utziko ditudanean, pilotatxoak erauzteko makina eta Gaizkaren argazkiaren artean. Munduko aire guztia sudur parean nik arnasteko zain egongo denean.





Eider Rodriguez