Inurriak pasteletan

Kantoia. Kale kantoiak apurtuta egoten dira askotan. Beste askotan ez. Nik kale kantoi apurtu bat ikusi nuen behin. Esan zidan inork ez diola kasurik egiten; apurtuta zegoelako batetik eta gaztea zelako bestetik. Esan zidan lau urte baino ez zituela. Lau urte eta apurtuta ordurako. Esan zidan musikari errumaniarrak ere ez direla bere ondoan jartzen. Baina esan zidan behin eskela bat jarri zutela bere horman.

Inurria. Eta eskela hori inurri batena zela, hori ere tokatu behar berari. Behin eskela bat jarri eta inurri batena izatea. Holakorik sekula. Gutxienez errinozero batena izan balitz, bere adar eta guzti, baina ez, inurri batena. Eta inurriek hori dute: izaki txiki-txikiak izanda, askotan izen luzeak izaten dituztela, eta horrela zen eskela horretan ere: inurriaren argazkia ia ez zen ikusten, baina izena ez zen kabitzen. Alarguna utzi zuen, eta hiru inurrikume.

Renault. Gero gauza gehiago jakin nituen inurriari buruz. Familia aberatseko inurria zen. Etxe onekoa. Argi esateko: inurritegia zapaltzen zuen etxean bizi zirenek auto bana zukaten. Bizikide guztiek zeukaten autoa inurritegiaren gainean zegoen etxean: bost Renault eta lau Alfa Romeo. Eta markarik ez zeukan bat. Inurriek ibilaldiak egiten zituzten nahi zutenean: inurrikumeak hartu, edozein autotan sartu (4. Hkoan, 5. Bkoan...) eta inurri matrimonioa Mala Stranatik ibili ohi zen batetik bestera.

Laringitis. Izan ere, Praga hiri polita da zerbezatxo batzuk hartzeko, batez ere artista bazara eta ez badaukazu beste zereginik zerbezak hartzea eta Mala Stranatik paseatzea baino. Baina gure inurria ez zen artista eta, gainera, negua zen Pragan, eta altxa dezala eskua neguan inurriak ikusi dituenak. Pragan, esan nahi dut. Egun batean gertatu zitzaion Mala Stranatik korronte txar bat sartu zela, bete-betean hartuz inurriaren laringea. Kalean zapata kordoi bat topatu eta bufanda legez jantzi zuen.

Zirujau. Ospitalean sartu zen inurria. Eskailerak igo zituen. Kamilla batean jarri zen. Igogailura sartu gero. Hirugarren solairura. Hirugarren solairuan zirujau bat. Zirujauak salbatuko zuela uste izan zuen inurriak. Ezin ziolako laringitisaren minari eutsi. Baina zirujauak erdibitu egin zuen inurria, bisturiarekin. Jan Garuda zen zirujaua. Jan ez zen egindakoaz ohartu. Hiru bizikleta zituen Jan Garudak.

Hotza. Beste mediku batek poliziari adierazi zionez, Janek zerbait idatzi zuen paper batean. Gero, Jan Garuda aparkalekura jaitsi eta, Skoda ugarien artean pasatuz, bere bizikletak zeuden lekura heldu zen. Eskua poltsikoan sartu eta papera oraindik han zegoela konprobatu zuen. Bizikleta bat hartu eta bere etxera abiatu zen, hotza kalean. Kale kantoi bat gustatu zitzaion, eta erabaki zuen hantxe jarri behar zuela eskela. Poltsikotik atera zuen. Eskuak jelatuta zituen.

Portaherramientas, Diego (1904-1967). Bizikleta hartu zuen Jan Garudak. Eskela ipini ondoren. Trankilago zegoen: inurriak duintasunez utzi zuen mundua. Bere benetako langintza hasi behar zuen orduan: lagunak bilatu. Bere beste bizikleta biak okupatu behar zituen, lagun bi behar zituen. Lehenengo laguna bazekien nor izango zen: Diego. Diego Portaherramientas, txiletarra. Pragara teilagin etorritakoa. Bigarren laguna bilatu behar zuen; bigarren bizikleta okupatzeko.

Harmonika. Beraz, Janek harmonika atera eta polka bat jo zuen, bizkarra kantoi hartako hormaren kontra jarrita. Doinuak Mala Stranatik jaitsi ziren, Carlosen zubia zeharkatu, eta Stare Mestora heldu ziren. Diego Portaherramientas teila batzuk jartzen ari zen auzo zaharreko teilatu batean. Teilatuz teilatu, polka-dantzan joan zen Mala Stranaraino, Moldava ibaia zelan zeharkatu ote zuen misterio handia bada ere. Eup esan zion Diegok Jani, eup erantzun zion Janek.

Kristala. Diegok eta Janek, biek, argi zeukaten hirugarren lagun bat behar zutela hirugarren bizikleta martxan jartzeko. Kontua zen hirugarren lagun hori zelan bilatu. Diegok aitortu zion Jani halako joera arraro bat zeukala leihoetara begira gelditzeko, eta leihoak iluntzean zirela batez ere interesanteak, eguzkia arnasestuka hasten denean eta leihoetako kristaletatik, barrutik, argia nabaritzen hasten denean. Jan eta Diego, beraz, leihoetako kristaletara begira hasi ziren eta adostu zuten: leiho bateko kristalaren atzean ikusten zuten lehenengo pertsona izango zen, zalantza barik, hirugarren bizikleta martxan jarriko zuena.

Azenarioa. Eta begira geratu ziren, eta begira eta begira, eta holako batean Diegok erlojuari begiratu zion eta esan zuen: puf. Janek erantzun zion: Ya. Han ez zen gortinarik mugitzen. Janek esan zuen beste edifizioren batean egin zezaketela aproba, ze gaua egingo zitzaien, eta gauez hasi zaitez bizikletan ibiltzen. Diegok irribarre egin zuen: ez dago hori baino gauza ederragorik, esan zion. Zain geratuko gara, gehitu zuen gero. Eta zain geratu ziren, eta gauerdian, azenario koloreko ilea zuen neskato batek leihoa zabaldu eta, Janek eta Diegok jaisteko keinua egin aurretik, kañeriatik irristatu zen kaleraino.

Burusoil. Jan, Diego eta neskatoa hiru bizikletetan igo eta Pragatik irten ziren, herri txiki bateko kanposanturantz. Kanposantua hirutan banatuta zegoen: zati bat burusoilentzat, beste bat ilegorrientzat eta bestea beste guztientzat. Salbuespenak ere egiten zituzten lantzean behin. Kontua da emakume batzuek senar burusoilarekin nahi zutela lurpean. Eta gizonezko batzuek, zelan ez, neskalagun ilegorriekin. Lanak banatu zituzten beraz: Janek burusoilen partea, Diegok ilegorriena eta neskato ilegorria beste guztiena. Hilobi bana aukeratu behar zuten eta hilobi gainean zerbait egin. Bakoitzak aukeratu behar zuen zer egin.

Estreinako. Beraz, bakoitza kanposantuko alde baterantz joan zen, elkarri agur esanda. Agur. Agur. Agur. Janek bizarra mozteko makinatxo bat atera zuen poltsikotik, eta makina burutik pasatuz, soil-soil utzi zuen, billar bola bat bezala. Gero hilobi polit baten bila hasi zen. Diegok, berriz, erremintak atera zituen poltsikotik, eta hilobietako teilak konpontzen hasi zen. Neskatoak, oso astiro, irrati-kasete bat eta Gardelen zinta bat atera zituen poltsikotik, eta kanposantua tangoz bete zen. Hilobi batera jaitsi eta aspaldiko senide bat atera zuen, dantza apur bat egitera.

Eskultura. Neskak, beraz, tangoa eta dantza ekarri zituen hilobi batera. Diegok ez sinisteko moduan utzi zuen hilobi bat teila berriak jarrita. Jan falta zen. Janek hilerriko hilobirik ikusgarriena nahi zuen eta eskultura handi bat zeukan batera heldu zen. Harroegia iruditu zitzaion, baina, eta estrategia aldatu nahi izan zuen: hilobirik tristeena bilatu eta han egin zuen nahi zuena. Han bete zuen bere helbururik inportanteena, hiru bizikleten misioaren punturik gorena, errematea: pastel bat utzi zuen hilobi diluitu haren gainean.

julen gabiria > unai elorriaga