Simone de Beauvoir - Besteen odola

Nagiak bota zituen Hélènek; bola baten moduan zegoen uzkurtuta beheko suaren aitzinean eta garrek aurpegia kiskaltzen zioten. Yvonne josten ari zen, behera begira; erregulartasun mekanikoaz sartzen zen orratza mugurdi-koloreko zeta zatian. Gelako beiren kontra zanpatzen zen egun motel eta grisa. «Kito, pentsatu zuen Hélènek.. gertatu da. Oraintxe izango da». Txerri azal frijitu puska bat zeukan eskuan, olioz blai.

— Ez ditut igandeak atsegin —esan zuen.

— Nik bai —esan zuen Yvonnek.

Igandea, astelehena... nahiko antzekoak ziren. Igandean etxean geratzen zen, baina josten jarraitzen zuen; ez zion inoiz josteari uzten. Leherketa idor txiki bat izan zen hausterreen artean.

— Gogoratzen zara? —esan zuen Yvonnek—. Gaztainak lehenengo aldiz erre genituenean, a ze eztanda!

— Bai —esan zuen Hélènek—. Ondo pasatzen genuen —gaineratu zuen, malenkoniaz. Hausterretan sartu zituen suhatzak—. Eginda daudela uste dut.

Norbaitek deitu zuen alboko gelatik: «Yvonne».

— Berehala —esan zuen Yvonnek.

Bere lana utzi, Hélèneri keinu txiki bat egin eta alde egin zuen. Hélènek gaztaina bat zuritu eta osorik sartu zuen ahoan; egur errearen usaina zeukan atzamarretan, baita mandarinarena eta tabakoarena ere; usain ona: gaztainak kraska egiten zuen haginen artean, bero zegoen. «Hau guztia existitu egiten da», esan zuen. Baina ez zen egia; hutsartea besterik ez zeukan inguruan. «Kito, esan zuen, gertatu da. Oinazea gorroto dut». Begiak itxi zituen. Ondoko apartamentuan, T.S.F.2 kantari ari zen: «Harkoskorrak daude bide orotan, bide orotan dago atsekabea». Hélène ez zen borroka egiten saiatzen, alferrik zen. Urte bat, hain zuzen ere, atzamarrez zenba daitezke ikusi dudan aldi guztiak. Eta orain, orain bera bakarrik existitzen da.

— Ezetz asmatu zer gura zuen? —esan zuen Yvonnek. Bere ahotsak barre egiten zuen—. Mukiak kentzea. Izaren azpitik besoa ateratzeak larritu egiten duela erabaki du.

Hélènek sugarretara begira mantendu zuen aurpegia Yvonnek bere begien lausodura ez zezan igar.

— Ez zenuke amore eman beharko.

— Bo! Ez dauka beste plazerrik.

— Zure itotzeak ematen dion plazerra. Zu eta ni bezain osasuntsu dago-eta.

— Dena den, ez dut uste asko abusatuko denik.

Yvonnek lana berrartu zuen. Hélènek gaztaina eskukada bat jarri zuen belaunen aurrean.

— Ederrak daude —esan zuen Yvonnek—, karraskatsuak, pixka bat erreak; horrelaxe gustatzen zaizkit —begirakune azkarra bota zion Hélèneri—. Ez dituzu bizitzaren poz txikiak nahikoa aprobetxatzen —esan zuen, jakintsu.

— Ergela! —esan zuen Hélènek.

Seguruenik, asmatu egingo zuen Yvonnek; baina inoiz ez luke galderarik egingo; ikusten, ulertzen eta isiltzen zekien; norbera seguru sentitzen zen haren alboan.

— Ziur naiz gau osoan esna egongo zarela —esan zuen Hélènek, arranguraz bezala.

— Egin behar dena egin behar da, ezta? —esan zuen Yvonnek. Gerruntze dizdizaria harrotu zuen—. Hanpatu samarra da ohorezko dama baten soinekoa. Eztei dotoreak izango dira. Pena da emaztegaiak tripa zilborraren azpian izatea.

— Zilborraren azpian?

— Hain da argala, ez dauka ezer bere lekuan. Kautxuz beterik dauzka izter eta sabelaren inguruak.

— Ezuste ederra jasoko du senargaiak —esan zuen Hélènek.

— Horrelako ezusteak ematen zenbat emakume dabilen jakingo bazenu... Dantza-soineko bat entregatzean, maiz bularrez ere hornitzen dugu bezeroa.

Orratza tolesean sartu eta atera egiten zen, berriz ere sartzeko, txundigarria zen. Inoiz ez, inoiz ez. Inoiz ez nau maiteko.

— Entzun —esan zuen Yvonnek—. Ez zaitut bota nahi, baina seietan Paulenean egon nahi baduzu...

— Zer ordu da? —esan zuen Hélènek.

— Doi-doi seiak dira.

Aharrausika hasi zen Hélène.

— Alde egingo dut, apurka-apurka.

Paul. Nire bizitza, nire benetako bizitza. Ez daukat bizitzarik. Gabezia hau besterik ez. Egunak eta egunak pasatuko dira atzera ere ikusi orduko. Berak, ordea, ez du pentsatzen ez nauela ikusiko; ez du pentsatzen maite ez nauenik. Gura duen guztia dauka inguruan. Berarentzat ez naiz existitzen. Inola ere ez naiz existitzen.

— Paul gaixoa —esan zuen Yvonnek.

Ahaleginez albainutzen ari zen orratz bat.

— Zergatik gaixoa, Paul? —esan zuen Hélènek, zutitzen zen bitartean—. Ederto dabil hori —berokia jantzi, Yvonnerengana makurtu eta musu bat eman zion adats beltzean—. Bihar arte, Biard-en izango naiz seietan.

— Bihar arte. Arratsalde on —esan zuen Yvonnek.

Arratsalde on. Lotsa izan beharko nuke. Gau guztia blusa arrosa horri lotuta, emakume ero hori alboko gelan txilioka zuelarik. Gauza arraroa zen; josi besterik ez zuen egiten Yvonnek, patatak zuritu eta gezurrezko gaixotasun bat zaindu; bere bizitzak ez zuen haatik zentzugabea ematen; Yvonne existitzen zela pentsatzea atsegina zen, bera zen modukoa, hain zuzen ere, bere gela bakartian makurturik, lanean. «Nire errua ote da nire bizitza zentzugabea bada?». Nire bizitza. Beharbada nahikoa zen segurtasunez hau esango banu: nire bizitza da. Baina Hélènek ezin zuen jadanik hori esan, ez zuen nahi. Alabaina ez dut inoiz beste bizitza bat izango. Inoiz ez, inoiz ez.

— Berandu samar nator —esan zuen Hélènek.

— Ez du axola —esan zuen Paulek—. Kafea beroa dago oraindik —besaulkia libratu eta berogailura alboratu zuen—. Hemen eser zaitez.

Kikara bat bete eta Hélèneri eskaini zion.

— Zoragarria da zure kafea —esan zuen Hélènek—. Etxejabe ona zara.

— Bai horixe. Nirekin ezkonduko denak ez du tratu txarra egingo —esan zuen Paulek.

Paul eserlekuaren besoan eseri eta neskak saihetsetan bermatu zuen burua. Musuzapi bi lehortzen ari ziren berogailuaren hodian; ur-ontzi batek bor-bor egiten zuen.

— Paul gaixoa —pentsatu zuen Hélènek, hunkituta—. Adeitsuagoa izan behar nuke berarekin. Paul gaixo eta maitea.

— Ikusiko duzu, etxebizitza txikia baina ederra ipiniko dizut —esan zuen Paulek—. Lanerako mahai handi bat egingo dizut, zur onekoa eta sendoa, baita zure liburuendako altzari bat ere. Horman esekiko ditugu zure akuarelak; apartekoa izango da.

— Benetan adeitsua zara —esan zuen Hélènek.

Asko maite zuen adatsean esku hura sentitzea, fereka geldi eta monotono hura sentitzea, alegia.

— Kanpin-denda bat erosiko dut, eta mendira joango gara udako igandeetan.

— Hain zara adeitsua —errepikatu zuen Hélènek.

Goxo-goxo, zorion xumezko irudi haiek pasatzen ikusten zituen bere aurrean: gela txukuna, tipularekin egosten den behikia, zinema izozkiarekin atsedenaldian eta ekipaje-tokian igande arratsaldeetan ezartzen diren lore sorta malba eta horiak. Igandea zen eta igandeetako egitasmoak egiten genituen.

— Ondo zaude? —esan zuen Paulek.

Hélène besarkatu egin zuen.

Tximista bezain ezustean, buru beltza trikotaren zisne-lepotik ateratzen ikusi zuen. «Nonbait da; existitu egiten da une honetan, hezur-haragizkoa». Irudia segidan desagertu zen. Pisurik gabeko ametsa. Hélèneren garondoa goxo-goxo laztantzen zuen haragizko esku hura besterik ez zegoen; ezpain batzuek bere masaila, bere lokiak eta bere ezpain-ertza ukitzen zituzten. Eta Hélène lurrin zurbil eta azukretsu batek estalia sentitu zen; begiak itxi zituen. Erresistentzia barik onartu zuen bere burua goxo-goxo landare bilakatzen zuen xarma hura; zuhaitz bat zen orain, zilarrezko zurzuri handi bat eta udako haize gozoak bere hosto leunak mugitzen zituen. Aho bero bat itsasten zitzaion ahoan, gerruntzean zehar esku batek sorbaldak eta bularrak ferekatzen zizkion; bere inguruan kondentsatu ziren lurrin epelak; bere hezurrek eta giharrek bat egiten zutela sentitzen zuen, bere haragia apar heze eta harro bihurtu zen, bizitza ilunez jositako inurritegia; hamaika intsektu burrunbarik beren ezten eztiez ziztatzen zuten. Paulek Hélène altxatu eta ohean eratzan zuen. Alboan etzan zen bera ere; mutilaren atzamarrek tunika sutsu bat ehotzen zuten bere sabelean; ahaleginduta arnasa hartu zuen, nekez hartzen zuen arnasa, gauaren bihotzean murgiltzen eta flotatzen hasi zen; begiak itxita, lokarri gartsu haiek geldiarazita, munduko lurrazalera ez zela inoiz igoko uste zuen, iluntasun likatsu haietan betiko sartuta geldituko zela, alegia, medusa ilun eta bigun bat asun sorginduetako ohe batean botata. Paul esku biez bultzatu eta tentetu egin zen.

— Laga nazazu —esan zuen.

Pauli begiratu barik, ohetik salto egin zuen; sutan zeuzkan masailak; ispilua atera zuen; aurpegia handitua zeukan, adatsak nahasiak, blusa marruskatua; bere irudiak beldurtu egin zuen. Orrazi bat eta hauts-kaxa bat atera zituen poltsatik; bihotza azkarregi zoakion eta bere gorputzean, ipurtsardeen bor-bor hura ez zen gelditu. Hélène izutu egin zen; Paul hurreratu egin zitzaion, beso batez inguratu zizkion sorbaldak.

— Zergatik ez duzu gura? —esan zuen.

Ahots argiaz egin zuen galdera, bekoz-beko so egin zion, bere begi garbiez; aurpegia aldendu zuen Hélènek.

— Ez dakit.

Paulek adeitasunez irribarre egin zuen.

— Jadanik ez zara, ordea, ume txiki bat. Zeren beldur zara?

— Ez naiz beldur —esan zuen Hélènek.

Paulengandik askatu eta adatsa orrazten hasi zen.

— Beldur bazara —esan zuen Paulek. Sorbaldetatik oratu zion, goxo-goxo— normala da; sarritan beldur dira emakumeak, lehenengo aldian. Gauza batek harritzen nau, zu, hain ausarta izanda, besteen moduan kikiltzen zarela.

Zer egin jakin barik begiratzen zion Hélèneri; adatsak isilean orrazten jarraitzen zuen honek; nola hitz egin zezakeen hain lasai horri buruz? Paulen galderek bere aurrean biluzteko eskatu izan balio bezalaxe gogaitu zuten.

— Gure artean, aldiz, badago zuk hau gainditzeko beste konfiantza eta adiskidetasun —esan zuen Paulek.

— Bai —esan zuen neskak.

Hélènek ez zekien zer erantzun; zer zerikusi zuten konfiantzak eta adiskidetasunak bere gorputzak larritasunez gogoratzen zuen zizare-bakardade harekin?

— Orduan zer? —esan zuen Paulek.

Besarkatzen hasten zen berriro ere; jakina, Hélèneren isiltasunak arrazoia zeukala pentsarazten zion. Neska zurrundu egin zen.

— Orduan ez daukat gogorik —esan zuen, bortitz.

Paulek ez zuen bere harrapakina uzten; odol apur bat igo zitzaion masailetara.

— Hori ez da guztiz egia —esan zuen.

Barre pixka bat egin zuen Hélènek.

— Entzun, baliteke nik jakitea.

— Neuk ere badakit —esan zuen Paulek.

Masailak kiskalita zeuzkan Hélènek; Paulek bere taupadak entzuteko belarriak zituen, baita begiak eta eskuak ere...

— Berehala zurruntzen zara, hori gertatzen da —jarraitu zuen Paulek—. Baina erlaxatuko bazina...

— Bistan denez, tipo batek zirri eginez gero zerbait eragiten dit —esan zuen Hélènek. Amorruak totelka hitz eginarazten zion—. Ez naiz harrizkoa. Baina orduan zer? Zineman ukitzen nauten lotsabako guztiekin oheratzeko gogoa izan behar dut, ala?

— Zergatik hartzen dituzu gauzak horrela? —esan zuen Paulek—. Honi buruz behingoz hitz egitea ondo etorriko zaigula uste dut nik.

— Baina ez dago esateko ezer —esan zuen Hélènek; ahotsa menderatzen zuen—. Beldur naizela esan dezagun; ergela da, badakit, baina pazientzia pixka bat hartu, pasatuko da.

— Burugogor hori —esan zuen Paulek.

Paulek begi-bazterrean eman zion musu bat; Hélènek ezpainak estutu zituen; ez zuen nahi, ez mutila jo, ez bere ahoa laztandu, ezta negarrez hasi ere; baina gihar guztiak luzatzeko beharra zuen bere buruan orro egiten zuen ekaitza uxatzeko.

— Atera gaitezen —esan zuen Hélènek.

— Nahi duzun bezala —esan zuen Paulek.

Otzan jarraitu zion Hélèneri eskaileretan behera. Berriz ere, neska ez ulertzearekin konformatzen zen, bizkor konformatzen zen. Segidan atsekabe bihurtu zen arranguraz so egin zion Hélènek. Ez zuen bere burua ulertzen. Kalean ez zuen ez hotzik eta ez berorik egiten, jendea bulebarrean gora eta behera zebilen, gogorik gabe; euren barnean kanpoan bezala zela ematen zuen: ez hotzik eta ez berorik. Hélène erabat gris eta hauskor sentitzen zen bere baitan. Paulen besoen artean, igande haren hezetasun txepelarengandik babestua izango litzateke. Zergatik arbuiatu zuen? Eztarriaren hondoan zeukan tristura, sabeleko korapiloa edota ahoko idortasuna, desira besterik ez ziren.

— Entzun —esan zuen Paulek—. Gauza bat proposatu behar dizut: zergatik ez gara berehala ezkontzen?

— Ezkondu?

— Hori da —esan zuen Paulek. Hélène zorabiaturik geratu zen une batez; gau handiaren gisakoa zen ezkontza hura, mitoen artean zegoen; seriotasunez aipatzen zen, baina inork ez zuen beragan benetan sinesten.

— Baina non biziko ginateke?

— Nire etxean: konponduko naiz. Zure familiarekin udaberrira arte geratzeko arrazoirik ez dago —besotik heldu zion Hélèneri—. Gaixoa, ulertzen dut urduri egotea; hori ez da bizimodua.

Arranguraz so egin zion Hélènek. Pauli txilio egiteko gogoa zeukan: ez zaitez hain ona izan; bere masaila gorriskak urratzeko gogoa zeukan zentzugabeko adeitasun hartan tematzeari utz ziezaion. Hain zen ergela: Paulek maite zuen, berak ez zuen Paul maite; eta berak maite zuenak ez zuen maite.

— Horrek ez ditu gauzak aldatuko —esan zuen Hélènek—. Ezin izango dut kaiola horretan lan egin. Pisurik ez daukagun bitartean nire egunak Saint-Jacques kalean pasatzera behartuta izango nintzake.

— Horrek gauza asko aldatuko ditu —esan zuen Paulek.

— Ez zaitut maizago ikusiko.

— Baina zeharo ezberdinak izango dira gure harremanak.

Laido eta amorru sugar bat igo zen Hélèneren masailetara. «Gizon baten beharra dudala uste du; maitasun gau batzuek oreka emango didatela».

— Harreman horiek izateko gogorik ez dudala esan dizut —esan zion, axut eginez.

— Bai, ezta? —esan zuen Paulek. Ez duzu birjintasuna betiko gorde gura izango?

— Munduan nirekin ohera daitekeen bakarra zarela uste duzu, ala?

Gaitzespenaz so egin zion Paulek.

— Entzun, Hélène, lehen trauskila izan banaiz barka nazazu, baina ez zaitez muzina izan; badakizu zoriontsua izatea dela nik gura dudana. Lagunkoi mintza gaitezen.

Zuzengabea zen Hélène, gaiztoa, eta bazekien; baina ur garbi haiek uhertu nahi zituen; Paul ez zegoen Hélèneren maitasunaz oso ziur. Bere errua al zen? Ez zuen axola: Paul erruduna zen Hélènek hain zakarki mindu nahi baitzuen.

— Lagunkoi —esan zuen Hélènek—. Zergatik erabaki duzu zurekin oheratu behar nuela?

— O! Nahikoa da! —esan zuen Paulek, ezinegonaz.

Pozezko irribarrea zeukan Hélènek; zaila zen Paul sutan jartzea, baina batzuetan lortzen zuen.

— Ni ez naiz txantxetan ari —esan zuen Hélènek—. Mintza gaitezen gura baduzu, serios egin dezagun. Zergatik?

— Maite ninduzula uste nuen —esan zuen Paulek, ironiaz.

— Eta zuk?

— Nik zer?

— Zuk maite al nauzu?

Paulek sorbaldak altxatu zituen.

— Zer nahi duzu orain? —esan zuen Paulek—. Zer dela eta galdera inuzente hauek?

— O! Badakit —esan zuen Hélènek—. Jakina da elkar maite dugula, orain dela hainbeste denbora da jakina! Eskandaluzkoa da esanahia bilatzea.

— Argi ikusten dut nik —esan zuen Paulek.

— Nik ez —esan zuen Hélènek. Zirikatzen bezala begiratu zion—. Hilko banintz zeure buruaz beste egingo zenuke?

— Ez zaitez umea izan —esan zuen Paulek.

— Ez zenuke zure buruaz beste egingo —esan zuen Hélènek—. Eta nire eta zure lan politikoaren artean aukeratu behar bazenu, zer aukeratuko zenuke?

— Hélène, hamaika bider esan dizut nire lana naizela ni. Ezin dut naizena ez izatea aukeratu. Baina horrela izanik maite zaitut. Gauza bat baino ez dut gura, zurekin dena partekatu.

— Zure zorionerako probetxuzkoa naiz —esan zuen Hélènek—. Baina ez nauzu beharrezkoa bizitzeko.

— Norentzat da beharrezkoa inor? —esan zuen Paulek—. Beti biziko gara.

— Bizi gara —esan zuen Hélènek.

Paulentzat lotura nahiko handia zen, elkarrekin pasaturiko gaztaroa, kaskarkeriari aurre egiteko zeukaten akordioa, beren gorputzen adiskidetasuna, elkartzeko oso prest. Baina maitasuna, beste gauza bat zen maitasuna. Madarikazio bat zen.

— Zu ez zara ba fantasiazalea —esan zuen Paulek—. Zer? Elkartzen garenean bihotzen taupadak bizkortu eta ile-xerloak elkarri ematea nahi al duzu?

— Trufa egitea erraza da —esan zuen Hélènek—. Elkarrekin gustura ibiltzen gara eta gorputzez ez diogu elkarri nazka ematen. Eta hori maitasuna dela iruditzen zaizu.

— Oraintxe bertan esazu —esan zuen Paulek—. Jadanik ez nauzula maite pentsatzen duzu?

Amorrua zeraman ahotsean. Isilik gelditu zen Hélène. Bat-batean adorea falta zitzaion.

— Ez dakit —xuxurlatu zuen.

Irrikaz so egin zion Pauli. Galdu egiten bazuen... Ez zeukan munduan beste inor; zer jazoko zitzaion Paul barik?

— Zer? —esan zuen Paulek—. Nirekin aspertu egiten zara?

— Ez horixe —esan zuen Hélènek.

— Nire laztanek nardatzen zaituzte?

— Ez horixe —esan zuen berriro.

— Orduan zer?

Behatokiko lorategiak zeharkatzen ari ziren; lokatz geruza mehe batek lur hotza estaltzen zuen, zuhaitzek bazuten zenbait hosto.

— Orduan zer? —errepikatu zuen Paulek.

— Gustuko zaitut —esan zuen, samur.

— Baina eskasa egingo litzaizuke bizitza nirekin pasatzea, ezta?

Ironiaz berba egiten zuen Paulek; ez zen ondo sentitzen, baina hala ere, neskato burubero baten apetatzat hartu zuen guztia. Hélènek oso sarri eman zion tratu txarra arrazoirik gabe.

— Uste dut ezkontza ez zaidala asko komeni —esan zuen.

— Duela ordu bat egitasmoak egiten zenituen nirekin —esan zuen Paulek.

— O! Ez da erraza zuri aurre egitea —esan zuen Hélènek; berak nahi zuen baino ahots zakarragoa zeukan—. Hain seguru ematen zenuen, ez didazu iritzia askotan eskatu.

— Normalean ez zaizu axola izaten zure iritzia inork galdetu barik ematea —esan zuen Paulek. Zalantzaz behatu zuen neska—. Nirekin erreta zaude —esan zuen, adiskidetu nahian—. Eta edozer gauza esaten duzu zakarra izatearren.

— Baina egia esaten ari natzaizu —esan zuen Hélènek Hain arraroa egiten al zaizu zurekin ezkontzeko irrikan ez egotea?

Paul gelditu egin zen eta lorategia inguratzen zuen balaustradan ipini zuen eskua.

— Egia da? —esan zuen—. Ez nauzu maite?

Hélènek ez zuen ezer erantzun.

— Orduan gezurra esan didazu denbora honetan —esan zuen Paulek.

Eztabaida politikoetan baino erabiltzen ez zuen ahots seguru eta zorrotza jarri zuen; hazpegiak zurrundu zitzaizkion. Bat-batean kikildua sentitzen zen Hélène. Jadanik Paul ez zuen berea; aurrean zeukan eta bera juzgatzen ari zen.

— Ez dizut gezurrik esan —esan zuen Gustuko zaitut.

Erreguko begirakune bat zuzendu zion Pauli; berarekin hain gaizki jokatu zuen! Paulek ez zuen konturatu behar. Bestela lotsaz hilko zen Hélène.

— Hitzekin ez jolastu! —esan zuen Paulek— Gure artean gaizki-ulertu bat zegoela esan behar zenidan.

— Saiatu naiz, ordea —esan zuen Hélènek.

— Zentzugabeko hamaika kalapita antolatu didazu, umekeriak beti; baina sekula ez didazu zintzo hitz egin.

Hélèneren masailetara malkoak igo ziren; Paulek benetan erdeinatzen zuela ematen zuen; batzuetan konturatu gabe erdeinatuko zuen Hélène? Paulek bere burua bolondres maneiatzen uzten zuen maiz eta bat-batean adeitasunagatik besterik ez zuela egiten iruditu zitzaion Hélèneri.

— Zu haserretzeko beldur nintzen —esan zuen, errukiz.

— Hélène! Esaten duzunaz ohartzen al zara?

Paulek benetan erdeinatzen zuen Hélène; begi goibelak zeuzkan, haren baitan ez zen jadanik ezer argi ikusten; zoratzekoa zen, Hélènek ez zekien nola menderatu Paulen buruko gogoeta guztiak. Negarrez hasi zen.

— O! Ez negarrik egin —esan zuen Paulek.

Hélènek ezpainari kosk egin zion; mizke hazitako haur baten moduan antolatu zuen kalapita hura; ez al zen baldintza berdinetan erantzuteko gauza?

— Zera gertatu da —esan zuen Hélènek—: ez nuela nire sentimenduei buruzko arazoetan pentsatzen.

— Eta nola igarri duzu ez zela egia?

Hélènek ez zuen Paulen begiradari eusteko indarrik izan.

— Pixkanaka —esan zuen, zehaztu gabe.

Paulek eskua hartu zion.

— Beste bat maite duzu? —esan zuen Paulek.

Oraingoan Paulek irakurtzen zuen Hélèneren buruan; azkarregi zihoan, neskak ez zekien zer asmatu, ez zuen Paul galdu nahi...

— Nor da?

— Ez da hori —esan zuen Hélènek.

— Ez duzu esan nahi?

Zer esateko beharra zegoen? Ez zitzaion inoiz bururatu Paul horrenbeste estimatzen zuenik. Ez zitzaion inoiz hain opakoa eta hain erreala begitandu.

— Nahikoa da —esan zuen Paulek Gabon.

Buelta eman zuen; alde egin zuen neskak keinu bat egin orduko. Arineketan hasi zen Hélène.

— Paul!

Bira egin zuen:

— Zer gura duzu?

Bere aurrean jarri zen, zintzilik; Paul gorde nahi zuen; elkarrekikotasuna espero barik maitatzen jarraitzea gura zuen: ez zegoen hura esateko hitzik.

— Ondo dago! Eta? Hitz egitea deliberatzen duzunean abisatuko didazu.

Paul urruntzen ikusi zuen Hélènek. «Doilortzat nauka! Pentsatu zuen, etsita, berarekin doilorra izan naiz». Banku heze batean eseri zen. «Eta orain ez daukat beste inor. Nire errua da». Malkoek itota zegoen. Paulek ez zuen negar egiten, bazekien nola jokatu; baina dohakabea zen Hélènerengatik. «Sekula ez naiz beraz kezkatu; soilik nire alboan izan nahi nuen, zeharo leial eta erosoa. Koldarra, zuzengabea, kaskarina, traidorea. Zikina, zikina izan naiz», errepikatzen zuen, etsita. Jasanezina zen barrua jaten zion aladura; alferrikako aladura, hobenik ezabatzen ez zuena. «Barka...». Baina ez zegoen zerurik arima bertan zabaltzeko, behin iragan astunetik libratuta; bere baitan atzituta geratzen zen, hilik eta ehortzirik dena bezain bakarti eta hutsala.

«Ikusi gura dut». Hélène jaiki eta arineketan hasi zen. «Gauzak Paulekin azaltzera bidaliko nau. Baina nik bera ikusi gura dut». Autobuseko estribora jauzi egin zuen. Pikotara bere aurpegi zurruna; pikotara bere hitz izoztuak. Beharrezkoa zen berak jakitea. Dena jakinen zuela pentsatzean gauzak ez ziren hain izugarriak. Arratsalde astun hura, aladura, larritasuna: beretzat existitzen hasiko zen hura guztia; orduan ez zuen ezer deitoratuko, ezta ezer desiratuko ere.

Hélènek autobusetik kanpora salto egin zuen. Sauffroy kalea. Bere kalea. Hotzikara bat sentitu zuen bizkarrezurretik zehar. Hain trinkoa zen bere inguruko mundua, non arnasa nekez hartzen baitzen; bere munduaren aurrera iristean, aire guztia falta zen, norbera ito egiten zen. Hirugarren pisua, ezkerra. Zein zen bere leihoa? Leiho mordoa zegoen, batzuk ilunak, argituta beste batzuk. «Ausartuko al naiz?». Bere presentzia ematen zion aldian behin, ordu batez eta bazka emango bailion; baina Hélène lotsagabe ikusten bazuen, haserretu egiten bazen, Hélène berriz ez ikusteko aitzakia lortuko zuen. Eskailerak igo zituen. Argia zeukan atearen azpian; bihotza taupaka, pentsatu zuen: «hortxe da, hezur-haragizkoa». Arnasari eutsi egin zion: murmurio bat hauteman zuen.

Korrikan jaitsi zituen eskailera guztiak. Masailak sutan zeuzkan. «Zer egin behar dut?». Etxea begiratu zuen. Ez zen hanka egiteko kontua; bertan zegoen bizitza. Hélène hormari atxiki eta leihoak zenbatu zituen. Bizitza osoa laukitxo argidun horren atzean.

Ilun bilakatu zen laukia. Hélènek atzera egin eta garaje baten atean gorde zen. Luzaro egonen zen geldirik, hotzak jota zegoen. Zenbait une itxaron eta Madeleinek eraikineko atea gurutzatu zuen. Bere atzetik zetorren Blomart. Besotik oratu zion. Zergatik emakume hura? Zergatik maite zuen? «Hobeto ikusi behar izan nuen», pentsatu zuen Hélènek. Itsusia iruditu zitzaion, zaharra eta ergela gainera; baina edertasuna eta adimena baino preziatuagoa zen zerbait eduki behar zuen, berak maite baitzuen. Urrats zuhurrak emanez abiatu zen Hélène, hormari itsatsita. Madeleinek beroki urdin mehe bat zeraman, xal gorri bat eta aurpegi erdia estaltzen zion feldrozko kapelu bat.

Jatetxe batean sartu ziren. Jatetxe txikia zen, horiz margotua, itxitura antzeko bat zeukan ate aurrean, egurrezko hesi batek inguratua, udan terrazarena egiteko edo. Beiratera hurreratu zen Hélène. Mahai batean eseri ziren, bata bestearen parean, Blomartek karta zeukan eskuetan, bere profila hautematen zen; zalantzarik gabe, sarritan joaten zen jatetxe hartara. Zerbitzaria, zinkezko barra, platerak edukitzeko mahaia, gainean ogi-saskiak, fruta eta saltxitxoi lodia zeuzkalarik, begiratu zituen Hélènek. Etsipengarria zen alde batetik; batek ezin zuen asmatu zergatik aukeratu zuen jatetxe hura eta ez beste bat; oliontziek edota paperezko zamauek ez zuten inolako argibiderik ematen; nahiz eta hamaika bider behatu, ezin zen Blomarten barrua ikusi. Halarik ere, burua gainezka zeukan Hélènek: berak bakarrik inoiz ezingo zukeen hori guztia asmatu, neke barik, behingoz eta ziurtasunez ematen zitzaion eszenatokia.

«Zer ari dira jaten?». Oin puntetan jarri zen Hélène, baina nekez ikus zezakeen mahaia. Grazia zeukan jaten zuela pentsatzeak, beste edozeinek legez. Arretaz begiratzen zuen platereko janaria, baita bere zaporea ahoan sentitu eta mastekatu ere. Atsegina izatearren jaten zuela bururatzen zitzaion Hélèneri, besteengandik ez bereiztearren; ez desira eta ez premiarik ez zuela ematen zuen; ez zuen ez inoren eta ez ezerren beharrik, ezta bere gorputzarena ere.

Beiratetik aldendu zen Hélène. «Alde egin beharko nuke». Jakina, elkarrekin itzuli ziren, ezingo zuen Blomartekin berba egin. «Alde egin behar dut». Hondoratu berriz ere, itxaropena hondoratu bere buruarekin batera, baita etsipena eta nekea ere; gutxienez itxarote hura zeukan; uko egiten bazuen akabo, ez zuen ezer edukiko; ez gabeziarik eta ez presentziarik ere, ezer ez. Zortziak. Telefonoz hots egin beharko zukeen. Baina hain urrun geratu zen jangela, hain urrun portzelanazko platerak eta kakao zahar-usaina: ez zirudien hari baten muturretik agertarazi ziezaiokeenik. Amildegi bat zegoen landaredi ilauneko mundu hura eta Blomarten presentziak argitzen zituen kaleen artean.

Zalantza egin zuen. «Nora doaz?». Jatetxetik irteten ari ziren. Atzetik jarraitu zien ostera ere. Bera ikusi, jarraitu: berarekin lotura bat eratzen zuen horrek. Gau guztian jarraituko zien. Korapilo bat egin zitzaion eztarrian. Metroko sarbiderantz jo zuten, bostekoa elkarri eman zioten. Eskailerak jaitsi zituen Madeleinek eta Blomartek bira egin zuen.

Farol baten atzean ezkutatu zen Hélène, Paul pasatzen utzi zuen; ez zeukan bere bakardadea segidan hondatzeko gogorik. Bakarrik. Beretzat baino ez zen existitzen. «Zer jazoko da bere buruan?». Madeleineren besotik baino azkarrago zebilen, ibilera astunaz. Une hartan, bera zen; zoragarria zen bere benetako existentzia parean sentitzea.

— Gabon —esan zuen Hélènek.

Besoa ukitu zion. Blomart itzuli egin zen.

— Zer egiten duzu hemen?

— Zuri jarraika nenbilen.

— Luzaroan?

— Gau guztian jarraitu dizut.

Hélènek irribarre egiten zuen; gogorra zen hitz eta irribarre egitea begitarte hura bihotzean sartzen zitzaion bitartean. Sekula ez zuen begirada hura zehatz gogoratzen, abegitsua eta hotza zen aldi berean.

Blomartek zalantzaz behatzen zuen neska:

— Ni ikusteko behar al zenuen?

— Bai —esan zuen—. Berba egin behar dizut. Goazen zure etxera.

— Gura baduzu.

Bere ondoan isilean ibiltzen hasi zen Hélène. Ez bere atzean: ondoan. Bere aztarnen atzetik zebilen lehen, itzal bat bezain hutsal: orain, han zegoen bera, benetan; bere bizitzan sartu berri ziren kale haiek. Blomartek berak egin zion eskailerak igotzeko gonbita, sarkin baten gisa zapaldutako eskailera haiek ziren.

— Orduan hemen bizi zara —esan zuen Hélènek.

— Bai. Harritzen zaituela ematen du.

Irribarre egiten zuen. Beragan pentsatzen zuenean, adinik gabe agertzen zen Blomart, bere aurpegi zorrotza eta behin-betikoa; begietako ironiazko sua, sudur-hegal mugikorrak eta batzuetan gazte itxura ematen zion su kontrolatu hura ahazten zituen beti. Tximiniara hurbildu zen Blomart eta parrilako bolatxo gorriskak kitzikatu zituen.

— Bero zaitez hemen. Hotzak joa ematen duzu.

— Ederto nago —esan zuen Hélènek.

Bere gela. Tapiza, dibana, oihal estanpatu eder batek estalia, liburuz beteriko zapaldak eta hormetan itsatsiriko koadro bitxiak begiratu zituen. Bere buruaren jabea izatearen itxura zeukan eta ez zirudien ausazko ezer gerta liezaiokeenik; hala eta guztiz ere, zaila egiten zen bere altzariak arretaz aukeratzen imajinatzea. Jantziak, bere bizitzako dekoratua edota jateko zerabiltzan platerak norbaitek betikotasunetik eman izan balizkio bezala zen.

— Eta? —esan zuen Blomartek; jakinminez so egin zion—. Zer dugu?

— Ondo dago! —zalantza egin zuen segundo batez—. Paulekikoak hautsi ditut.

— Hautsi? —esan zuen Blomartek—. Haserretu egin zaretela esan nahi duzu?

— Ez. Behin-betiko bukatu dugu —esan zuen.

— Zergatik? —esan zuen Blomartek.

Han zegoen bera, bere aitzinean eserita. Jadanik ez zeukan bere gauzak berari kontatzeko gogorik batere. Han zegoen bera, beste ezerk ez zuen garrantzirik.

— Ez dut maite —esan zuen.

— Ziur al zaude?

— Erabat.

Su alderantz makurtzen zuen burua, kezkatuta. Neskarengan eta beragan pentsatzen zuen. Neskak ez zuen deus pentsateko beharrik; aladurarik gabe, kezkarik gabe, bere eskuetan pausatzen zen, patxadaz.

— Zer dio berak?

— Pozik ez dago —esan zuen Hélènek.

— Maite zaitu —Blomartek Hélèneri begiratu zion—. Maiteminaz maite ez baduzu ere, hausteko arrazoia al da?

— O! Berriz ikusi nahi nuke —esan zuen Hélènek—. Ezkontza eta sentimendu kontuak, ordea, alde batera laga beharko genituzke —amaitu zuen.

Isilune bat egon zen:

— Berarekin hitz egitea nahi duzu?

— Ez horixe —esan zuen Hélènek—. Ez dago esateko ezer.

— Orduan, zer egin dezaket nik? —esan zuen Blomartek.

— Ezer ez —esan zuen Hélènek—. Ez dago egiteko ezer.

— Zergatik etorri zara, orduan?

— Zuk jakitea gura nuen —esan zuen Hélènek.

Blomarten begitartea ilundu egin zen.

— Etortzeagatik haserretu zara? —esan zuen neskak.

— Ez zait oso mesedegarria begitantzen.

— Jakina. Sekula ez zaizu mesedegarria iruditzen ni ikustea.

Blomartek bolatxo gorrietan murgildu zuen bertzuna, ezer erantzun barik. Bakarrik hitz egiten dihardu. Gauzak esaten dizkio bere buruari. Ukitzeko hain atsegina litzatekeen adats beltz horren azpia jakin ezin dudan gauzez gainezka dago.

— Entzun, kalkuluak egin ditut; hilean hiru ordu inguru ikusten nauzu. Zure bizitzaren berrehun eta berrogeigarren partea ematen du horrek.

— Hamaika bider azaldu dizut...

— Zure arrazoiak eskasak dira —esan zuen Hélènek; aurpegia bihurtu zuen—. Ni zutaz amoratzeko beldur bazinen beranduegi da.

Atzera ere isilik geratu zenzen Blomart; sua begiratzen zuen, aurpegi itxiaz.

— Zer ari zara pentsatzen? —esan zuen neskak.

— Sekula ere ez dugula elkar ikusi behar.

Butakako besoak harramazkatu zituen Hélènek:

— Ene! Baina nik ez dut hori onartuko —esan zuen neskak. Izu bortitz batek menderatu zuen, bihotza erauzi ziotela iruditu zitzaion—. Egunero joango natzaizu tailerreko irteerara, kaleetan jarraituko dizut, nik...

— Ez, ez duzu horrelakorik egingo —esan zuen Blomartek—. Badakizu modu horiekin ez duzula niregandik ezer lortuko.

Amorru malkoak atera zitzaizkion Hélèneri:

— Zergatik baina? —esan zuen neskak—. Zergatik?

— Ez zaitut maite —esan zuen, zakar.

— Badakit maite ez nauzula, bost axola niri —esan zuen, indarrez.

— Paulek maite zaitu —esan zuen Blomartek—. Eta Paul nire laguna da. Madeleine ere hor dago. Dohakabea litzateke. Eta nire beharra dauka.

— Nik ere zure beharra daukat —esan zuen Hélènek, negar batean.

— Ez. Dibertimendu beharra daukazu zuk. Uste duzuna baino askoz ere azkarrago ahaztuko nauzu.

Tinkoa ematen zuen; bi zimurtxo bertikalek kopeta gogortzen zioten eta ahotsa lasaia zuen. Harri bat.

— Ez da egia —esan zuen neskak—. Ez zaitut inoiz ahaztuko, baina hori bost axola zuri, nitaz ezer entzuten ez duzunean, nahiz eta harriak bezain dohakabea izan, zure larruan gozo biziko zara —ahotsa ito egin ziztaion—. Itxurati zikin hori.

— Alde egin behar duzu, orain —esan zuen Blomartek.

Neskak zirikaz so egin zion, eta bere eskuek gogorrago estutu zituzten eserlekuaren besoak.

— Ez dut alde egingo.

Blomart jaiki egin zen.

— Neu joango naiz, orduan —esan zuen.

— Hori egiten baduzu... —arnasa estutu zitzaion— dena apurtuko dut, zure paper guztiak txikituko ditut.

— Hemen ez dago balio handiko ezer —esan zuen—. Josta zaitez.

Blomartek berokia hartu eta sarrerako atea zabaldu zuen; neska presaka joan zitzaion atzetik:

— Ez, —txilio egin zuen— etorri hona!

Blomarten atzetik jaitsi zituen eskailerak, baina zango luzeak zituen hark, bizkor zihoan; arnasestuka zegoen neska eta jadanik kaleko jendetzaren artean desagertua zen Blomart; kantoi baten atzetik sartu zen.

«Ikusiko du, esan zuen Hélènek. Ikusiko du». Bere musuzapiari hozka egin zion. Ez du ezer ikusiko; ezin zion minik eman, tiramenetik at zegoen. Farol batean bermatu zen. Espaloian eroriko zela iruditzen zitzaion, amorruaz alditxartuta.

Gorroto dut. Autobus batera igo zen. Sekulan, sekulan, sekulan ez nau maite izango. Han zegoen sufrimendua, meleka, nardagarria. Ez zuen lika txepel hartan murgildu nahi. Paulek maite zaitu. Paulekin oheratzera kondenatua naizela uste dute, ala? Eurek ikusiko dute. Hura egin ahal zuen, bere burua mindu. Kalezulo batean botata bukatu nahi nuke eta urte baten buruan kantoi batean topatuko ninduke eta zera esango nioke: «bazatoz nirekin, laztana?», eta txilioka hasiko litzateke: «zu zara!» aire probokagarriaz begiratu zion gizon heldu bati. Gizonak ere neska behatu zuen eta honek beste alde batera begiratu zuen. Koldarra naiz. Baina adorea edukiko dut. Dibertimendu beharra daukazu zuk. Nola dibertitzen naizen ikusi behar du! Lehertu arte mozkortuko naiz eta autobus baten azpira botako dut neure burua, eta Paulek zera esango du: «Atzo arratsaldean Hélènek autobus baten azpira bota zuen bere burua». Begitarte ederra izango du.

Hélène autobusetik jaitsi, kafetegi-tabako-denda batean sartu eta telefono-kabinarantz jo zuen: «Gabon, Pétrusekin berba egin nahi nuke».

Zurrumurru bat entzun zen hariaren beste aldetik, urratsen zarata. Ez badago Francis-i deituko diot, Tourniel-i, edozein ergeli. Bost axola niri.

— Nor?

— Kaixo, Hélène naiz.

— Ene! Hilda zeundela uste nuen. Ez dago ondo lagunak bertan behera uztea. Zer zabiltza?

— Nirekin irten gura duzu, gaur?

— Nirekin irten gura duzu?

— Nazkatuta nago. Mozkortu gura dut —esan zuen Hélènek.

Isilune bat egon zen:

— Mozkortzeko, hobe nire etxera bazatoz —esan zuen Pétrusek—. Portoko ardo ona eta diskoak ditut.

— Ondo dago —esan zuen Hélènek Banoa.

"Simone de Beauvoir / Besteen odola" orrialde nagusia