I'GO ALDAKAREN ADI-BURU

    Errota zaar bitxia,

    luebai ertzean;

    Onats adibide buruan,

orpo-aapaldietan berrituko detan oin-bikutza.

Luebai sakona;

lau arraako zabal, luzean lau lauko,

uren gora-beerako galga aldakor egunaren buruan.

Karramaren geldialdian ura altxako da,

ta uaska nagia osin biurtuko.

Lanaldiak,

agorturik ondar-loitan luebai soil utzi.

Onen errai betegarri,

mendixka magal-beera,

etenik gabeko errekatxo biziak;

—iru aizpatxo sabelkide—

Ta bateratzean,

iruek laztan elkarri,

iruek panpox uaska aseroan

ariaketan naasdari.

Auen jario agorgaitza

errota bitxiaren indar-gai,

indar-gai, ta biziaren erdi.

Beste erdia,

nekazarien ekiean eta errotariaren

eskuetan izaki.

        I

Emendik...

Aterpe txatal onen

leiatilla medarretik,

sentimin begi luzea

ibar ospelaren kolkora

urbilduaz...

Aitz-konkor biren

bular-arte ber-bertan,

errekatxo gardenaren

joera txolin aspergaitza

arilduaz.

Jaioera miñaz izukor,

ur-parrastak bor bor

estuka ta bultzaka,

mailla-maillaka

amilduaz.

Lur-eten medar biurrean gain-beera,

arri-mokor irtenak

etenik gabeko igurtzian

borobilduaz.

Ertz bietandik

lur-zaiñak gili-giliz;

astigarrak,

saats-ondo begitsu,

altz-mokor zuldartsu,

ezker-aien biur luzeak;

betidaniko egarriz

edo-ta ezkotasun antsiz,

urera

makurtuaz...

Au;

betioroko kera sorgiñean,

arri-markats bakoitzean txaltaka,

ondo-zinzurrean jira-biurka,

apar-biots aldakak

arrotuaz.

Lurrin nagi gisa gorantza,

argiari estalkizun zaikion

orrixka xabal xinpleak,

uneoro

ezatuaz.

Eta joanean-joanean,

kerizpe itxuaren tartekako etenak,

eguzki-pintza ezpaten

sarbide megatx direnak,

dizdiratze ñirñiraz xume-xume

artuaz,

zeartatzen dijoazkio

ur-magalean zear,

sabelera

opilduaz...

Zergaitik...

Errekatxo txotil,

orren bixkor,

orren estu;

albo-murko ezpain biek

aztarrika

urratuaz...?

Noiztik ote,

ta noiz arte,

txaplaka bakoitzean

doiñu ezberdin oiartzuna,

ixillaren egape otzean

errotuaz...?

EMENDIK...

Aterpe txatal onen

leiatilla medarretik,

begi-nini minduen esaneko

onen erraiñu bikotza

ikuspegi...

Au bezelaxe maldar beera,

onen tartide,

errekatxo bi,

ezker eskubi.

Au bezelaxe biek berenkis

txalta-txaltari;

txipli-txaplaka

biek

jostari.

Ur-kurutzean

toki berera

iru aizpatxo

sabelkideko

pitxi-potxoki...

Eta osin iregiak,

sabeltzar urdiñean

naaska-naaska

darabilzki...!

Aur-zapietan bilduriko

iru aizpe sabelkide,

itxaro-aska nagiaren

ondoraiño.

Ezi-molde orrazian ortz-tarteko,

upa-aska sabel biurrian arrastari.

Ormatzar lodien masailletan zear,

elkargana opilduaz-opilduaz,

ta ez gazte-muxu argia galduaz,

berezko loditzeak bearturik,

marraztua

baiño...

Gorantza igoaz,

egalak loditzen,

lodituaz urdintzen;

gainez egitera,

more-urdin illunka

jartzeraiño!

UASKA nagiak urak pillo-pillo,

luze zabalean zanpaka artuaz.

Sabeltzar beteak okaraz darraio;

ur-punpullak gorantz mintza urratuaz.

Gain-sare leunean ertz bik erraiñua,

ondo urdin islak jasoaz garbiro.

Kizkurgune soillak gain-apar gandua,

ikusmuga xinta etenaz aldiro.

Zintarri medarra oroldio otzaz,

almintz errotua, untz-aien txaldanak.

Atzera-aurrera ibillera utsaz,

gorantz eziean urera etzanak.

Ertz bien lepotik makaltzar tentelak,

elkar urratuaz orritza minbera;

elkarren laiezaz txotx muttur mengelak,

goien kukullutik ur-magal gaiñera.

Apar-bits matasa luzera loditzen,

zur-kaxko txatalak, orbeltza zakarra.

Zinzur-orrazia aldizka garbitzen,

ixil-ixillean txardanko makurra.

Argi erraiu dan illargi betea,

urre-mintz ganduan murgildurik doa.

Ura parpailduaz giltza-arratea,

etor darraiona ustuaz dijoa.

Argiak gabari gozoro eskua,

kolkora ar dezan uren etorria.

Biramon txintara, gabaz tolestua,

Ian beta itxaroz ur-putzu lodia.

© Martin Ugarte