XIII
BABES BILLA
Nora zoazte ardi otsanok,
ozkirriz kizkur, gaixo alenok,
bidexka beera orruka...
Elur igesi begiak ospel,
artzaian orpoz zinzar-ots motel,
Urbia soillik utzi-ta...?
Agor erreak orraztu ezik,
ez digu utzi goizeko intzik,
larre-zain errea baiña.
Ta artaldeek batekoz-beste,
atseden barik bizi-gai eske,
zerhait ezearen billa.
Musker zirauten tartakadiaK,
aitz maxkarretan erdi-oriak,
aizean bultzaz batera...
Txotxetik parraxt, lurrera xalto,
ibil zebillen txorian antzo,
illaz badoaz lurrera...
Orain Urrillan orpo garratzak,
zanpaz ditula azken poz-litsak,
ondore arrats bailetor...
Erio antzo mendi-larruak,
or-emen bakar artaldetxoak,
aizea bezin mugikor.
Neguan zamak bosteko lakar,
alda-aroai luzaka dakar,
aurrez emanak masailla.
Ardi otsanak nora-ezean,
ikaraz dar-dar dur otzean,
lurmena amets, jan billa...
Ifar begitik aize gordiñak,
bultzaz ditula laio zirdiñak,
tartez eraso gorrian.
Kukilgarri den egutaroa,
elur ozmiez illunarroa,
kaskabar naasi eauean.
Ardi gosea soillik beeka,
lau ankatxoek baten bildu-ta,
aterpe barik darraio.
Babes bakarra aurre-arkaitza,
tintirriz ille izpi bakoitza,
iturri gisa jario...
Lo-arin dagon artzain elduak,
entzunak omen aize txistuak,
gaba luzean barruan.
Gizarajoak bildurra ezik,
etormenatzaz badabil kezkik,
aaztu nai ta ezin buruan.
Biaramonez itxas-mamiak,
odei zirdinki jaio berriak,
bere estalki bailira...
Pixka-pixkana gora arrotzen,
aize naasteaz kiribilkatzen,
itxu-itxuko sarrera.
Artzain xuxena goiz-otoietan,
ezpain mugiraz marmariketan,
elur-laprasta otzean...
Mendi-beeraka dator ondoren,
babesa amets leiaz len-bait-len,
bere ardiek atzean...
Nora zoazte ardi otsanok,
ozkirriz kizkur, gaixo alenok,
bidexka beera orruka...?
Ez bildur izan zuek ardiak,
legorra badik borda txuriak,
leenik zuentzat gordeta...
Oraingoz beintzat, orra zuentzat tarte pirrin bat
makur datzaigun ekaitz purrusta ondorean.
Negu aurretik bee-sasietan, Urbia-tik at,
badaukazute zama nun bete samurrean...
Txillar-tarteko belar ezko-ta, lar-ostoataz,
ezerik aski badik basoak zuentzako.
Leenez bildurik, gaztain ezkurren kirri-karrakaz,
bazka igarra aska betean gaberako...
Eraso balitz, aterpe nasai zuentzat babes,
azpigai legor, belar ondua zurriñean...
Alabeiñikan... Kantuari ertza dezute amets...
Itxas-mokoa... Neguan biotz gordiean...!
Baiñan aizkenik, bazoazte bai...
Goi au utzi ta beeraxego nai...
Apika, nora ezean...
Negu luzean bildurrak jo-ta,
zaldi area aurretik eta,
zuek dindirriz atzean...
Girorik balitz gau-egun joanaz,
bide-erara or-emen janaz,
barruti maxkar bat-beste.
Ontan bigarren illargirako,
joan astunak auldutzerako,
itxas-begian zerate.
Zuen zain onek leendiko amets,
negukotz zetik zuentzat babes,
barrunbe itxi nasaiak.
Larre-sail zabal, pagotx, soroak,
piztu arteiño kuku leloak,
ta udaberri usaiak...
Itxas-ertzeko errixkatxoa...!
Aldakor zaitzu urte-giroa...
Illotzik uda-ametsak.
Aurki datzaizu neguko jantzi,
ur-asarrean orruez naasi,
ardi xotillen dunbotsak...!
© Martin Ugarte