Axularrekin

Hi bakarrik hago

hemen nirekin.

Hi bakarrik etorri haiz,

lagun zahar hori,

nire desterruan

abandonatu gabe.

Hi bakarrik

Monte Pincio-ko Eskulapioren

eta fauno zaharren iturri ondoan

exerita, gure aspaldiko

alkar hizketa jarraitzeko.

Hi bakarrik, Axular.

Hi bakarrik ausartu haiz

heriotzaren ondoeneko

alferkeria utzirik, nirekin,

atzerrietako haize berri gesalak

probatzera. Hi bakarrik,

hire urteekin beti gazte,

Europa-ko lurrez lur

nire arima

—hik itzala bezala—

apostu latz batean

jokatzeko prestu.

Sara-ko pakearen

jauregia utzirik

etorri hator nirekin

arrazoinaren indarrak,

eskuz esku,

gero hunen gainean neurtzeko.

Biharretik biharrera luzatzeak

zenbait kalte dagion arimari...

ez badago gerorik!

Zer arrazoin diok hontaz, Axular,

ikusirik nire gogoak

ez duela deusetan ere

sosegurik eta pausurik?

Hebainak zeudek

nire nahien egoak

kezkaren euriak bustita.

Ausaz hiretzat hau duk

erhokeria, enganamendua

ta jende galduen desirkundea.

Desirkundea bai,

ta jende galduena!

Bainan ez duk Eskritura Sainduetan,

ez doktoren erranetan

arrazoin gauzazkorik jaso hik

desirkunde ezeztatzeko,

ez gu bideratzeko.

Heuk ere penaz begiratu beharko duk

ixiltasunean, Giardino del Lago-ko

enamoratuen txalupen erdian eraikitako

tenplo paganoa: «Eskulapio Salbatzaileari»

Hi eta ni ez gaituk sartu

tenplo paganoaren misterioak barna

arima heriaren atseden eske,

ze lotsa bat baitiagu

ura behatz artetik bezala

joango ote zaigun fedea.

Eta nahiago diagu pentsatu

Eskulapiok ez duela

osasunik gaitz honentzat,

neke honentzat tenplorik.

Halare, Villa Borghese-ko

udazken arbolen artean

hire erantzun denak baino gehiago

balio dik arratsaren

galdera bakarrak.

Eskutik galdu duk oraingoz

Axular: ez dakik ihardesten

Foro deseginen kontrakarrari:

Non duzu gero horen segurantza?

Eta nola zuhaitzak

bere dauden lekhuetarik higitu gabe

balego gure giza bizitza,

bere grina ta irritsek

denpora honen mugak gainditurik

gerozko beste norabait ezin dutela kida?

Ikusten duk:

eguna arratsarekin hiltzen duk,

ta eguzki ahul hau

ez duk mila izarretan berbiziko.

Aitortu beharra duk:

gure bizitze hunek

hain du zimentu flakoa ta eria...

Biharko eguna ez duk

gaurkoaren luzapen, bai berri.

Apika ba dakik, Axular zahar horrek,

Erroma-ko pinuak bezala

ez ote geran gu ere

hostozko desira laino bat

sustrai meharrez eutsia

hegoak garbituko duena.

Ta gero ezer ez.

Biharren hesi altuegiak

mugatzen ziguk bizitza.

Guganaino geroaren

kanpai-hots doi bigun baten

deia soilik irixten duk.

Ezin asma diagu

nungo haizek dakarren,

norantza dei dagian.

Zertako jakin ere?

Ahul kausitzen gaituk

nahiaren bideetan

umetan uste bezala egatzeko.

Ta halare nork abandona

geroaren esperantza?

Urrunago kanpai doinua

gozoago baita

arimaren egoak dardaraz hasten direnean

urrun minez.

Arrazoinak ez dik barkatzen.

Ahalegin guztien ondoren

Mussorgski-ren mendi gorrian

eroriko gaituk

—egoak hausita—

geure ioranen sarean preso.

Azkenean izango al duk

errukior aingerurik

bidean hil geranon

gogoaren hezurrak zeruratzeko ere.

III

© Joxe Azurmendi