2. agerraldia: ITSASOA ETA BALEA
2A(a) Bi arrantzale gazte, Telmo eta Sen, talaian dira txalaparta jotzen. Horixe du euren lana, itsaso zabalean begiak galtzea. Balea noiz etorriko den zain diren artean, hizketan dihardute.
TELMO Zerua garbi zagok, urrutira ikusteko.
SEN Urruti beharko dik, bai, gaurko gure baleak!
TELMO Aitak agindu zidak, bat ikusi arte ez etxera itzultzeko.
SEN Astebete baduk talai honetan gaudela.
TELMO Mendebaldetik duk ufaka etorriko. Seguru.
SEN Atariraino iritsi arte, ez duk hik ikusiko.
TELMO Horra aditua!
............
SEN Ixo, ixo. Zaldi hotsa zabilek.
TELMO Zer diok?
SEN Erregea izan baietz!
TELMO Balea beharrean, to handiagoa!
SEN Abarka Erregea!
2A(b) Ehizan dabiltzan zaldun batzuk ikusiko diztuzte etortzen eta haiekin mintzatuko dira. Zaldunen burua, Antso Abarka erregea da. Antzezlan honetako protagonista nagusia den Antso Nagusiaren aitona eta Hondarribiko lehen harresiak jaso zituena.
1 ZALDUNA Arratsaldeon jaunak.
TELMO ETA SEN Baita zuei ere.
1 ZALDUNA Orein zauriturik ikusi duzue ihesi?
SEN Ez jauna. Azken ordu hauetan behintzat ez.
ABARKA Balea ikustatzen? Hemen ez duzue gero neke haundirik. Ez zaituztet izerdituta ikusten...
TELMO Gaztelua jasotzeko lanetan ez gaituzte hartu nahi izan. Gazteegiak omen.
ABARKA Lana badago, ba, nahi beste.
TELMO Baina gu ez gaituzte nahi.
ABARKA Neuk konpon dezaket hori. Nor naizen asmatzea aski da.
TELMO Errege jauna agian? Kapela eta zure armak ikusita...
SEN Abarkak ere ezagunak dira... (ukondokoa ematen dio Telmok. Zaldunek farre egiten dute)
2 ZALDUNA Gorteko nobleak ematen duzue urrutitik ikusita.
3 ZALDUNA Urrutitik, oso urrutitik...
TELMO Lan egiten duenak ez du Gorteren beharrik, jauna
ABARKA Ikasi Fortun, erantzun zuzena. (gazteei). Ba, gazteluan lan egin nahi baduzue, bihar eguerdian agertu harresi berrira. Erregeraen babesa agintzen dizuet.
TELMO ETA SEN Eskerrik asko jauna, baina itsas gizonak harrizko hormetan loturik...
2 ZALDUNA Zer egingo duzue bikingoak itzultzen direnean? Txaboletan ezkutatu eta aia ama eta ai ama!
1 ZALDUNA Kostalde guztia babestu behar da defentsa dorreak jasota. Geurea defendatzea, horixe da lehenengo legea.
ABARKA Txorrotxioak utzita, goazen etxera jaunak Urraka anderea haserretzen hasi baino lehenago. Erbi argal pare bat baino ez dugu ehizatu. Nola egingo diegu aurre bikingoei hezur hauek bakarrik janda?
2B Gorteko emakumeak ageri dira iruten eta josten. Gizonen galdezka ari dira.
1 DAMA Eguzkia etzango da laister. Antso Abarka berandutzen ari da ehizan, anderea.
URRAKA Oheratzeko badatorkit gaitzerdi. Jainkoak gorde gaitzala gizonezkoen ehiza kontuetatik.
2 DAMA Ehiza zalea da berez gizonezkoa. Geu ere ehiza aski gara haientzat. (Irriak).
3 DAMA Esango nuke, geuk ere ehizatu dugula baten bat. Edo bat baino gehiago (irriak).
URRAKA Nork bere txanda izaten du bizitza honetan.
2 DAMA Hala ere, ez niri esan, makalak gara gizonen aldean. Guk bat eta bakarra edukitzen dugu gehienetan, gazterik alargundu ezean...
1 DAMA Eta bakarrarekin konformatu behar!
URRAKA Elizak agintzen du hori.
3 DAMA Ez dakit Erromarenak eta bizitzarenak bat datozen. Elizako bidean sartzeko baino haur gehiago da munduan.
2 DAMA Legea gauza bat da eta gogoa bestea...
URRAKA Ixo Andereak! Guk ezin dugu horrelakoak esaten ibili.
1 DAMA Txarrerako edo onerako, begi guztiak daude geuri so.
2 DAMA Bai, Gorteko izateak ere baditu bere alde txarrak: gizon eta ohe kontuetan beti zintzo ibili beharra (irriak).
URRAKA Ixo! Maitasun kontuetan eredu izan behar dugu eta.
1 DAMA Horraxe nindoan ni. Gizonezkoek lehen odolaldian erabakitzen dute guztia. Hor konpon gerokoak!
3 DAMA Erraz konpontzen dituzte haienak. Baina, guk? Nola konpondu behar du emakumeak sabeleko fruitua?
Halako batean Abarka Erregea agertzen da emakumeen artera.
ABARKA Ez da handia, hauxe gaur arratsaldeko ehiza guztia: bi erbi.
URRAKA Ehiza ugari omen da, ba, Artzuko horretan.
ABARKA Gazteluarenak lotzen gaitu, emakumea. Hori dugu eginkizun nagusia. Ni gabe ere, beste norbaitek asmatuko du zuretzat ehizatzen Erresuma guztian.
2 DAMA Barkatu jauna, baina bere senarrak ekarritakoa izaten du gogokoen emazteak. Beste guztien gainean (irriz eta gainerako andereei behatuz).
ABARKA Ezin du orein handirik ekarri, Erreginarentzat gela eguzkitsuena prestatzen ari denak. Hobea da hori ehizarik ederrena baino.
URRAKA Bai, beharko dut zerbait senarraren faltan. Nire andereez lagunduta egoteko moduko gela zabal bat. Eguzkitsua, Naiara eta Errokaforteko gazteluetakoa bezala. Haietan errazagoa dago eguzkia, Hondarribi honetan baino.
ABARKA Dauzkagun jauregi eta gaztelu guztien artean, Erreginari non egona ez zaio behintzat faltako.
Tobera hotsak eteten du elkarrizketa. Balea! hitza entzuten da bazter guztietan. Balea! Balea! Itsasoan ikuskatu dute nonbait, hilabeteko hirugarrena. Horretaz hitz egiten dute errege-andereek, albisteak ekarriz sartu den zaldunarekin.
ZALDUNA Balea ikuskatu dute Mendebaldean.
ABARKA Hirugarrena hilabetean!
1 ZALDUNA Ez da marka makala.
2 DAMA Getarian lau atzemanak omen dituzte denbora berean.
ABARKA Bejondeiela.
2C Supituan mairu talde bat pasatzen da armaturik, alde batetik bestera. Ez dago argi ihesi edo zerbaiten bila dabiltzan.
2D Emakumeek euren lekutik adierazten dute garai nahasiak bizi direla. Kolore desberdineko banderak aideratzen dituzte mintzatu ahala.
4 EMAKUMEA Nortzuk ziren horiek?
6 EMAKUMEA Mairuak.
7 EMAKUMEA Gerla usaina dabil bazterretan.
4 EMAKUMEA Noiz ez da izan gerrarik gurean?
7 EMAKUMEA Orain, gainera, erregerik gabe dago Iruñea.
4 EMAKUMEA Antso Abarka eta Antso Dardartia, biak dira hilak.
7 EMAKUMEA Haien alargunen eskuetan dago Iruñeko erresuma.
4 EMAKUMEA Urraka amona eta Ximena ama.
7 EMAKUMEA Ximena ama eta Urraka amona.
6 EMAKUMEA Haur txiki baten eskuetan dago Erresumaren geroa.
4 EMAKUMEA Txori txiki batentzat habia handia.
6 EMAKUMEA Ederra da, behintzat, haur erregea.
7 EMAKUMEA Bai, baina ez ahantzi haren begietakoa.
4 eta 6 EMAKUMEAK Seinalea!
4,6 eta 7 EMAKUMEAK Begietako seinalea!
2E Antso txikia ageri da ezpata handi batez jolasean. Bere amatxi, Antso Abarka zenaren alargun Urraka, etortzen zaio hizketara.
URRAKA Astuna ezpata hori zuretzat.
ANTSO Badut aski indar. Jarri lepoa!
URRAKA Zure aitonarena zen hori.
ANTSO Abarka handiarena, badakit.
URRAKA Ez deitu horrela aitonari.
ANTSO Mundu guztiak deitzen zion Abarka.
URRAKA Eta zure aita zenari Dardartia.
ANTSO Gartzia nuen aita, Antso aitona, neu bezala deitzen zen.
URRAKA Ez, Antso, zeu deitzen zara hura bezala: Antso Hirugarrena, horixe zara zu.
ANTSO Nola deituko didate niri errege naizenean?
URRAKA Laster jakingo dugu hori, koroatutakoan.
ANTSO Ezpata nola mugitzen dudan ikusita, Gerlaria deituko didate.
URRAKA Hobe duzu bai, gerrarako prestatzea.
ANTSO Gerra! Beti gerra! Noren kontra, ordea?
URRAKA Izan mairu edo izan bestelako, ez zaizu etsairik faltako, maitea.
ANTSO Dantzatuko dut ezpata airean!
URRAKA Astuna duzu oraino.
ANTSO Etor bitez etsaiak!
URRAKA Etorriko zaizkizu bai.
ANTSO Etor bedi gerra!
URRAKA Etorriko da berez, gutxien uste duzunean.
2F Antsok Emakumeen jarduna entzuten du, urrutira.
4 EMAKUMEA Gerra, beti gerra!
6 EMAKUMEA Bai, egin dezagun gerra!
7 EMAKUMEA Gerra da handiena!
4 EMAKUMEA Borroka gaitezen mundu guztiaren kontra.
6 EMAKUMEA Erre ditzagun etxeak!
7 EMAKUMEA Suntsi ditzagun bazterrak!
4 EMAKUMEA Bortxa ditzagun neskatoak!
6 EMAKUMEA Torturatu arerioak!
7 EMAKUMEA Moztu lepoak.
4 EMAKUMEA Uholdeka odola gure ibaietan!
6 EMAKUMEA Berdindu zeruak eta lurrak!
7 EMAKUMEA Samina, gosea eta heriotza!
4 EMAKUMEA Suntsipena!
6 EMAKUMEA Gal gaitezen denok
7 EMAKUMEA Ero gaitezen denok...
4 EMAKUMEA Errege gerlazaleen ondoren ez dago besterik.
6 EMAKUMEA Nigarra eta galera.
7 EMAKUMEA Heriotza eta ilunaldia.
2G Antsok ezpatari begiratzen dio. Airean erabiltzen du apur bat, baina indarrik gabe. Emakumeen hitzek kezka sartu diote: ez daki gerra ona ote den. Gogoeta egiten du ezpatari ari zaiolarik.
ANTSO Jostailu zara gaur, bihar izkilu. Burni zati landu bat, besterik ez zara. Zure ahoaren zorrotza beti da egarri. Eni dagokit zu asetzea, eni zurekin ibiltzea. Etorriko da guda eta aseko zaitut. Baina zaude geldik oraingoz... Hobe duzu jostailu, bazter batean gordea. (Eta Antsok ezpata bazter batean gordetzen du).
© Hasier Etxeberria