Axular edo Pedro Agerre Axular —jaiotzako izen-deiturak Pedro Agerre Azpilkueta zituen, baina bere jaiotetxeari hartutako Axular izenaz da ezagunagoa— (Axular baserria, Urdazubi, 1556 - Sara, 1644ko apirilaren 8a), apaiza izan zen. Inoizko euskal idazle handienetakoa da eta hark idatzitako Gero liburua dugu euskal literaturako lan nagusietakoa, euskara batua zehazteko balio ere izan duena, liburuan erabilitako lapurtera klasikoan oinarrituz.

Fitxategi:Gamizen oroitarria Sabandon 2010-6-6.jpg|thumb|260px|Gamizen omenezko 1973ko oroitarria Sabandon.
Joan Batista Gamiz Ruiz de Oteo (Sabando, Araba, 1696ko apirilaren 8a - Bologna, Italia, 1773ko apirilaren 28a) euskal idazlea izan zen. Arabako Mendialdean jaioa, euskaraz idatzi zuelako eskualde honetakoa izateak garrantzitsu bihurtzen du euskal literaturan.

Fabian Loidi Peña edo Paben Loidi (Añorga, Donostia, Gipuzkoa, 1909ko abenduaren 22a - Igeldo, Gipuzkoa, 1985eko apirilaren 8a) euskal olerkaria izan zen. Saturrarango eta Gasteizko apaizgaitegietan ikasi ondoren, apaiz egin zen, 1935ean. 1945etik aurrera, Igeldoko apaiza izan zen.

Xabier Lopez de Gereño Arrarte (Bilbo, Bizkaia, 1924ko abuztuaren 12a - ibidem., 2011ko apirilaren 8a) euskal idazle eta ohorezko euskaltzaina izan zen.
Halaber, literaturatik kanpo ezaguna izan da euskara ikasteko hainbat metodo eta hiztegi argitaratu zituelako 1970eko hamarkadan. Izan ere, frankismoaren sasoian Gereño Bilbo aldeko euskaldunik aktiboenen artean egon zen.

Cioran, Emil Michel. Frantsesez idazten duen errumaniar idazle eta filosofoa (Rasinari, 1911). 1937. urteaz geroztik Frantzian hartu zuen bizitokia. Dotrina eta sistema guztien aurkako kritiko nihilista da; ezkortasunaren eta «usteltasunaren» filosofoa deitu ohi zaio. Haren lan nagusiak Précis de décomposition (1949), La tentation d'exister (1956), Le mauvais demiurge (1969), De l'inconvénient d'être né (1973) eta Aveux et Anathèmes (1981) dira.

Fante, John. Estatu Batuetako idazlea (Colorado 1909 - Kalifornia 1983). Hollywoodeko zinemagintzan gidoilari lana egin zuen batez ere, eta liburuak ere idatzi zituen. Horien artean garrantzitsuenak autobiografia kutsua duten Arturo Bandiniren saga osatzen duten hirurak dira: Wait until spring, Bandini (1938, Itxaron udaberria arte), Ask the dust (1939, Galde iezaiozu hautsari), eta Dreams from Bunker Hill (1982, Bunker Hilleko ametsak, Aintzane Ibarzabalek euskarara itzulia). Kalifornian idazle izan nahi zuen pertsonaia xelebre baten kontakizunak biltzen dira bertan. Beste zenbait liburu: Dago Red (1940), Full of life (1952, Biziaz betea), The brotherhood of the grape (1977, Mahatsaren anaiartea). Hil ondoren izan zuen arrakastarik handiena bai Europan eta baita Estatu Batuetan ere.

Humboldt, Wilhelm von. Alemaniar filologoa, hizkuntzaren filosofoa eta diplomatikoa (Potsdam, 1767 - Tegel, Berlin ondoan, 1835). Zuzenbidea, ekonomia, arkeologia eta filosofia ikasketak egin zituen. Weimar-eko poetak ezagutu zituen, Goethe bereziki. Parisen bi urteko ikastaldia eman ondoren (1797-1799), Euskal Herrian bi aldiz (1800-1801) izan zen hemengo hizkuntzak erakarririk, eta Mogel eta Astarloa ezagutu zituen. Izpiritu grekoaren eta izpiritu alemanaren arteko kidetasun sakona nabarmendu zuen eta ideal klasiko humanista gauzatzen ahalegindu zen. Berlingo unibertsitatearen sortzaileetarikoa (1810) eta lehen erretorea izan zen. Prusiako enbaxadore izan zen Erroman, Vienan eta Londresen. Napoleonen gerren amaiera ekarri zuten itunetan esku hartu zuen, Prusiaren aldeko arduradun ahalguztiduna izan zelarik (1813-1815). Ministroa izendatu zuten 1818an eta, joera liberalekoa baitzen, demokraten aurkako jazarpenari aurre egin zion eta dimititu behar izan zuen (1819). Harrezkero hizkuntza ikerketari ekin zion. Izan ere, euskaraz gainera hainbat hizkuntztaz arduratu zen bere bizitzan: Ameriketako hizkuntzak, sanskritoa, txinera, hungariera, malaiera, javanera, egiptiera. Humboldtentzat hizkuntzaren gaitasuna izatez unibertsala den arren, hizkuntza bakoitzaren barne egitura (innere Sprachform) bera mintzo duen herri edo nazioaren bereizgarria da eta horrek aski eraginik badu hiztunarengan munduarekiko ikuspuntua moldatzen eta esperientziak antolatzeko nahiz sailkatzeko. Hizkuntzen egitura eta haien sailkapenari ematen dien garrantzia dela eta, hizkuntzalaritza konparatuaren sortzaileen artean eta estrukturalismoaren aitzindaritzat jo izan ohi da. Humboldten eragina handia izan da XX. mendeko hizkuntza eta antropologiari buruzko pentsamenduan (Croce, Cassirer, Chomsky). Alor honetan obra garrantzitsuak egin zituen: Über das vergleichende Sprachstudium in Bezug auf die verschiedenen Epochen der Sprachentwicklung (1820, Hizkuntzen ikerketa konparatua garapen linguistikoaren egoera desberdinen arabera). Guztiz ezaguna da Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts (Giza hizkuntzen egiturazko desberdintasuna eta beronen eragina gizadiaren garapen intelektualari dagokionez) izenburuko saioa, amaitugabe utzi zuen bere obra nagusian atariko gisa argitaratua: Über die Kawisprache auf der Insel Java (1830-1835, Java uharteko kawi hizkuntzaren gainean). n Euskara eta iberoaren arteko lotura izan zuen aztergai, garai hartan euskararen jatorriari buruz indarrean zegoen teoriaren ildotik: euskara Iberia zaharreko hizkuntza izan zen eta, ondorioz, Europako zaharrena. Gai hori aztertzen du Prüfung der Untersuchungen über die Urbervohner Hipaniens vermittelot der Vaskischen Sprache (1818, Hispaniako lehenengo biztanleei buruzko ikerketa) lanean.