Antton Irusta Zamalloa (Bilbo, Bizkaia, 1963ko ekainaren 9a) euskal idazlea da. Eubako pasionistetan ikasi ondoren, Derioko apaizgaitegian egin zituen irakasle ikasketak, eta Deustuko Unibertsitatean Euskal Filologiako goi mailako ikasketak.
Egun, Urretxindorra ikastolan dihardu lanean eta tesia idazten ari da ipuin kontalaritzaz. Canal Bizkaia telebista katean Kontu kontari saioa egiten du.
Arantxa Iturbe Maiz (Alegia, Gipuzkoa, 1964ko ekainaren 9a - ) euskal idazle eta irrati-esataria da, Euskadi Irratian lan egiten duena. Egun, Tolosan bizi da.
Joan Batista Artxu —frantses grafian, Jean-Baptiste Arxu edo Archu— (Altzürükü, Zuberoa, 1811ko irailaren 11 - La Reula, Okzitania, 1881eko ekainaren 9a) euskal idazlea zen.
Jon Andoni Irazusta (Tolosa, Gipuzkoa, 1884ko ekainaren 9a - Lima, Peru, 1952ko martxoaren 9a) politikaria eta euskal idazlea izan zen. Deustuko Unibertsitatean eta Madrilgo Unibertsitatean egin zituen Zuzenbide ikasketak. 1932. urtean sortu zuen, beste batzuekin batera, Antzerti aldizkaria. 1933 eta 1936. urteetan EAJ alderdiko diputatu hautatu zuten Gipuzkoan. 1936ko gerraren ondoren, Frantziara jo zuen lehenik, eta Panamara gero, eta handik Perura. 1951n, hil baino sei hilabete lehenago, apaiz katoliko egin zen, eta ondoren misio lanetan ibili zen Peruko zenbait lurraldetan.
Joañixio (1946) eta Bizia garratza da (1950) eleberriak eman zituen argitara Buenos Airesen. Martínez Sierraren Madrigal obra euskaratu zuen, Losintxa izenburua jarrita. Gerraondoko euskal eleberrigilerik garrantzitsuenetakoa da.
Miren Lourdes Oñederra Olaizola (Donostia, Gipuzkoa, 1958ko ekainaren 9a) euskal hizkuntzalaria (fonologian espezializatua) eta euskal idazlea da. Hispaniar Filologian lizentziatua eta Euskal Filologian doktorea, Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle katedraduna da, eta euskaltzain oso izendatu zuten 2007ko azaroaren 30ean. Euskadi Literatura Saria jaso zuen 2000. urtean Eta emakumeak sugeari esan zion eleberriarekin.
Koldo Eleizalde Brenosa —bataio izenez, Luis Maria Ignazio Jose Ramon; sabindarren izen-sisteman, Eleizalde'tar Koldo— (Bergara, Gipuzkoa, 1878ko ekainaren 9a - Bilbo, Bizkaia, 1923ko uztailaren 24a) euskal herritar politikari, idazle eta pedagogoa. Euskararen irakaskuntza jorratu zuen bere lan askotan. Eusko Ikaskuntzako partaide izan zen hasieratik. Era berean, Euskaltzaindiaren sortzaileetako bat izan zen, R.M. Azkue, Julio Urkixo eta Arturo Kanpionekin batera. Euskararentzako eredu batu baten alde agertu zen.
Era berean, haur euskaldunei eskola euskaraz eman behar zitzaiela aldarrikatzen zuen. Teoria mailan ez ezik, praktikara ere eraman zituen bere ideia pedagogikoak. Horrela, Bizkaiko Aldundiak ezarri zituen eskolen arduraduna izan zen, eta euskarazko ikasmaterialak sortzeaz arduratu zen.
Politikan ere jardun zuen, Euzko Alderdi Jeltzaleko kide moduan.
Dickens, Charles. Eleberrigile ingelesa (Landport, Portsmouth, 1812 - Gadshill, Rochester, 1870). Haurtzaroko atsekabeek eta arreba Fannyren maitasunak eragin handia izan zuten bere obran. Haurtzaroko lotsak gogoan izan zituen beti. 1823an Londresera joan zen bizitzera bere familiarekin. Aita kartzelan sartu zuten eta betun lantegi batean lan egin behar izan zuen hamabi urte zituela. 1827an notario baten bulegoan hasi zen lanean eta ondoren Morning Herald egunkarian takigrafo gisa familia aurrera ateratzeko. Sketches for Boz (Boz-entzako zirriborroak) obra idatzi zuen. 1835ean liburuak harrera txarrik jaso ez zuela ikusita, Champman eta Hall argitaldariek umorezko liburu bat eskatu zioten eta Dickens-ek The Posthumous papers of Pickwick club (1837) obra idatzi zuen. Bi liburutan, garai hartako injustizia eta gehiegikeriak salatu zituen Dickensek, bere bizitzan zehar argitaratu zituen liburu guztietan bezala. Hunkigarriak dira, halaber The Adventures of Oliver Twist (1839) eta The Adventures of Nicholas Nickleby obretan (1839), The Old Curiosity Shop (1840). Estatu Batuetan barrena egin zuen bidaiaren ondoren, American notes (1842, Ameriketako oharrak) liburua idatzi zuen, eta bertan Ameriketako esklabo-tratalari eta materialisten aurka hitz mingotsak erabili zituen. Carlyle historigilearen kutsua dario Barnaby Rudge historia eleberriari (1841). Britainiarren zurikeria eta Estatu Batuetako aberats berrien diru-egarria azaldu zituen The life and adventures of Martin Chuzzlewit eleberrian (1843). 1843-1845 urte bitartean argitara eman ziren Christmas Stories (Eguberrietako ipuinak, horietarik luzeena, Gabon kanta bat), The Chime (Erloju-ezkila) eta The Cricket on the Hearth (Sutondoko kilkerra), Ingalaterrako gizartea biziki hunkitu zuten. Dickens Europan zegoen 1848ko altxamendu iraultzaileak gertatu zirenean; Dombey and son (Donbey eta semea) argitaratu zuen urte hartan; bertan harrokeriaren zigorra ematen du aditzera. Haurtzaroa agertu zuen berriz ere David Copperfield kutsu autobiografikoko elaberrian (1849-1850) eta balio hutsalak Bleak House liburuan (1852-1853). Kapitalismo zapaltzailea salatu zuen Hard Times eleberrian (1854, Garai latzak). Emazteak aktore batekin alde egiteko utzi zuenean (1858), Dickens-ek, etsita, Greats Expectations liburua (1861, Esperantza handiak) eta Our Mutual Friend (1864-1865, Elkarren laguna) eman zituen argitara. Great Exéctations eleberrian gaizkileen eta goi-mailako jendearen arteko lotura azaldu zuen. Errealitate bortitza, desira eta ametsak deskribatu zituen idazlea da Dickens eleberrigile ospetsua.
Malaparte, Curzio. (Kurt Erich Suckert). Kazetari eta idazle italiarra (Prato, 1898 - Erroma, 1957). Alderdi Faxistako kidea izan zen 1922-31 urteetan. Italiatik alde egin eta Frantzian eta Britainia Handian bizi izan zen. Parisen Technique du Coup d'État (1931) eta Le Bonhomme Lénine (1932) eman zituen argitara, frantsesez idatziak biak, eta debekatuak Alemanian eta Frantzian. Italiara izuli zenean atxilotu eta Lipari uhartera erbesteratu zuten, ondoren birritan kartzelatu ere bai. Bigarren Mundu gerran berri emaile aritu zen, eta nazien ankerkeria salatu zuen Kaputt (1944) eleberrian. Gerra ondoren Italiako Alderdi Komunistako kide egin zen. Obra ezagunenak dira: Sodoma e Gomorra (1931), Viaggio in inferno (1938), Il Volga nasce in Europa (1943), La pelle (1949) eta Maledetti toscani (1956).
Asturias, Miguel Angel. Guatemalako idazlea (Ciudad de Guatemala, 1899 - Madril, 1974). Zuzenbide ikasketak burutu ondoren Parisa aldatu zen bizitzera. Bertan surrealistekin harremanetan jarri zen eta 1923-1926 bitartean Ertameriketako erlijio eta kulturei buruzko ikasketak burutu zituen; ikasketa horien emaitza, Leyendas de Guatemala (1930) idatzi zuen. Kargu diplomatikoak izan zituen 1946tik 1954era bitartean eta gero Argentinan bizi izan zen zenbait urtez. El señor Presidente (1946) izan zen bere lehen eleberri luzea, Estrada Cabreraren diktaduraren inguruan. Abertzaletasuna, maien mundu mitologikoa eta bere garaiko Guatemalako gizartearen errealitatea nahasirik ageri dira Hombres de maíz (1949) izenburuko eleberrian. Helburu sozialak eta politikoak nagusi dira beste zenbait lanetan, hala nola, Viento fuerte (1950), El papa verde (1954) eta Los ojos de los enterrados (1955) eleberriek osatzen duten trilogian; hiru horietan kolonialismo ekonomikoak ekarritako gaitzak salatzen ditu. Beste obra batzuk: Weekend en Guatemala (1956), Mulata de tal (1963). Poesia ere landu zuen, inspirazioa bere herrialdeko gaietatik hartuz: Sien de alondra (1949), Ejercicios poéticos en forma de soneto sobre temas de Horacio (1951), Torotumbo (1966). 1966an Parisen Guatemalako enbaxaria zela, Lenin Bake saria jaso zuen, eta hurrengo urtean, 1967an, Literatur Nobel saria.
Betti, Ugo. Antzerkigile italiarra (Camerino, Marcas, 1892 - Erroma, 1953). Epailea izan zen lanbidez, Parman lehenbizi eta Erroman gero. Bettiren antzerkiak badu Pirandelloren kutsua eta bertan existentzialismoaren eta kristautasunaren elementu batzuk agertzen dira. Salaketa antzerkia ere bada Bettirena; gaiak bakardadea eta zuzentasuna dira, iruzurrari gorroto baitzion. Mundu osoan ezagutarazi ziren Bettiren dramak. Horietariko zenbait: La padrona (1926), Frana allo scalo nord (1936), Corruzione al Palazzo di Giustizia (1944), Delitto all'isola delle capre (1946), Il giocatore (1950), La fuggitiva (1953).