Arrantzale bertsoak

Azpeitia, Gotzon

 Bertso barriak kanta nai ditut

 iruta amaika urtean,

 lebatz-zalea nazan ezkero

 lebatz-zalien ganean.

 Ainbeste urte arrantza ontan,

 ta sarri burrukatzean,

 onegaitikan asi naz orain

 bertso-sailleko lanian.

 Arrasteru ta ur-saredunak,

 gure lebatz lekuetan,

 bizia oso lazten dauskue

 ainbeste urte luzetan!

 Itxas-legeak onda jakiñaz,

 jarrai gure kateetan?

 Jainko-bildurrik ezta agiri,

 nire ustez, notin ortan.

 Emeretzireun urte iasota

 iruta zortzi urtian,

 maiatz-illaren amairugarren

 goizeko seirak aldian,

 «Agate Ama»-k aldarri eiskun

 arrasteru «Apo»-n lanian;

 arrantza tresnak jasoaz danok

 jun giñan arin bidian.

 Elduak gara «Apo» kalara,

 ikusi dogu etsaia...

 Arerioa ezta makala,

 «Pedreña» sare ontzia;

 izatez berau Santander'koa

 arrasterua aundia;

 aundia ba'zan, amorruagaz,

 guk egin burrukaldia.

 Burrukaldia egin ondoren,

 jun giñan irabaztera:

 batzuek gitxi, bestiek ondo,

 eguna jun zan ortara.

 Baiña gauza bat, siñets-eziña,

 lebatz-zalia giltzera.

 Nonon egon zan bide okerra,

 txikia etzan ganera.

 «Pedreña» ori, sare ontzia,

 lau millan lez zan lanian;

 maiz entzun dogu lebatz-zaliok,

 galazota zan tokian.

 Galazotako legea lagaz,

 gure sartu giltzian:

 beti bezela txikia iruntsi,

 aundia goitik danian.

 Orain da barriz entzun errian

 gauza zuzena ez dana,

 Ferrol'erarte eroana dala

 giltzapetua izan zana.

 Zenbat naigabe lebatz-zaliok!

 Koldo trebeak geiena;

 danok beragaz jun bear gendun.

 Auzia dogu danona.

 «Pedreña»-gazko urte berean

 urpe-saredun ontziak,

 gure kalako besiu ta lebatz

 lapurtzen iaurti sariak.

 Baiña atsegin ez dabe artu

 ikusirikan kaltiak:

 burrukalari saiatu giñan,

 batzarrak emon legiak.

 Urrengo urtean barriro dira

 udabarriko sasoian,

 kalteak sendo ikusi arren

 saretarrak eurenian;

 emen bere gu saiatu bear

 geure ogia aldeztian,

 sare ta tresnak ausi egiñaz

 merezitako legian.

 Sare ontziko jabe guztiak

 ondo jakiñaz legiak,

 urte-bukan be barriz ostera

 euren saredun ontziak;

 iaurti ebezan urpe-sareak

 arrapatzeko arraiak;

 baiña burrukan kalteak sendo,

 aberatsik ez etxiak.

 Iruta amarko epail-gerrian

 egunak bai amazazpi,

 arrasteruak, «Alzaga» izenez,

 «Apo»-n ekitsan lanari;

 ikusiaz guk, abia giñan

 eutsi eiteko berari:

 eutsi baiño len, arrapaladan,

 iges eiskun danori.

 Irulau egun gerotxoago

 Bermio aurre kaletan,

 ikusi daba arrasterua

 igande egunez lanetan;

 bere izena «Lurgorri» zala

 lagun batek esan eustan.

 Sail orrek eztau gitxi balio

 jokatzeko edu ortan.

 Gure guraso zarrak len bere

 gu legez sarri pelikan,

 kordelak eta tertza ta amuak

 sarekin iruntsirikan,

 zenbat naigabe jasoak ziran

 arrasteru aldetikan!

 Minduak geu be, zori txarrean,

 saretarren lepotikan.

 Amu-tresnazko lebatz-zaliok

 umezurtzaren antzera,

 ainbat urtean pelikan egiñaz

 ezerez aurreratzera...

 Izan ba'giña indartsuak gu

 jungo giñean ontzera;

 orrelakoak ez garalako,

 zapalduta aurkitzen gera.

 Arrasteruak dandar-sareekaz

 urpe-zugatzak urratu,

 arraiñak kalan sartu ondoren

 janari barik bapeztu;

 urpe-saredun urpe-sarekaz

 luzaro kalak geixotu...

 Sare guztien ordaiña beti

 amutarrok bear txautu.

 Orra amasei bertso abestu

 Azpeiti lebatz-zaleak,

 urte askotan ikusi ditu

 burruka eta kalteak.

 Agintariak, arduradunak!

 babestu arrain-zaleak:

 orretarako ipiñi dabez

 gure kalako legeak.