|
Azken zatia
Mujika, Luis Mari
Ur sakon-beltzak
zurrunbiloan zoro,
ur hotzen sabelean
naturaren hatsa harro,
ura dabil tira, joka, salta, xurga,
kanta, zarta, bultza,
herriaren geroan gizona
nolabaitean murgildu,
suharriaren igurtzian
naturak baietz esan du,
borrokaren harunztik
bizitzak jauzi altu,
errautsaren doluak
egunabarrez argitu,
basurdearen ekina
eta gatzaren haserrea
gure asmoetan apurtu
(ah, otsakumeak otso-amari
sabela zergatik hozkatu),
bitxiloraren odola
galtsoroan dut begiztatu,
geroaren argia
joanean bilatu...
AGIŅA-ra berretorri naiz,
AGIŅA-ra berritzuli,
AGIŅA-ko monolitoan
(zeroaren seriedade kosmikoan)
oraina ta joana uztartu,
aldia tormentuz inguratu,
eta suharriaren soin beroan,
eta fagoaren hezeduran
eta hartzuriaren soin hotzean
eta harrespilen hutsunean
izaten jarraitzeko,
borrokan jarraitzeko
zina egin du,
zuhaitzarekin zuhaitz,
urarekin ur,
lurrarekin lur,
ortzearekin ortze
dardaratan sentitu,
herriaren sustraietan
murgiltzen segitu,
izanari "izena" ematen jarraitu...
AGIŅA-ko muinoan
eremuen bakardadearen haruntz
superbizitzen jarraitu,
lehendikoaren hatsa
goza eta aztertu,
altzairu gogorrak,
burdin kaskailuak,
granito setatiak
zeroaren altzoan hertsitu.
Egun batez eskuok
kare egosia gisa zarta daitezela,
begiok
almandrazko pozez altxa daitezela,
soin-atalok
buztinaren malgutasunez antola daitezela,
zain beroen adoreaz
lurra bildu dadila,
eta "lehenaren" dimentsio berrian,
eta basakatuen begi-desperazioan,
eta suaren soin gori-hozkatuan,
eta hondartzaren samin horian
gogordura eta bigundura,
ilundura eta argidura,
lasaidura eta argidura,
pozdura eta samindura
lagun mamin bihurtu daitezela...
Bai, ikatz goria eta mugerrarria,
arroka hotza eta zur beroa,
uholdearen zigorra
eta ene bertsoen geometria,
azidoen joko latza
eta emakumeen bigundura,
ozpinen sumindura
eta ingudeen setakeria,
barrabil zapalduen oinazea
eta bularren bozkarioa,
sufre horien orgia
eta zezenen ahalegina,
gartzelen lokarria
eta metalen izugarria,
txingarren gerri errea
eta ene herria
(eta, eta, eta, eta...)
AGIŅA-n hazia, bultzatua,
banatua, luzatua,
bortxatua senti dadila.
Ibilbide luzea eginda gero
miresten eta maitatzen eta kontenplatzen
eta harriduraz betetzen ikasi dut,
bai-eta artoen kantu berdea entzuten,
bai-eta fosforoen gorrotoa pilatzen,
bai-eta naturaren umildadea estimatzen
(eta umotua, gizendua, "leheneratua"
sentitu naiz,
oro pozetan, oro bozkariotan
esne egosi-lodia bezala),
eta herri nekatu honek
gozatzeko,
arnasteko,
harritzeko
"denbora= hartu du,
zahardadean pentsatzeko
astia eskuratu du.
AGIŅA-ko tregoharrian harri berriak
berrazten dira hasi,
zuzter ihar-ezpaltsuak
bergaztetzen hasi,
gauza ororen bidetik
proto-izanera iritsi,
zutarriaren gerriari
estuki atxiki.
Gaur, nahiz Euskal Herria
makurtuta egon,
nahiz Euskal Herria
borrokaz nekatuta egon
hazi berrien astinduran
altxa egin behar da,
esne zuriaren farra gisa
jeiki egin behar da,
gaua eta eguna,
goiznabarra eta inularra
poema berean nahasi,
eta arrantzaleak legatzaren zilarra gisa,
eta harginak harlandua gisa,
eta hermentariak burdina gisa
dena lan, sormen
bihurtu behar da,
eta Oteizak nola zeroa
eta Aita Donostia-k nola xirula
poetak
haitzen soinean (leloen irakinean)
Herria eskulpitu behar du...
Bai, AGIŅA-ra berrigota,
AGIŅA-ra berritzulita
aintzin-suak erre naute,
ni gau, egun, lur, ur,
harri, haitz, mendi
("lehenaren ikara")
sentitu naiz,
plazer ez-amestuetara
iritsi naiz,
ederduraren jokoan sartu naiz,
piztien begi-kalenturan
indartsu usmatu naiz,
kantuetan desestali naiz,
sustraiak agerian
jarri ditut,
izadiaren aintzin-urak
ukitu ditut,
hitza non jaio zen
jakin dut,
izanak lehen "izena" non zuen
berri izan dut,
euskararen hastapen zutiak
aztatu ditut...
Euskal Herri,
AGIŅA-ko muinoan
eremu, zelai, salmo, kantu,
ibar, luzapen, mirespen, tormentu
sentitu zara,
eta gure arratsari
esperantza jarriaz
eta gauari eguna jarriaz
"lehendikoa", "betikoa", "aldigabekoa"
orainaren soinean
behin betikoz experimentatu zara!!
|
