inprimatu
Gorbaiera zoazie
Izenburua:
Gorbaiera zoazie
Sinadura:
Eusebio Erkiaga
Urkizaren iruzkina:
Egilea(k):
Erkiaga, Eusebio

Argitalpena:
Olerti.
Urtea:
1987
Argitalpenaren urtea:
Alea:
1984
Orrialdea:
119

Gorbaiera zoazie?

 

Eusebio Erkiaga

 

                         (1983'ko «Olerti-Eguneko» saria irabazi eban olerkia)

 

                                                   Arratiako Gabirel ene gogoan

 

 Uda beroko

 egun jator batean

 eguzkia nagiak hartuta

 izpiak makaltzen

     hasi zanean,

     aldapa luze luzea

     neugan aurrean

     —gazte adiskidea

     ene aldamenean—

     biok bizkarretan zorrotxua

     eskuan gaztaina-makilea.

 

     Egungo zapaldu ez neban

     tontor gailurra

     —beroaldian lurra,

         neugan edurra—,

     Bizkaian dogun

         mendirik gorena;

     ikusi gura neban, ikusi,

     inguru birloratsua,

         artaldeak gozaro larran

     ebiltzan eremua,

     pago gerri ederren

     bakezko lekua.

 

 Han genduan geuri

 txerea egiteko

 aurreraturiko

     basosenidea,

 tokian tokiko

 San Juango ermitea,

 asabek laga euskuen

 ekandu ezagupidea,

 bidaburuetan

 lerden, adoretsu,

 harrizko ala

 zurezko gurutzea.

 

 Bizitzako kale oztopozkoan

 izango dogun untzea,

 arantzak eta sastakaiak

 adierazoten deuskuzala.

 

 Adiskidetasunez guk hari

 maitezko diosala:

 —Agur, ermitea,

 gorantzakoan;

     beherantzakoan bere

 bekigu zilegi

 zuri agur egitea.

 

 Lehenengo aldiz

 ikusi eben ene begiok

 Gorbeieren alorrean

 pagoaren pagoa,

 gerri gizenez beteriko

 zuhatzondoen basoa,

 inguruan hesirik ez,

 lurgune txukun erosoa.

 Eta goietan urdina

 azkenik ezina,

 hondorik bageko

 ortze-zelaia,

 arranoek eta saiek

 hantxe euren jaia

 hegadarik zabalenean;

 mende honetako.

 hogetamaboskarren urtean,

 uda beroaren erdiunean.

 

 Hegazkadak egiteko

 haek daben lumea

 baizen sendo ugaria

 balitz orain eta gero

 nik dodan idazte-tresnea,

 arin, guntsua, joria,

     haen hegaden pare joan dadin

 nire asmamenaren haria,

 begi-belarriak erne,

 arimea orekan,

 irakiten edermina,

 horraitino haek ez daben

 txiruliruli ta txinta fina

 enegan izanik,

 horixe gura nik.

 

 Baso garbi eder

 bidezidorrez josia,

 landa txukunetan

 bedar heze, guria;

 ardiak larran gogara

 ama lurraren titia

 atseginez miazketan;

 anartean, gizonek

 lorrinduteke zan

 abere-janaria

 Jaunak duban eskeinia.

 

 Pagoek sekulako

 gerizpe ederrak

 atondurik eukezan,

 korupe jasekoak

 txapel antzean izanik;

 errekastoek polpol esanik

 etxera doan eskola-mutikoaren

 amesa eben gogoan, joan joiazan

 atseden lekura,

 jolas egin ondoren

 ibai zabalera

 edo osin baketsura.

 

 Enbor zuribaltzeko

 zuhazti sendoa,

     ederrez ugari

 pagoen besoa,

 beso morroskoa;

 aldorrean batzen,

 aldorrean aldentzen

 adar, barda eta adaska,

 betiro anaitsu,

 ez burruka ez gataska

 auzo onen modura

 eratsu konpontzen.

 

 Haizek firi-firi

 doinurik emeenean

 orri biribil artean,

 latsen berbaroa

 amamaren

 errosarioaren

 antzean;

 doinua baizen garden

 errekastoen kristala,

 garagarrilean zein atsegin

 orripeko itzala.

 

 Gerizpetako ixiltasunaren

 urratzaile bare-barea

 ardien arrana,

 hodeiska zurien lagun dilindalana,

 oihartzun samur, apala,

 uri handiek preminea dauken

 bake doinu zabala.

 

 Laminaren bat noiz ikusiko

 ene barruan pilpirak,

 aizearen surrumurruan

 kezkati nenkusan

 arri-arteko eguzki-diztirak,

 sorgin-jokoa euken

 laminen begiek

 lotan jarri ez nengien

 zuhur nebazan

 ene men guztiak;

 ixiltasun lar izateak

 arean, arrisku zoliak?

 Ez jakin. Erakarkor dira-ta

 laminen aragiak.

 Bildurra emon eustan

 amamaren ohar zoliak

 behinola,

 burlezar ziriak:

 «laminak beti dira

 mutilarentzat

 galgarriak».

 

 Ai, Lamindanao!

 arriskua bego

 nigandik asao.

 

 —Zuhur ager adi, aiko!

 Maitagarriak onago dira,

 honeek eskeini ohi dabe

 zorionera bidea;

     honeen bihotz onberea

     txanda onuragarriarako

     aukera ezin hobea;

     lilurazko lotarako

     kirruzko izarak,

     bigunkeria lar

     izan ez dagian

     euskal zangarrak.

 

 Zidorren adiskide

 handi egitean

 haengain ibili nenbilen

 unean unean.

 

 Basetxeak txiker

 bihurtu jatazan

 han behean

 urrinean,

 epotx antzeko nebazan nik

 begien aurrean;

 ardiak larran ainean

 etxe zuriak agiri

 zuhatz, solo eta

 zelai artean,

 lur-azalaren

     jantzi berderen ganean,

 Herri gurearen zaindari,

 gizaldiz gizaldi.

 

 Lurragandik bereiz

 goietan goietan

 urdina zurituz joian

 irribarre zuriz

 hegal neurtu ezinetan.

 

 Eta... bidea galdu neban

 zerurantz begiratu beharrez;

 ta hasarre, erremin,

 bidezidorrak

 niregandik ihes.

 

 Neurea zan errua,

 neurea hobena;

 edertasun guztiez

 jabetu gura izatearena.

 

 Muga guztiak errez

 urratu beharrez

 lurreko atxa jo neban

 eta jausi, belaunak minez;

 gorputzaren oinazeak

 ez ninduan arduratu,

 lagun ona izan jatan

 zidorrari jaramon egin ezaz

 benetan nintzan

 orduan ni damutu.

 

 Baina, hara!

 ardiak joiazala nenkusan,

 haen jarrai ni joango

 eskortara.

 

 Lainoak asao ziran

 iluntze zoragarrian,

 Lekanda harro egoan

 bere aulki goitian.

 

 Zazpi neke eta

 zazpi atseden,

 hazur samurtuok

 anartean

 joran apur eta kemen;

 eta saritzat

 lau eta zabal

 Arraba,

 Gorbaie esku zabalak

 eskeintzen euskun alaba,

 ederretan ederra,

 asaben batzarleku,

 ames amesgarrien

 amesezko eremu.

 

 Zorabio zoroa

 niregan nebana,

 harik lasterrean

 Egiriñaok guri

 opa euskun laztana,

 ostatu eta aterpea

 eta sutondoa,

 egurrez betea.

 

 Gau ilunbezuan

 horraitino

 haizea txistu gogorrez

 gure etxearen inguru

 etenbako durundu,

 loa uxatu arteraino;

 harako hildakoen burruka

 ospatsua barriztau beharrez.

 Basojauna zan

 gaueko ehizaldian.

 Gerogarrenean

 ixiltasuna,

 gure lo astuna

 eta harik lasterrean

 leiho zirrikituetak

 eguna.

 

 Bigarrenez joan nintzan

     hurrengo urtean,

     garagarrilaren

         hamazortzigarrenean,

         gure Aberrian

         negarraldi luzea

         hasi zenean;

         hantxe harturiko hiru gazte,

         lehenengo hil-opariak

         dodaz oroimenean.

 

 


inprimatu