inprimatu
Gogai, utsune arrotz
Izenburua:
Gogai, utsune arrotz
Sinadura:
Karol Wojtila
Urkizaren iruzkina:
(Eusk.: Santi Onaindia)
Egilea(k):
Onaindia, Santiago

Wojtila, Karol

Argitalpena:
Olerti.
Urtea:
1982
Argitalpenaren urtea:
Alea:
1982
Orrialdea:
87-92

Gogai, utsune arrotz

 

Karol Wojtyla

euskaratzailea: S. Onaindia

 

                         Eta Jakob ibaian zear igaro zan...

                         Eta norbaitek egun-sentirarte burrukatu eban

 beregaz...

                         Eta Jakob'ek Ieku ari Panuel izena ezarri eutsan, onan

 esanik:

                         ŦJainkoa aurrez-aurre ikusi dotŧ

 (Asiera, 32, 23-31 )

 

I

 

1. Pentsamentuak itzai gogor egiten

 

 Autueta baten jazo oi da iņoiz. Egia

 aurkitu dogu, eta, alan be,

 itzak falta jakuz, ez dogu ikusten

 kiņua, ezaugarria. Ez itzik, ez kiņurik, ez ezaugarririk irudi osoa barne

 artzen dauanak, eta bakarrik sartu bear

 burrukeari ekiteko, Jakob'ek egin eban legez.

 

 Eta gure burrukea ez da

 gogaietan daroagun irudi barnean soilki,

 gizonaren barrua moldatzen daben

 gauzaki guzti arein

 irudituen barru-barruan.

 Gure egiteak ar daikeez gero

 bururatu bear ditugun

 egia sakon guzti-guztiak?

 

2. Esaldi batzuk ateraten dira antxiņa  eukitako alkar-izketa baten

                               gomutagaillutik

 

 Eta, zailla danarren, saia gaitezan

 gizonagan dagon guztia gizonaren mende jarten;

 mundu arrotz a, sakona,

 begi aurrean jarten iakonean,

 atzamarpean odol-pultzak nekatua

 dardar egiten dautsonean.

 

 Guzti au ez ete da, ba, zeuretzat,

 kaleak zeure urrats ler-egiņagaitik

 ain arin doazala ikusten dozun orrentzat?

 Kaleak zear doa gizona dagokion ibil-neurrian

 eta bere ibil-neurri orrek

 esitzen dau, lilluratzen eta aldenduten

 

 barruragoko lan-arlotik;

 eta erdia dau iragarten eta erdia ezkutatzen.

 Baiņa ez eizu esan ibil-neurri orrek okertzen daunik,

 osertzeko lerroak legez,

 bere-berea dauan aunditasunetik.

 

 Oro ez dau ibil-neurri onek aregan artzen,

 inguru zabalagoa bai'litzan,

 eta aregandik ezin zeinke berau zustarkatu,

 beragan bait dago sakonki errotua.

 

 Aurrera doa gure autueta

 gero ta neke-min latzago artean. Aldakuntza

 mamintsuagoetara eltzeko beti sufritzen dala

 eta gizonak, azkenez, bere lanik latzenen barnean

 itzartuko dala diņozunean, egia diņozu

 —a!, zuk bai egia diņozula!—

 eta, alan be, naigeberik aundiena, nik uste,

 gizonari datorkiola

 bere ikuskizun ezetik.

 

3. Itzak gogor dagitse pentsamentuari

 

 Ikuskizun ezagaitik

 gorriak ba'daroaz,

 ikusi nai dauna argi ez dakuslako,

 ezaugarri artetik igaro bear dau

 ondarrean pixua daukana aurkitu arte

 itzetan umotzen dan

 igali-alearen antzera.

 Jakob'ek sumatu eban pixua ete da,

 bere ardien begiak legez,

 izarrak nekaturik bere gaiņ jausten ziranean?

 

II

Jakob

 

 Baratx joian Jakob urrinduz. Ba-ekian

 uren indarra ta abereen makaltasuna

 eta bazter baten billa ebillan ardiak

 arrisku barik igaro ekiozan.

 

 Jakob etzan iņoiz arrotz sentitzen

 lurtar indarren artean. Berez lez ebillen

 eta seguru, jakituri sakonez

 eta itzik ebagi gabe.

 

 Gaua begiak itzaliz joan jakonean,

 lenengo bere ardiz eta gameluz,

 gero bere semez eta emaztez,

 bat-batean,

 Jakob bakarrik aurkitu zan

 eta norbaitek besarkatzen eutsola oartu

 eta ezin zala ibiill.

 

 Norbait sartu jakon kontzientzi barruraiņo,

 aur bategan edo, ardi baten sar ba'litz bezela,

 ez eratx, ez zapal-asmoz, besarkatu soil-soil

 dardar egiala, bere barne-izua

 nabari azorik.

 

 Jakob be Aregan dardarazten. Egia

 ez jakon egundo olan supituan agertu.

 Eta pixu orren azpian tolestu zan Jakob

 eta aren gogaiak guenengo oreka bat

 aurkitzen asi ziran lautasunean.

 

III

 

1. Udabarriko euri-tantak be utsune bat bear

 

 Une batez jar begiak euri ezearen tantetan;

 ikus diztikor euretan

 udabarriko ostoen orlegitasuna oro.

 Osorik dakusazuz tantoetan

 euren berezko mugetan lez. Arrimenak

 beteten dautzuz begiak

 eta ezin zara zeure gogaiaren ondarrera eldu.

 

 .Alperrik zabiltz bera ixil-azo naiean,

 esna-barri dan umea iduri.

 Zagoz olantxe, zeure zurtasunean, ez urrin joan

 gauzen dizdizera argitik!

 Itz utsalak! Ez daustazu entzuten? Gauzen ņirņir

 argitsuan murgildua, orixegaitik

 idoro bear dozu zeure barruan

 uts-une sakonago bat.

 

2. Okerra

 

 Zelan atera gogaia bere barren nare,

 ixilletikan?

 —Makur-azo neike kalea kaltzada alde baterantza

 eta joan doazan neska-mutillen

 begien okerra agirian jarri...

 joan doazan mutiliak...

 Eta berebillak bide doazanean,

 bear bada euren leioak bakarrik

 artu daroe azkenbagea.

 

 Eta eurak diņoe:

 —Gauzen argitasunari loturik

 dago gure gogaia, eta zirntzoa jako

 dabiltzan gauzen indarrari,

 eta danak ez jakuz oindiņo iragarri,

 gure gogaia oindiņo osoa ez dalako izango.

 

3. Pixu berezia

 

 Edonor kezkarazi bear dabe itzok.

 Gogaia osotzen danean bada,

 bere elburua agortu dalako da,

 eta orduan itzali egin bear

 loak arturiko begiaren antzera.

 

 Begiak, bere barne-argiz asetzen dau egia

 eta era-barritzen, giza-aldiaren bulkadatik

 atera ezingo dauanagaitik.

 

 Baiņa egia bere pixu osoz eta

 makur-azorik

 neuganatzean, giza-barrenera jasten da;

 nire gogaia orduan bete oi da, iņoizka bakarrik

 eltzen nazan ondarrean, eta doi-doi ezagun

 dodan orretan, naiz eta nik ondo jakin

 ondarraren ondarrera ezin nazala eldu,

 ikuskizuna ta Elburu soilla

 leza-ondar barru-barruan bait dagoz.

 

 Urri mintzo naz ontaz, baiņa askotan

 darabilt buruan munduaren pixu berezia

 eta neure-neurea dodan sakontasuna.

 

IV

 {TITULUA}

Bide-lagunai

 

                             1.

 Jakob burrukatu zan tokiaren billa ba'zabiltz,

 Arabia'ko lurraldeetara etzaitez joan,

 mapa baten be ez egizu billa errekastoa:

 urrago daukazu asterrena.

 

 Laga soilki ager daitezala osertzean

 gauzakien argiak,

 gero ta aaltsuago alkar-josiz

 gogaiaren indarrez eta gero ta

 lau-errezagoak.

 

 Zeuk ikusiko, lor ba'dagizu, irudia

 ez da itzaliko, igaro baiņo.

 Zagoz gert

 pixu ori jasoteko

 irudi onek biur zaizan

 norbait, ixilla ta bakarra

 eder jakozan norbait ziurki,

 bakar-leku

 beti lort leike gizonak,

 erioan be lagun dogu-ta.

 

                             2.

 Gure egunak orain egite laiņoz beteta dagoz,

 egitearen barrukotasuna eurctan lanbrotua

 geratzen da banatu-eziņezko kiņuz,

 eta, alan be,

 ziur gagoz egunen baten

 kiņu ori itzaliko dala eta gure egitetatik

 mamiņa bakar-bakarrik geratuko dala.

 

 


inprimatu