inprimatu
Hamaika itz huts
Izenburua:
Hamaika itz huts
Sinadura:
J. M. Z.
Urkizaren iruzkina:
Egilea(k):
J. M. Z.

Argitalpena:
Olerti.
Urtea:
1980
Argitalpenaren urtea:
Alea:
1980
Orrialdea:
35-45

Hamaika itz huts

 

J.M.Z.

 

                   I

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

         Jainkoaren erreinua

         eta parte metereolojikoa.

 

 Mateo cinco veintiuno

 esan du eskultoreak,

 eta hamalau apostolu jarri ditu

 zalaparta soinu

 —zaldien saltoka ots—

 hitz zalapartatsu batean

 dantzari errukior;

 hitz batean sartu

 ta joan da

 desafio utzita Ama Birjinaren

 harriaren errukizko

 Kristo etzana ta ez otsana

 horren itzalean.

 

 Alferrik borratu dio gure Herrian

 bigarren apostoluari

 besarteko tiroa.

 

                   II

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Kapitalen erreboluzioa

         ta merkatariaren argumentarioa.

 

 Esposatuta eraman zuten

 gizona.

 Baina, egon.

 Poesiarik egin nezake oraindik

 arrats epeletan.

 Inportazioko

 pultsera berriak ziren.

 

 Bai, noski,

 diot,

 egi dela lanbroaren pena,

 eta beste gauza batzuk ere

 gure artean:

 txiklearen prezioa,

 protestako abestia

 eta dolmenak ezkero

 oraindik sortzen ari zaigun

 Herria.

 

                   III

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Hamalau noskik

         ez dute baina bat balio.

 

 gure gizonak uste du

 poesia dela

 multiplikatzeko tabulak

 edo bihotz pareko

 ozkirria

 eta laino gris metafisikoa.

 

 Baina lainoak

 behean eusten du

 Bilboko ke zatarra

 eta bihotzak...

 ai bihotzak: plastikozkoak

 jarri nahi dituzte.

 

 Multiplikatzeko tabulak

 geratzen dire

 bakarrik.

 Bainan multiplikatzeko tabulak

 eta kasik logaritmoak

 Gobernuko ofizinatan

 daude

 eta ezin ditezke

 poesia izan.

 

                   IV

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Geroa,

         alferraren leloa

 

 Eta gure profetek

 ez dute tenplu haundirik

 profetizatu nahi.

 Eta zenbaitek

 esaten dute:

 «gazte oiek»

 eta besteek lehen esaten zuten:

 «esos viejos»

 eta orain

 «zahar horiek» hasi zaizkigu

 esaten

 hatxe ta guzti.

 Bainan ez dute

 tenplurik eraikiko

 harik eta

 tabernan eta kalean

 edo baserritan eta reuniotan,

 baztarretan eta batzarretan

 «guk

 gaur eta bihar eta etzi»

 denek entenitzeko eran

 esango duten arte.

 

                   V

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Hitz emana,

         zor.

 

 Gure Herriaren salterioan

 ez da kabitu oraindik

 Itxas Gorriko pasaizoa:

 Israel Ejitotik irten zanean,

 Haundia baida Haren errukia.

 Ez digute oraindik desertuko

 galeperrik

 jateko astirik eman.

 Hor daukagu itxasoa

 aurrean,

 eta Faraonen zaldiak

 atzetik.

 

 Moises bat behar dugu

 Herriaren indarrarekin

 edo Jainkoaren errukiarekin,

 ezin ahal izango baidu

 Aaronen makilarekin,

 itxasoa agortu dezaigun.

 

 Bainan bilatu dezagun bizkor

 pasatzeko

 Herririk ere izan dezagun.

 

                   VI

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Idia adarretik

         eta gizona hitzetik.

 

 «Babiloniako urbide-ondoetan exeri ginen,

 Sion-herriminez negar egiteko;

 hango ibai ertzeko saratsetan

 geneuzkan ziztzilik gure zitarak.

 Erbesteratu ginduzenak,

 kantateko esan ziguten,

 gure zapaltzaileak jolastarazteko:

 « Kanta zaiguzute Siongo kantaren bat».

 

 Gure salmuak kalean daude,

 bi korutan,

 edo hiru-lautan kantatzen dire:

 Bai ta ezka

 ari zaizkigu batbatean

 koru guztiak salmu berbera abesten,

 edo asmotan bakarrik:

 zeren eta salmua konpontzen

 ari gera eta ez gera gu konpontzen.

 

 Bainan aizkenean

 Herriaren matxinoek,

 fundizioek eta laminazioek,

 eta parkeko ziburuek

 errezatuko digute

 Herriaren errosario bakarra.

 

                   VII

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Belearen arrautzatik

         usorik ez.

 

 Gure eskola umeak

 bizkorrak dire oso,

 eta ikasten dute

 sumak eta restak egiten,

 egurraren ari guztiak

 eta Viriato nun jaio zen;

 eta eskolatik kanpo

 ikasten dute kanikatan,

 indiozko pelikulak

 nun ematen dituzten

 eta katakumeak nundik

 sortzen diren.

 

 Gure eskola-umeak

 bizkorrak dire oso,

 bainan ez dakite umekeriak besterik.

 Bainan harien gurasoak

 espezialista dire gehienbat:

 zineko akomodadore

 eta zigarro erretzaile.

 

 Hori bai:

 denek salbatu nahi digute Herria.

 Hala esan beharko.

 

                   VIII

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Sardina erdi jan,

         sardina erdi lan.

 

 Bai,

 eta gure Herriak ez du

 aspaldian sardina erdirik jan.

 Eta jendea

 goserik hiltzen da

 goseari pekaturik

 erantsi ere gabe.

 

 Bainan gizon langileak

 ez du

 lamien erreinuan ere

 atsedenik hartzen.

 Eta penatako animen

 aterperik gabeko

 gure mendiotan dabiltz

 jentil-harritan

 ezkutuko batzarrak egiten:

 Eta erabaki dute

 gure Herriak salbatu egin

 behar duela

 edo ez dutela Jainkoaren erreinuan

 ametituko.

 

 Eta handik ezinean

 hemendik atera behar dugu

 Herriaren ogi-erdi

 eta sardina biak

 multiplikatuko dizkigun

 profeta.

 

                   IX

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Ardo gozoak

         Lau begi ta oinik ez.

 

 Bainan gure salbazioak

 begi bat eta hiru oin

 behar ditu

 gutxien-gutxienez.

 Hobe luke, noski,

 Herriaren oin eta

 begi guztiak balitu.

 

 Bainan amoranteak bezala

 pareka desegiten badugu

 gure egia,

 ostoak bezala eramango

 ditu haizeak egi txikiak

 eta ez da

 haritzik geratuko

 gure jeografia osoan.

 

 Bainan haizeak ez du

 osto bakarrik ere eramango

 baldin eta

 gure jeografia

 Herriaren oin eta begi

 guzien artean osatzen badugu.

 

                   X

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Goseak

         jolasik ez.

 

 Gure mendietan

 neguko elurra

 poesia-gai ona da,

 bainan gure olerkariek

 ez dute asko abesten,

 zeren eta

 neguko gauak

 otz eta luze dira

 eta gure Herriko gaua ere

 otz eta luze dijoa.

 

 Bainan ez dezatela

 poetek atertu.

 

 Eta neguaren zuritan

 Herriaren bizia

 egunaren argi berritara

 esnatzen bada

 Apokalipsi zuri batean

 altxatuko dira goizeko zortziretan

 fabrikako turutak,

 kaletako dendak

 eta etxeko gosariak.

 

 Eta eskolan umeak

 Historia berri bat hasiko dira

 ikasten,

 nola egun batean

 lau aingeru zurik

 Herrik-nahi xahar bat

 konfirmatu zuten.

 

                   XI

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txanponetan:

 

         Zu hor ta ni hemen,

         in sekula sekulorum. Amen.

 

 Eta bukatuko dut

 poema,

 eta Herriaren errekan utziko dut.

 Bainan Herriaren erreka

 zalapartatsu dator

 mendietako kolorez.

 Eta nire poemak

 ez dio kolorea kenduko,

 eta ez dio kendu

 nahi ere.

 

 Mendian, esaten du

 eskultoreak,

 misteriotsuki jardun zuten

 gure asabak

 zeruaren aurrean.

 Eta menditik datorren

 poemak

 —barkatu, erreka esan nahi dut—

 bertute misteriotsuak

 irabazi ditu.

 Ez da Herriarentzat

 Gaixo-ur aseptikoa izango.

 

 Eta nik, menditar xinple,

 erreka hontan bataiatu nahi dut

 jendea,

 oinetakoak askatzeko gauza ez naizen

 Herri baten bidez

 Jainkoak salbazioa

 bidali dezaigun.

 

                   XII

 Hamaika hitz saltzen ditut

 bost txaponetan:

 

         Poema osoa

         eta bertso guztiak.

 

 Bainan gure Herrian

 bost hamaikatan

 partitu ezin diteken ezkero

 ez dut kobratzen.

 

 


inprimatu