Enada Beltza!...

Loramendi

 I

 ¡Ura, bai, zala lagun zinzoa

 leyo ertzeko enadatxoa!...

 ¡Udaberriro bazetorkidan!

 mingain jatorraz abesten zidan

  eresi xamur polita

 ¡Txo-rro-txo-txio... egun osoan

 egoten oi zan nere leyoan

  leyoan tente jarrita.

 Goiztarra izanik esnatzen niñun

 pipir alaiez ¡oraindik illun!...

 Ta irabioka

  jolas-txioka

 nere gain beti egunik egun.

 Arazo garaiz aldiz zetorren...

 txio zorrotz bat eman ondoren,

 nigan xabalik

  begik jarririk

 kiñu politak zizkan egiten

 mingain bikoitza erakutsirik.

 Arto bizar ta lokatz biguna

 elkar josiaz, kabi txukuna

  ipiñi zidan zintzillik...

 Jolas-alditan gordetzen oi zan

 arert aundiaz kabi-ondarran

  ni zaintzearren barrendik.

 ¡Ikusten niñun billa ezinik!...

 Buru koxkorra erdi-jasorik

 ¡kiñu naikoa!...

  ¡Txio gaiztoa!...

 ¡Ta ixilik berriz sartzen zan geldi

 nere zai beti... beti lapurki!...

 ***

 ...Elkarren leian ezin obeto

 biok emen bizi giñan.

 Lagun oberik arkitu ezin;

 ¡orren maitagarri baizan!...

 Leyo-ertzean tente jarrita

 ¡zenbat atsegin zemaidan!...

 ¡Ura, bai, zala lagun zintzoa

 leyo-ertzeko enadatxoa!

 II

 Eldu zitzaigun negute otza

 zorigaitzaren odei mingotza...

  Ezur damate zugaitzak...

 Urez gañezka datoz ibaiak,

 ta apaindu ditu eusko-mendiak

  elur txurien orratzak.

 Or daramatzi aize zakarrak

 zugaitz-adarren osto bakarrak.

 Ekaitzen mende

  noralde gabe

 nekez gaindurik mendi-lepoak

 igeska doaz pagousoak.

 Aldatu ziran beste txoriak

 aldatu ziran urrun guziak;

  ez da bat ere gelditu...

 ¡Bakar-bakarrik bart arratsean

 enada beltza leyo-ertzean!

  ¿Nolaz nigandik urrundu?...

 III

 Txio ta txio ega motxean

 enada beltzak leyo-ertzean

  itunki negar dario...

 ¿Nolaz ixildu ene txoria

 zirtzilik zeukan kabi guria

  gabaz izoztu bazaio?...

 Iñolaz ezin... ezin eraman

 geldi-geldiro jeixten ari dan

  elurra batez izotza.

 ¡Txori gaxoa!... egati arro

 abeegi eske asekai dago;

  ¡noizbeinka txio zorrotza!...

 ¡Ideki nion leyatil xarra!...

 ¡Txio ta txio

  negar dario!

 ¿Nolaz ixildu ene txoria

 zintzillik zeukan kabi guria

 elur ixilez bete bazaio...

 IV

 ¡Ezin sinistu!... ¿Ametsa ote?...

 Illotz... Illotzik dakust, ai! ortxe

  elur-lorez estalia!...

 ¡Zeru berberak ondaindu zion

 lagun on batek ziñez zor dion

  atsegiñezko illobia!...

 ***

 ¡Atseden adi, enada beltza

 egin zak, bai, lo gozoa!

 ¡¡Ire jolasen ordaingarritzat!!

 artu zak nere txaloa!

 ¡Atseden adi leyo-ertzean,

 atseden lagun zintzoa!...