(Gerardo Markuleta,

     «Basurdea labyrintoan: Joseba Sarrionandia eta Hnuy illa nyha majah yahom».

                                                               Testu hautatuak)

Margolaria deserrian

Gerardo Markuleta

 Berezikiizugarria behar du exilioak margolariarentzat. Sorterriko itsasoak

 sorterriko haize, argi eta koloreak hain urruti izanik, margolariak muzin

 egingo dio agian bere deserriko inguruneari eta beti hara, aukeratutako aberri

 hurrinera, bidali nahi izango du bere mezua.

         Sorterriak barrenean etengabe sortzen dion oihartzuna mingarria izango

 zaio, beti ere alanbrada paisaia eta larderia besterik ez baitzaio gogoratuko.

 Postalak, argazkiak, liburuak izango ditu lagun, baina handik zeharka heldutako

 usoak, berriz, ez dio sekulan mokoan olibondo adarrik ekarriko. Usoen keinuek

 mozorro baten azpikoak irudituko zaizkio, ala bele negarra, ala arranokeria

 hutsa. Lotura sendoek tinko iraungo dute, baina beste era batez: haizeari

 esker, itsasoari esker, aldekoak izango baititu biak, haizea bere hasperenekin

 elikatu duelako, itsasoa bere malkoekin igo eragin.

         Barreneko bideari ekingo dio orduan, margolariak, erbestean, besteren

 herrian hain zuzen: ordurako beraren herria ere besterena bihurtua izango

 baita, zoriona bezalaxe. Eta garbitu nahiko ditu eztarria eskuak eta pintzelak

 uso zirin guztietatik, baina beti bere basurdetasunak basurdetasun dirauela.

 Eta atzaparka ekingo dio sorterriko kalenderak, postalak, haurrentzako

 liburuak, diska azalak etab. marrazteari, paisaietatik ageriko alanbradak

 kenduak izango direla profitatuz, baina bere benetako sinadura beti gordea

 izango du beti behin-behinekoa izango zaigu haren ahotsa. Eta libre —baina

 agian ezjakin— jaurtikiko ditu bere gezitxoak, etxekoandre eskolaratuari, beren

 baitarako pake eskaleei, errata-argitaratzaileei...

         Gaur jada han izanik, Orhiko berri baduelarik hantxetik etorri berria

 dela esango du lasai, azken finean hemengoa ez zela ere esana baitzuen eta

 hortik aurrera ez du iruzurraren aurreko obstinazioa eta obstinazioaren

 iruzurra nahastuko halabaina mito zaharrak nahasteari ekingo dio, salbamendu

 bakarra horixe baita labyrintoz okertu zirenentzat. Ongi etorria egingo zaio

 orduan, kontutan hartzeko apostua baita berea, bere alde soil-soilik sinadura

 eta lana dituela arriskatuko baitu burua.

                                     "Ertzetik",Euskaldunon Egunkaria, 1993 -1-3

                             Etorkizunaren saudadea

                                                       Joseba Sarrionandiari zor

                                                                 Koldo Izagirre

 Inoiz porturen bat jotzen baduzu

 Beti zabalduko zaizu

 Munduko edozein portutan aurkituko duzu

 Rue des Basques bat

 Ahantz ez dezazun ez zarela

 Ziega hartan sartu zinen lehena

 Inoiz Newfoundland jotzen baduzu Kanadan

 Egina dute lehenago han ere

 Ziegan hordituriko zangoek

 Rue des Basques bat

 Ostera ere ontzi har dezazun

 Hemengoa ez zarela frogatzeko

 Inoiz Biskay Bayko Baiona jotzen baduzu

 Amorezaren ihesi

 Zain edukiko duzu itsasoan luzatzen den

 Rue des Basques bat

 Oroit zaitezen hemen ere

 Ez garela geure baitakoak

 Rue des Basques bat

 Portumundu guztietan

 Rue des Basques bat

 Euskal Herri guztietan

                                                 Non da Basrque's Harbour?,1997

                                     Posdata

                                                                 Bernardo Atxaga

                                   Joseba Sarrionandiari egindako gutun batetik

 Marinel sartu bahintz orain Hamburgon egongo hintzateke

 edo apika Dublinen edo Errege Cristianen lur jelatuetan

 edo Shangain bestela, jazmin-tea hartzen enperadorearekin

 eta zergatik ez Lisboan arratsez, leve leve muito leve

 um vento muito leve passa, e va-se, sempre muito leve.

                                                                 Susa5 zk., 1982

                             Deserria / Herrimina

                                                                     Pako Aristi

 Zuri, Sarrionandia:

 Bizi zara benetan?

 Ala zure izena

 maite izan zintuztenek

 zure memoria gordetzeko

 darabilten goitizena al da?...

 ...Ez al da arrazoirik tristeena

 zure maitasunari gorrotoarekin,

 zure borrokari isekarekin

 erantzun dizutenengatik

 deslurtar izan beharrarena,

 lurminez bizi ezinarena?

                                                                 Castletown,1996

                                                             Joseba Sarrionandia

 LehendabiziEkuatoreruntz nabegatu ondoren, itsasuntzia ekaitzek Hego Polo

 aldeko Eskualdera eraman zuten. Marinel zaharrak han, gupidarik gabe eta

 abegitasun legeak apurtuz, itsas Hegaztia hil zuen eta, ondorioz, zigor ugari

 eta gogorrek oldartu zuten. Eta nolabait bere herrira itzuli zen.

                                 Marinel zaharraren balada-ren argumendua, 1995

                                                             Joseba Sarrionandia

                                         ...ustekabeko xori migrari, iritsi dira

                                                                       gutunak.

                                           Ihazko galdera haientzako, heldu dira

                                                                     erantzunak.

                                         Baina berritu dira haroak, eta zahartu

                                                                       galderak

                                     gutuna iritsi baino lehenago, erantzun ditu

                                                                       denborak.

                                     Orain galdera berriak ditut, hegats arinez

                                                                       hor doaz.

                                       Hurrengo urtaroarekin ea itzultzen diren

                                                                       menturaz.

                                                       Hnuy...,Poemak 1985-1995