Euskal-Erriaren alde
Urrutia
1
Milla eta bederatziun
ogei eta ama'bi urteak,
pasadizua esango ditut
laguntzen badit suerteak
Errepublikak zabaldu ditu
itxita zauden ateak:
libertadea izan dezala
gure Euskera maiteak.
2
Nere grazi bat Urrutia da
Olazabal bigarrena,
euskaldunaren sustrai garbiya
gurasotik datorrena,
Errenteriyan jayo ta aziyak
aitona eta amona,
aita berriz Oyarzungoa da,
Ondarrabikoa ama.
3
Nere aita gaztea zanean
baziraden Fueruak,
orduan ere sortu ziraden
zori gaistoko endreduak;
txapel txuriya, borla berdea,
aurreneko soldaduak;
gaur benturaz libre ziranak
gure seme ondraduak.
4
Aitona batek esanda dakit
aitortuko det milla aldiz,
armak artista nola jun ziran
mutill sasoikoak mendiz,
gurasoak etxian sufritzen
esaten dizutet egiz,
olakorikan Euskal-errira
ez alda sortuko berriz?
5
Seme ederrak mendira jun da
amak tristeak negarrez,
maitatuaz azi zituzten da
beuden petxuko bularrez,
Karlos kortean jarri nai zuten
guztiyontzako on bearrez,
oitura ederra galdu zuten da
ondokoantzat ezer ez.
6
Fueruak galdu sufritzen dute
amaren seme umillak,
jakin nai nuke Kuba'ko gerran
zenbat ote dauden illak,
pobrearentzat kaltean daude
kañoyak eta fusillak,
enuzentea engañatzen du
itz ederrakin abillak.
7
Afrika ere mantxatu zuan
Euskaldunaren odolak
¡ai zer negarrak eman zituen
erregearen eskolak!
egazti ori jun zan emendik
bertan utzita kayolak,
kabi lekurik ez diyo eman
Gipuzkoako arbolak.
8
Errege ori jaun eta jabe
naizuen toki guztiyan,
gau batean Madritik jun zan
izugarrizko tranziyan;
Kartajena'ko portu artan
sortu omen zan onziyan,
emen bezelako indarrik gabe
ibilliya da Franziyan.
9
Errepublikan konforme nago
egondu naiz pensatzen,
lengo Fueruak eman dizala
ez det besterik ezkatzen,
opiniyua iguala ez bada
ez degu alkar maitatzen,
pake pakean bizi naidet nik
oberik ez dei topatzen.
10
Gernikan dago arbola eder bat
Gipuzkoaren mugarri
deseatzen det izan dedilla
guztiyontzat maitagarri,
anayak bagiña bezela
lagundu beti alkarri,
lengo legeak nai baditugu
Euskal-errira ekarri.
11
Negar garrizko gerra zibillak
sortu zituen mudantzak,
geroztik beti ezker aldera
egiten dira balanzak,
kanpoko aziyaz bete ziraden
Euskal-erriko baratzak
lengo loreak jarri naitare
nun nai badaude arantzak.
12
Konzienziyan kargik ez daukat
ustez nere esamiñan,
kontua atera Euskal-erriyan
gu lenago nola giñan,
ate guztiyak itxi zituan
ezer sufritu eziñan;
¡ai Alfonsito txasku politak
emen egin da jun ziñan.
13
Gizon prestuak badira emen
onak eta jakinsuak,
serbitzariyak eta leyalak,
geyenak daude zintzuak,
Sabino jaunan ordez daudenak
zabaltzen dituzte besuak,
Euskal erriak zaintu litezke
bertan badaude maisuak.