Pernando Amezketarrari

Sarasola, Juan Jose

 1

 Nere jakinduriya

 agertzera nua,

 eskasegiya dala

 daukat damua,

 aurrekuen sustraitik

 artu det planua,

 Pernando Amezketarra

 zanaren doñua,

 ill zan gizon ua,

 pasa da urte mua

 iltz dun umanua

 koplari sanua,

 euzkeraren aldeko,

 gipuzkoanua.

 2

 Milla ta bederatzireunda

 ogeita laugarren,

 Uztaren amairua

 ondo zetorren,

 Zentenariyo pestak

 luze izan arren

 aurten bukatzen dira;

 urte bete barren,

 euskaldunak emen

 beida nola gauden,

 zer edo zer aitormen,

 eman biar nuen,

 lengo oitura dana

 galdu baño len.

 3

 Artzairik abillena

 Amezketakua,

 estadu geyenetan

 neurtutakua,

 beste bat bizi balitz:

 orain alakua,

 guk degu motibua

 lagundutzekua,

 aren manejua

 ez nola, naikua,

 naiz boza bajua

 bezuen tajua;

 nun nai ez ta billatzen

 orrelakua.

 4

 Txiste aundiyak ditu

 Pernando guriak,

 erakutsi zituen

 abillidadiak,

 inguratu zitiaizkan

 itz larri trebiak,

 abogaduak eta

 prokuradoriak,

 prueba dotoriak

 daude ateriak,

 eskola gabiak

 arrazoi obiak,

 nun naitik bazituen

 adiskidiak.

 5

 Juez batek etzuen

 bildurtzen izketan.

 seguru zegolako

 bere ustetan,

 amar seme-alaba

 azirik gaztetan,

 alta abillagorik

 etzan Amezketan,

 periyan askolan,

 noizik bein festetan,

 etxian espetan

 andria kesketan,

 zein ez gera erortzen

 orrenbestetan?

 6

 Etxian paketsua

 izanagatikan,

 estimaziyo asko

 tabernatikan,

 plazan ere itxuraz

 bertsuetatikan,

 gusto eman da joan zan

 mundu onetatikan

 erri batetikan

 Amezketatikan

 ta Azkotatikan:

 kanpuetatikan,

 arren bentajak dira

 aspalditatikan.

 7

 Abogadu abill bat

 bazan Alegriyan,

 ustez artakuena

 Euskal-erriyan,

 beste jakintsu batek

 bere errabiyan,

 Pernando bialdua

 zuen esariyan,

 bere istoriyan

 sayatu zeriyan,

 triste irudiyan

 ala zirudiyan,

 galdiak egin zizkan

 inbusteriyan.

 8

 Pernandok artzekuak

 zeuzkala esan ziyon,

 ta zorrak eske nola

 ari zaizkiyon,

 besterenak aguro

 barkatu zizkiyon,

 bañan ontza bat urre

 beria jo ziyon,

 an eman baziyon

 ondo zerizkiyon

 arizayak sor ziyon

 bakarra zor ziyon

 ortzak erakutsita

 alde egin ziyon.

 9

 Abogaduak pena,

 debalde utziya,

 berak besterengatik

 erakutsiya,

 aguro bukatuta

 orduko ausentziya,

 arrazoya galtzia

 zan penitentziya,

 oyen potentziya

 talentuz jantziya,

 itzezko trantziya

 ta abertentziya,

 pobriak garbiyena

 kontzientziya.

 10

 Pernando mezetara

 jayero juaten zan,

 elizaren kontrako

 gizona etzan,

 sazerdote jaunakin

 igual juntatutzen zan,

 tertuliyak egiten

 parrezko noblezan,

 naiz bizi pobrezan,

 alegre obe zan,

 gertaera zer zan

 bear nuke esan.

 Euskal erri guziyak

 sinistu dezan.

 11

 Praile bat joan zitzaion

 galde egitera,

 illargiraño zenbat

 bire ote da, 

 garronduari aska

 orduko tankera,

 egin ziyon bildurrak

 zegoen papera,

 goraño joatera

 bastante neke da,

 dudatutzen gera

 bañon aundik bera,

 beriala kontua

 ziyon atera.

 12

 -Bedorri jarko balitz

 illargiyan bertan

 ordu laurden bateko

 biria bueltan,

 amabiyak laurdena

 gutxiyagoetan,

 zuzen abiyatu eta,

 minutu oyetan,

 zer modu goyetan,

 leku argiyetan,

 eguardiyetan

 sabela diyetan,

 bikariyoen mayan

 amabiyetan.

 13

 Artaldia gizentzen

 besteren sorotik,

 gustatzen zitzayola

 oso gogotik,

 esan biar aundiya

 jendiaren aotik,

 pamiliya mantendu

 nai bazuen ortik

 berdura onetik,

 naiz besterenetik,

 ardiyak nun naitik

 erosuenetik,

 muturra luzatzen du

 askorenetik.

 14

 Erriyak etzuela

 ortaraño kalte

 gizon entendituak

 esan dirate,

 orren gaiztakeriya

 zer zan solamente,

 apenas egin zuen

 auzorik kulpante

 orain ere parte

 jauntxuak daukate,

 apaiz ta alkate

 pranko borondate,

 estatua egin nai

 omen diyote.

 15 

 Gure itzak ez dezala

 arren ofenditu,

 istoriya guziyak

 ez dira aitu,

 geyago badakizkit

 jarriko banitu,

 ola batian ezin

 litezke kabitu,

 biyotza ikuitu,

 animoz kupitu,

 jainkuari deitu

 ez dezan sufritu,

 Pater noster batzuek

 merezi ditu.

 16

 Eun da bat ur

 Pernando ill zala,

 berrogeita emeretzi

 iya zeuzkala,

 Uztaren bederatziyan

 mundutik juan-zala,

 ezagun guziyentzat

 lutuko itzala,

 nola zan leyala

 itz dun serbitzala,

 zelebria zala

 diyoten bezela,

 Jaunak bere gloriyan

 euki dezala.