1967 urteko estropak, altxa gora biyotzak
Aldave, Joaquin
1
Zenbat urteetan ikusi dira
estropak ez otz ta ez bero!
Etorri bere urte garaya
ta ezer askorik ez gero.
Jokua abek giro gaberik
galduko dira ziaro.
Ill ez ditetzen, azkar mugitu,
ta eman eskua abudo.
2
Etortzen zanian beren sasoya
urtero Agorre illekua,
jokatzen ziran nola edo ala
emanaz pasa modua.
Etzuten tinko zimendurikan;
falta zuten txingar sua.
Etzan entzuten len zan bezela
ainbeste oiu ta orrua.
3
Piperra, gatza, shalsha ta kia,
nunbait Orio eskuetan.
Zergatik ene! urtero-urtero
etzaude zu estropetan?
Altxa zaite, ba, erri indartsua;
jartzazu eskua arraunetan.
Jartzazu berriz Euskal Erriya
irakiten su garretan.
4
Aurten zerbaitek zulatu zaitu
"guazemak" rau! esateko.
Egiņ da modua gazte bikaiņak
nunbaitetik osatzeko.
Utzi arrantzaliai dauden uretan
atun kostera biltzeko.
Zuek gabetanik moldatzen gera.
Ez gaude atzea egiteko.
5
Txistu dirala iduritzen zait
lengo denbor arrigarrik.
Emengo girua goi mallan dago;
erriya dago-zut-zutik.
Erri t'arrotzak begira daude.
Ez dago emen gezurrarik.
Ez degu ikusi aspaldi ontan
aurten aņa ikararik.
6
Laxter, igandian ikusiko da
noraņo gauden gu siur.
Sukarra aundi au ikusirikan
ez nago iņola ni bildur.
Etzait iduitzen ametslariya
naizela, itzontzi ta ez gezur.
Igande arte; adixkidiak.
Bitartian danori, agur.
7
Ollarrak oker kantatu Orio'ri;
suerte txarra asieratik.
Bigarren txandan jokatu biarra
gertatu zayo. Urraturik
ikusten ditu bere ustiak,
ta eziņ egiņ ametsarik.
Erlojuen kontra jokatu biarko
etsai aundiya gaberik.
8
Orretan bertan dago desgustua,
etsaik eza albuan.
Gauza su errazki ikusten degu
ta esan liteke itxuan.
Diabrukeriya sortu zayote
ta daukate inguruan.
Gauzak orrela ez daude estropak
beren edertasunian.
9
Gertatu bazan jokatu biarra
IRU AUNDIK elkarrekiņ,
emango zitun Orio'k, bai, lanak.
Zeiņek berari eragiņ?
Orregatikan aurten estropak
badute akatsa berekiņ.
Jaungoikuak aurka izan dituzte,
diyoz biyotz negarrakiņ.
10
Bigarren txandan jokatu biarrak
tristura aundiz bete gaitu.
Itxu itxuan jokatze orrek
ez biar aundiyak baditu.
Zer ari diran ezdakitela,
zeri ta nola begitu?
Ilusio, nayak erori ziran
eta ziran lurperatu.
11
Igande goizian egualdi ona;
itsasua oso bare.
Mundu guztiya pozetan lertzen
Donostira'ko du bide.
Zeiņek geigo ta zeiņek gutxigo,
iņor ez dirurik gabe.
Asko jokatzen duten askorek
dute egiz beren kalte.
12
Lenengo txandan Ondarrabiya,
Pasai San Juan ta Lasarte,
irurok zeiņ baņo zeiņ obiak,
eznola naiko irukote!
Atorre berde, roxa, gorriyak
nun dabiltzan badakite.
Gaztetasun ta osasunaren
ispillu ederra zarate.
13
Uraxe izan zan burruka aldiya
mundu guztiyen gustokua.
Ondarrabiyak zigun ederki
bere almena agertua.
Lasarte gero, aidoso beti
bigarrena gelditua.
Ta Orlo zan trugarrena
bere balizan sartua.
14
Bigarren txandai jo dio orduak.
Orio'k ditunak eman biar.
Atera ez ezik bide guztiyen
ibilli zan ariņ t'azkar.
Baņan itxuan, erlojuen kontra,
kezkati, larri ta dar-dar.
Arraunketa du zoragarriya,
leen zun bezela, gaur, biyar.
15
Lenengo igandez ontan epaya:
Lenbizikua Ondarribi.
Bigarren degu Lasarte'kua,
ta irugarrena Orio'ri.
Utskeri batez irauzi diyo
bigarrenak erri oni.
Ta dana dala, urrengo igandian,
jarri begik burrukari.
16
Izugarriya izango dala
nabaitzen degu guk garbi.
Ez da ilusio, txorakeririk.
Zin izango da lenbizi?
Zeiņek irauziko du Bandera?
Zeiņek jakiņ lezake ori?
Bitartian degu egon aziņa.
Dar-dar batian eta larri.
17
Igande ontan izanak dira
azken burruka ikustera
erri t'arrotza eziņ kontsala.
Alakua zan gertaera!
Ipar aizia bazan pusko bat
t'arrotzen zun asko ura.
Eguzki garbi nagusi zegon.
Zoragarriya zan ura.
18
Gaurko estropen mami guztiya
Iru Aundiyetan zegon.
Ondarrabiya eta Lasarte;
irugarrena Orio'n.
Irurak zeiņ baņo zeiņ obiak.
Ikustekok gaude gauz on.
Eta arraunketak biarko du izan
izerditsu eta sakon.
19
Irurok batsu atera ziran
izugarri txanparekiņ,
eta bidiari jarraitzen diote
itsasita elkarrekiņ.
Balizarako bitarte ontan
zeiņ dan aurrena eziņ jakiņ.
Zerbait orduan nabarmendu zan.
Ez ginan lasai t'atsegiņ.
20
Lasarte aurrena, bigarren Orio
ta irugarrena Ondarrabik.
Ikusia dago Ondarrabi'ri
ez dala kenduko dionik.
Gaur ere laxter jarri zitzaigun
beste biyoren burutik.
Bukatu zigun bere bidia
aunditasunez beterik.
21
Irabaztia izango zala
bagenekigun aurretik.
Gaurko burrukan etzayo Orio
ibilli oso urrutitik.
Lasarte baņon denbor gutxigon
zabiltz, Orio, bidetik.
Segi orrela, ta izango ituzu
zorionak gure partetik.
22
Orixe nai zun agertu Oriok
lenguan egiņ eziņ zuna.
Ori orrela gertatu biarra
bazan, bai, naikua pena.
Orregatikan arantza atera
t'artu ta dago atsedena.
Oso trankilo gelditua dago.
Egiņ digu paper ona.
23
Artzazu maitez, Ondarrabiya,
Orio'tarren besorkada.
Ikusi degu danon gaņetik
zure nagusi egakada.
Eskutan dezun bitarte guztin
euki zorion betekada.
Urrengo urtiak, ze ekar lezake?
Zorion aundigua, biar bada.
24
Berrizkatu dan giru oneri,
arren, gu danok lagundu.
Lagundu diru eta indarrez.
Bide guztiyak lagundu.
Ez ditetzela eritu berriz;
ez ditetzela moteldu.
Euskal Erriyan estropen alde
indar berriyak txertatu.
