Lau urteko haur batenak
1
Sueit triste bat konda dezagun
gerthatu berri zaukuna
Herri-aldean nolaz ez izan
denek ahalge ta pena,
Bi aitetamek odol hotzez hil
lau urteko haur batena:
Manera hortan martir hiltzeko,
nun zuen harek hobena?
2
Haur haren aita izan omen da
gaitz batek atakatua,
Kontsurtatu du herri auzoko
sendatzaile famatua:
jende-urinez ferekatzeko
eman dako kontseilua,
Ez ditakek, bertzela izan
gaitz hartarik sendatua,
3
Bare gaitzetik nahiz sendatu
pentsaketa da paratu,
Gisa hartako sendagailua
non behar duen bilhatu:
Etcherat-eta emazteari
laster dako perposatu,
Haurra hiltzeaz nahi duenetz
harekin deliberatu.
4
Adi zazue oai guziek
amaren arrapostua,
Bere jaunaren galde higuinaz
nola zen afruntatua:
«Jende-urinez ferekatzeko
eman badauk kontseilua,
Haurra hil bedi, nik nahi diat
izan hadin sendatua!»
5
Nahiz adinez gazte zen haurra,
konpreniturik afera,
Laster egiu du, joan ahala joan,
aitabitchiren etchera;
Orai etchean zer entzun duen
jaun hari deklaratzera:
Bi burrasoak prest zagodela
gau hartan haren hiltzera...
6
Ez, aitabitchik ez du sinhetsi
here fede o fermuan:
«Holako krima einen duenik
ez ahal duk bat munduan!
Jan-zak, edan-zak trankilki, haurra,
eta habil deskantsuan,
Gisa hartako pentsamendurik
ez atchik othoi buruan!»
7
Zer zorigaitza gaichoarentzat
etcheau sartu orduko!
Amak aitari manatzen dako:
«Har lepotik ithotzeko!»
Bainau gizona ez menturatu
here haurrari lotzeko
Aski burrego izan da ama
berak lanaren iteko!
8
Beren semea hil zutenean,
gerren batean ezarri,
Ama su ile eta laguna
gerrena itzultzen ari,
Holako gauzen gogoratzea
ez dea okastagarri?
Nola haur baten odol garbia
zuketen hola ichuri!
9
Bere ohean ezin lokhartuz
aitabitchik pentsakatzen:
Haurraren hitzak gogorat heldu,
eta ber-bertan jeiki zen,
Baleki-bale jakiu beharrez
haurra trankildu othe zen,
Harat-heltzean jo zuen eta
borta noizbeit ideki zen...
10
Haurra nola zen, lokartu zenetz,
galdatu zuen sartzean...
Aita tristerik eta ichilik,
amak kuraie haundian:
«Haurra lo dago», bainan chaharra
sartu zen bere ganbaran,
Haurra errerik kausitu zuen
gorderik ohe azpian!
11
Zer desohore izigarria
aitama horiendako,
Behar aitortu zer egin zuten
bai eta ere zertako!
Haurren bizia ez da sekulan,
nehoren eskumeneko:
Jujek manatu bi kriminelak
legez lepo-egiteko.
12
Aitaren gaitza sendatu nahiz
amak haurraren hiltzea,
Basa-jendetan baizik ez daite
ideia horren sortzea!
Denen ichilik eginik ere
zonbaitek injustizia,
Noizbait Jainkoak mendekatzen du
haur inozenten bizia!