Langilleari
1
Gipuzkoako partian
kariñoz bizi gaitian
uniyo eder batian;
milla beratzireun ta ogeigarrena
kunplitzen zaigun urtian
Jainkuak digun suertian
justu gabiltza portian
osasuna dan artian.
2
Bertsuak jartzen naiz asi
ez derizkiot itsusi
gusto dubenak ikasi;
erreinu ontan desiatzen du
estranjeruak nagusi,
guziyak nai degu bizi
¿oyek ainbeste noblezi
guk ez aldegu merezi?
3
Aurten mudantza berriya
Donostiyan da jarriya
ordubetako neurriya;
zortzi orduan irabazten da
jornaleruen ogiya,
argitu zaigu begiya,
au ez da txorakeriya,
bazan zerbaiten premiya.
4
Oraingo reglamentuak
zuzendu ditugu puntubak,
ez daude lengo kontubak,
zenbat fabore egin lezaken
gizon baten talentubak,
baliyo du errespetubak,
geroko eskarmentubak,
oik dira pundamentubak.
5
Beiñ akordatzen naizela
kintzena billa guazela,
bost urte bada au zela;
nagusi bati aditu niyon,
pioyarentzat biartzela
ordu askoko karzela,
amenazua bestela
Txinako beltzak bezela.
6
Gure orduko jarrera
pentsurik gabe lanera,
biurtugiyan larrera;
beti mendian nai ginduztenok
lengo oitura zarrera
eman diguten karrera
oraiñ artian txarrera
ez dakit onez aurrera.
7
Langilliaren bizitza
bastante penagarritza,
jendiak ala deritza;
guk dabilkigun diariyua
ez da uts egiten gaitza
kunplitzen ez baida itza
estimaziyo murritza,
progaturikan gabiltza.
8
Nekazarien izketa
penoso dala usteta,
estutasunez beteta
kontribuziyo aundiyarekiñ
eziñ burutu zuten ta
zedulak eta patenta
lenagokua errenta
argitutzeko kopeta
9
Zer moduz itzegin zuten
egonduba naiz entzuten,
bat edo batek miñ zuben;
baserritarrak aritu zaizkit
dauzkaten penak esaten
nun nai gizonak izaten
oaiñ batalla bat jozaten
arrazoi ere bazuten.
10
Tratalariyen legia
batzuen abillidadia
guk degun bañan obia;
aldezakenak etxe aldera
bere posiblidadia
libre balego bidia
geyenak degun iria
nik aitortzen det neria
11
zan da zerbait agostu
guziyak giyaden poztu
oraindik ez zaigu aztu;
jenero dana errira sartzen
bagendun naiko apostu
sayatzen danari justu
irabazirik ez ostu
beretzat geyegi ez tu.
12
Batzuben atrebien ziyak
maliziyetan jantziyak
elkarri erakutsiyak;
urikan gake mustillu utsez
bete zitezken ontziyak
tragatu ditu Frantziyak
gu gaude baju utziyak
oyentzat abundantziyak.
13
Gure Españiyan landute
zergatik dagon arlote
konsideratzen aldute;
jakiña dago gauzik onena
kanpora bigaltzen ba dute
deretxua abundante
alperrak gizendu arte
oyek pegatzen digute.
14
Ortik ez dator gauz onik
beardegun ontasunik
bizitze ezkero personik;
zerbait dubenak aditu nai ez
arlotiaren esanik
kulpante asko izanik
ez det esaten izenik
bagaude jende zuzenik.
15
Zorioneko botuak
nola litezken justuak
ortik atera kontuak;
egun batian ondo itz egiñ
andik aurrera lutuak
egañiyoko tratuak
gu gaude obligatuak
ordenak eztu artuak,
16
Agintzalleak kejatu
eziñ dirala bajatu
aundiyenera jokatu;
langillearen izerditikan
zembaitek naidu zupatu
bere legiak ukatu
opiniyua trukatu
¿ori oz alda pekatu?
17
Gauza guziya gazitzen
guri sufrituazitzen
erakusteko bizitzen;
jornal txikitik arigeranak
seme alabak azitzen
eskola erakutsitzen
mantentzen eta jantzitzen
ez degu erraz luzitzen.
18
Emen bizi dan jendia
gauza onaren zalia
debalde sortzen balia;
baserritikan biltzen ez bada
pobrezan dago kalia
geyenak iru badira
beti zerbaiten galdia
oyek egiyak aldira?
19
Gaur etxe asko genduan
juntu alkarren onduban
jabiak daki nonduban;
preziyo ona izan ezkero
obe genduke lenguan
garesti daude suelduan
iñork ez du nai galduban
au pasatzen da munduban.
20
Langille baserritarra
ez det ikusten bakarra
indartu nairik bazterra;
zenbait nagusik egiten dik
gero gañetikan farra
errenta jarri azkarra
kargatziatik bizkarra
edukaziyo kaskarra.
21
Danak ez dira kulpante
naiduenari bakante
graziyak eman aparte;
beste zenbaitek langillientzat
kariño obia daukate
oyek diran mediante
argitzen gera bastante,
jeniyo iguala ez dute.
22
Kalian daukagun moda
pobria betikan gora
tellatubaren ondora,
eskallerarik mantxatu gabe
pasa dezala denbora
ordenanza egongo da
naiz errenditu lengora
aidian eziñ joango da.
23
Gu gaude beti nekian
sobrante gutxi kofrian
gastatutzeko golpian;
endredo asko ez degu jartzen
kasinuan ta kalian
au esan biar nukian
onena zer litekian
pobrezan eta pakian.
24
Badegu ayudantia
guziyen Jabe maitia
birtute aundiz betia;
desio nuke modu obian
jenerua eramatia
nik badet borondatia
zabaldutzeko atia
auxen da errematia.
