(Bertsolari eguneko oroitz tantoak)[Bertsotan]

Lazkao Txiki - Lopategi - Mattin - Uztapide

 Xalbador:

 Andre zanaren soiñekoari

 -1-

 Pentsa zazute alargunduba

 eztaike izan urusa,

 dolamen unek, oi! ez dezala

 adiskidia golusa.

 Orain urtea, ziloan sartu

 andreñoaren gorputza;

 aren arropak antxen dilindan

 penaz ikusten dut utsa.

 -2-

 Geroztik nihaur emen nabila

 guzia beltzez jantzirik;

 ez du pentsatzen nigar eiteko

 ene begiak besterik;

 ez pentsa gero, andre gaixoa,

 badet munduan besterik

 zure arropa berriz soiñean

 jar dezaken emazterik.

 ***

 Puntua:

 Jainkoa lenbizi,

 euskera urrena...

 Lazkao Txiki:

 ori egin ezkero

 egiten da dena;

 ortik igestutziak

 ematen dit pena;

 oi litzake guztiok

 ein bear gendukena.

 Bildurrari:

 Zure mendean daukat barrena,

 zu zerade gauz bat zurra;

 edozein toki fiñetan ere

 sartutzen dezu muturra;

 gaur ere zuk eman diguzu

 egundañoko egurra;

 ikusten etzeradena, baiña

 burrukatzen ez xamurra.

 Zuk galtzen dezu amaika aldiz

 askoren eginkizuna;

 berez motela dana aguro

 menderatzen dakizuna;

 gorroto biziz itzeiten dizut

 gaur-o, zu! -bildur lizuna,

 gizon aundi ta fuertiak ere

 menderatzen dituzuna.

 ***

 Emazte zanaren soiñekoari, onela kanta zion:

 Nere emaztea palta det eta

 ara soiñeko txopera;

 sarritan ura ez dedalarik

 etortzen zera aurrera.

 Zu etxean emen gelditu ziñan

 ta emaztea lurpera;

 len txuria ta alai ziñana

 orain illun biurtu zera.

 Baiñan anima egongo al-da

 Jaungoikoaren onduan;

 ain gaiztua ez baitzan izan

 eriotzako orduan.

 Nere emazte maitagarria

 bizi zanian munduan,

 -millaka esker soiñekotxoa-

 zuk estalitzen zenduan.

 ***

 Izkirimiri edo txistea ere onela eman zigun:

 Euskalerrian bein gertatua

 aitortu nai dizutet nik;

 baldarrak gera, gutxi ikusi

 eta zabarrak izanik.

 Basarritar bat bein korreuan

 peri alderuntz juanik,

 -itxaron apur-apur batean

 ta kontatuko-izutet nik-.

 Polizia sekreta zan da

 eta trenean zijuan,

 bizkar gaiñean basarritarra

 ukitu zuen orduan,

 ta arek eskua sartu zuen

 txamarraren poltxikuan,

 iru erreal eman zizkion

 eskalea zalakuan.

 Ta poliziak ipiñi zion

 zenbait asarrez soseta,

 bere begira jarri zitzaion

 zitaltasunez beteta;

 gero zer gauza gerta zitzaion

 txapatxua azalduta,

 muin eman zion baserritarrak

 santua zala uste-ta.

 ***

 Mattin:

 Gauzak egoki egitearren

 dozu ainbat borondate,

 orrela dira gaur egunian

 euskaldun ainbat izate.

 Kezka orretan ikusitzean

 nik geiago zaitut maite

 duda guztiak azaldutzera

 aitagana etorri zaite.

 Semeak zelan sortutzen diran,

 au galdera garestia;

 itz legunetan azaldutzeko

 aitak ba-dizu ustia;

 senar-emaztek dana emanik

 maitetasunez guztia,

 gero Jainkoak egiten digu

 atzekaldeko guztia.

 Eta orrelaxe gabiltza danak

 maitasunaren labian,

 frutuak sortzen maitasunakin

 artu eta emanian;

 ez naiz bear bada ondo agertu

 esplikazio aundian;

 gauzak obeto jakingo-ituzu

 ezkondutzen zeranian.

 ***

 Gogoa illun dadukat eta

 asten naiz franko nekean,

 ala ere denak barkatzen dira

 ola asten den urtean.

 Lagun guztiak maite ditut nik

 biotza bete-betetan,

 eta danakin nai nuke bizi

 adixkide ta pakean.

 ***

 Puntua:

 Bururik ez duenak

 txapelik bear ez,

 Uztapide:

 Zertarako ibilli

 jasotzen indarrez?

 jende guzia emen

 ari zaigu parrez;

 ekarri egin det nik,

 baiño eraman ez.

 ***

 Puntuak: aukera, aurrera, minbera, euskera

 Uztapide:

 Euskaldunok gerok guk

 gauz ortan aukera;

 galdutzia izango

 litzake minbera;

 oraindaiño bezela

 jarraitu aurrera;

 sekulan ez diteke

 ola galdu euskera.

 ***

 Il-kanpaiari

 Auxen da lana gezur au orain

 ezin biurtu egira;

 ni amesetan ibilli eta

 gero esnatzian begira:

 pentsatu nuen emaztia ta

 semetxua emen dira;

 eriotzak-e ainbeste pena

 ez du ematen urrutira.

 Pena aundia artu nuan bai,

 ni nola naizen umilla,

 eta asia nintzan aguro

 orazio baten billa.

 Iru Aita gure errezatutzen

 ai nintzan ixil-ixilla;

 nik esan nuen, oi dana dala,

 Zeruan gerta dedilla!