Argia ta ama
Aire, Mixel (Xalbador [II])
1
Ez naiz emaztekiaz deus ez dakitana
Bait ditut emaztea, alabak ta ama
Amatxietaz ere zer orroitzapena!
Guzien gorestea duket gaurko lana.
2
Amatxi ala ama berdin emaztea
Alaba ttipi edo nexkato gaztea
Zuen bertutetan den lehen bertutea
Duzue zuen emazteki izaitea.
3
Gero emaztekia gizonen lerroan
Ezarri behar dela hoin mundu harroan
Emaztekia beti da ene gogoan
Gizonak giren baino lerro goragoan.
4
Alabainan nola ez izan arrangura
Ezin ordainduzkoa dugula zor hura.
Den gizon haundiena jitean mundura
Ez zena emazteki baten kreatura?
5
Munduari nai diot konprendiarazi
Emaztekian behar dugula ikusi
Sortzea aman eta gaituela hazi:
Emazteari esker da gizona bizi.
6
Jotzen gaituelarik nunbait ere minak
Edo beldurra sartzen badauku ezinak
Badakit sosegu ta laztan goxoenak
Izaiten zaizkigula emaztekienak.
7
Pollitenen berexten gauza pollitetan
Zoin unisa dakizuen ez dakit dakitan
Emazteki bat lore batzu eskuetan
Bera da ederrena lore guzietan.
8
Zerbaiten ezartzeko garbi eta apain.
Emaztekiak badu gehiago dohain
Izan soineko edo sukalde ta mahain
Garbitasuna bego eniaztekien gain.
9
Garbitasuna noizbait nolaizpait kolpatu
Duen emaztekiaz hobenak nork ditu?
Gizonak sagar batez ez balu tentatu
Emazteak ez zuen behar hortaratu.
10
Ta bekatuak ere zerbait ondorio
Emazteari beti utzi ote dio?
Ala gaizki guziak atera zaizkio
Sofrituz gizon batzu girela medio.
11
Emaztekia zutaz bada zer errana
Bainan nik hau dut gaurko azken goresmena
Bihotzetik jin zait ta onhar zazu dena
Zu zira munduaren Argia ta Ama.