Ichas aldian
Agirre, Domingo
¡Zenbat bidar zur'onduan,
Umechua nintzanian,
Zenbat bidar, ichasua,
Egin ete dot ames!
¡Zenbat bidar ibilli naz
Ondartzeta bigunian
Egin nairik echechuak
Desegiteko berez!
¡Zenbat bidar, goyetatik
Chori aldrak ikustian
Egaka arutz ta onuntz,
Eta neuk egurik ez,
Pentsau dot, Jaunak zergaitik,
Gizona egin zanian,
Emon ez eutsan egurik
Izan ezkero añ errez!
¡Zenbat bidar, neu bakarrik
Jarririk aitzen gañian,
Ikusi dot aitza bera
Dana zuritzen bitsez,
T'olatuaren indarrak
Berunzkuan, aitz tartian,
Daruazala arriyak
Biraka nai ta nai ez,
Geratzen zirala batzuk
Arri andiyen azpiyan
Beraren laguntasuna
Eskatzen balebe lez!
¡Zenbat bidar, zenbat bidar
Aitzetan ta ondarrian,
Juan jataz ordu onak
Lagunchuakin barrez!
Baña juan tan umetasuna,
Jun ziran ume-kontuak,
Ta juan dira orduko amesak,
Ta ez dira amesak oinguak.
Arri ta arantzak billatzen ditu
Adanen ondorenguak:
Eztau zapaltzen ondar bigunik
Ibilleran nire orpuak.
Munduko gauzak gizonak gaukez
Guatiok zereginduak;
Lurrian zelan bizi pentsetan
Duaz udak ta neguak....
Ta bitartean, chori aldra asko
Len lez, zabalik eguak,
Urrin dabiltza. ¡Ze urriñ diran!...
¡Ta urriñago zeruak!
Ichas ondoko arriyak legez,
Munduan garan artian,
Bira biraka gabiltza danok
Lurreko ujol tartian;
Eta alperrik ibilten gara
Laguntasunen atzian:
Ezta, nai arren, zeri eldurik
Beti billatzen bidian.
Gaur bere nago zuri begira, ichas altsua.
Zagoz gogorra, bildurgarriya, orroetsua.
Zu aña ezta sekula izan mendi altua,
Zu aña ezta izan sekula dana mundua.
Gerralariyak euki badabe lurra goitua,
¿Nork goitu zaitu, oraiñ artian, zu ichasua?...
Ara emen dator danen gañetik, zure olatua,
Bits irakiñez guzti-guztia koroetua...
-Alper alperrik, jasorik gora zure besua,
Nigana zatoz. Desegingo da, gizarajua,
Burrunbadaka, nitz ondarretan, zure amorrua.
Zure gañetik, danen gañetik, da Jaungoikua;
Berak emonda artu zenduan toki neurtua;
Nai eta nai ez bete biozu bere agindua.
Bildurgarria bazagoz bere oraingo unian
¡Gustagarria zenbat bidar egoten zarian
Leun, baketsu eta urdiña zagozanian!
¡Eta ze pozik egoten nazan illun aldian,
Eguzkiyaren argiya agurka iya danian,
Ikusten zelan urre-kolorez jazten zarian,
Begira zelan kaira chalopak etorten dian,
Aize biguna sentitzen gozo neure arpegian
T'olatuaren zarata urriñ bake bakian!
Orduan iñoiz entzuten badot elis-gañian
Kanpai-danbada kristau guztiai erregu eskian
Nik entzuten dot kanpaien otsa biotz-erdian,
T'erregutzen dot bizitsuago, modu obian.
Garratz ta gozo beti daukadaz zure onduan
Neure umetako, sasoi dontsuko gauzak goguan;
Eta agiri ezpada iñor nire inguruan
Zerurañoko egaak egiten ditut orduan,
Zeren, nai bada igo ta igo chori moduan,
Naikua ego daukagu gure pentsamentuan.