Mar
07
06
Filologian doktorea, literatura katedraduna, bere ikasleei La Celestina-ren sekretuak irakasten dizkien institutuko irakaslea, A trabe de Ouro aldizkariko zuzendaria. Baina hori baino gehiago. Erreferentzia literario garrantzitsua Galizian bere poesia liburuengatik ez ezik (Com polvora e magnolias, 1976), bere ipuin bilduma bikainengatik (Arraianos, 1991). Erreferentzia literarioa bainoago erreferentzia politikoa.
Mar
02
06
1830ean jaio zen Maianon (Maillane, frantsesez). Zuzenbide ikasketak egin eta gero, Joseph Roumanille poetaren eraginpean eta lankidetzan, Okzitaniaren eta okzitanieraren sustatzaile eta eragile nagusiena bilakatu zen, kultura okzitanoaren berpizkunderako sortutako Felibrige mugimenduaren bitartez. Lan politiko eta sozial honekin batera, literatur lana da handia. Okzitanieraren berreskurapena lortu zuen (ortografia klasikoa ere aldtuz), 1904an Literatura Nobel saria erdietsiz. Bere lehen lan nagusia, Mireio (1859), urte askoren fruitua da. Vincen (Bikendi) eta Mireioren (Mireio) arteko amodioen kontaketa, poema liriko luze ederra. XIX. mende amaierako eta batez ere XX. mende hasierako euskal kultur mugimenduan erreferente oso inportantea izan zen Frederic Mistral, okzitaniera “goien gradora” igotzen egindako lanagatik. Nikolas Ormaetxea Orixe-k Mireio euskaratu zuen, eta Klasikoen Gordailuan osorik irakur daiteke, egileari buruzko aurkezpen eta guzti. Magali poemaren itzultzaile gisa ere ageri da Orixe hainbat katalogotan, baina berau Mireio obran agertzen den kantua da.
Orixeren itzulpenez gain, Santi Onaindiak ere euskaratuak ditu, Olerti aldizkarian, hainbat poema. Bertso eta Olerkien Hemerotekan irakur daitezke denak. (gehiago…)
Mar
02
06
Resurreccion Maria Azkue lekeitiarraren (1864-1951) lau literatur lanez hornitzera dator gaurko Klasikoen Gordailua. Eta lehendik ere gipuzkera osotuaren eredu izan nahi zuen Ardi galdua nobela eta bi ipuin ospetsu (Bein da betiko eta Batxi Guzur) jarriak baziren sarean, aste honetan poligrafo haren nobela luzaroan argitaratu gabea izango du sare-ibiltariak irakurgai, hots, Latsibi izenekoa (1920an edo idatzia eta 1989an argitaratua) . Aldi berean, genero dramatikoaren esparruko hiru lan interesgarri ere eskainzen dira osagarri gisa: Vizcaytik Bizkaira (1895), Ortzuri (1909-1910) eta Urlo (1911-1912).
Mar
02
06
Duela hamar urte, 1996ko martxoaren 3an hil zen Marguerite Duras. Frantziako literaturgintzako izen esanguratsuenetako bat, Indotxina, II. Mundu Gerra, erresistentzia, Les Temps Modernes… XX. mendeko Frantziako hainbat “sinbolori” lotua ageri zaigu Marguerite Duras. Bere bizitza idatzietara eramana, eleberri askoren egilea, 1984an Goncourt saria jaso zuen Maitalea lanak, eta hain zuzen eleberri hauxe ekarri zuen euskarara Mikel Garmendiak, eta Ibaizabalek argitaratu Literatura Unibertsala bilduman, 1996an. Lehenago, haatik, Imanol Txabarrik Korridorean jarririko gizona narrazioa argitaratua zuen Maiatz aldizkarian, 1989an, eta 1987an, Maiatzen ere, Aurelia Arkotxak testu labur bat itzulia zuen. Osorik eskaintzen dizkizugu denak.
