Literatur Emailuak
Susa literatura argitaletxea

 

Vladimir Holan

 

1905eko irailaren 16an jaio zen Pragan, orain 100 urte, Vladimir Holan, txekierak XX. mendean izan duen poetarik handienetako bat. Duela 25 urte hil zen, 1980ko martxoaren 31n. Sinbolisten eraginpean idazten hasia, poesi liburu asko argitartu zituen, baina hala ere 1949an, bere lana aintzat ez hartzearekin eta orduko kultura giroarekin gogaituta, Kampako bere etxean bere burua ixtea erabaki zuen. Eta halaxe jardun, etxean, gizartetik bakartuta, hil zen arte, nahiz eta 60ko hamarkadatik aurrera izena eta sariak jasotzen hasi zen. Heriotza, hain zuzen ere, eta itxaropena, patua... ohiko gai unibertsalak dira Holanek poemetan darabiltzanak.

Euskarara Joseba Sarrionandiak itzuli zituen bere bost poema, Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan (Pamiela, 1985) kaleratuak (beste bat ere badakar liburuak, titulua ez bestea txekieraz datorrena).

Vladimir Holanen bibliografia bat: Heriotzaren garaitza (1930), Trumoia (1940), Armada Gorriko soldaduak (1947), Izenik gabe (1963), Gau bat Hamletekin (1964), Oilar bat Eskulapiorentzat (1967), Amildegiko amildegi (1981).



 

 

Espaloian

Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia

Atso bat da kazeta saltzailea
Egunero honaino herrenka etortzen dena...
Akitu eta aldean eramateko indarrik ez duenean
Soltatu egiten du Edizio Berezien paketea,
Bere gainean eseri eta lokartzen da...
Aurretik iragaiten den jendea ohiturik dago
Ia ez dira ohartzen, eta berak,
Sibila legez misteriotsu eta mutua,
Ezkutatu egiten du erakutsi behar lukeena.

Euria hasi da erortzen...

 


 

 

 

Urte batzu geroago amarekin

Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia

Etxeko sua errautsez estaltzeko
Tenorea da...
Zeure ama zaharraren eskuek eginen dute,
Artega daude eskuak, baina beren ikara da
Oraindik ere babesaren
Nehurria... Haien urrumadaz lokartzen zara
Eta gustora senditzen... Ohitura, berotasuna,
    atsegina, eta lasaitasuna.
Halako paradisu animaltasun baten adorez,
Erregaluak jaso eta erregaluak eskaini,
Zeure buruaz ere ahaztu:
Gezurra dirudi berrogei urte dituzunik.
Eta egiaz, egunsentian negar egiten baduzu
Haurrek lotan sekula
Barre egiten ez dutelako egiten duzu,
Negarretan lehertzen bait da beti... Haurra!


Po letech u maminky  

 

To je ta chvíle, kdy ohen v krbu
je treba prikrýt popelem...
Udelají to ruce tvé staré matky,
ruce, které se tresou, ale ruce,
jejichž tresení je stále ješte mírou
ubezpecení... Zkolébán jimi usínáš
a je ti dobre... Obycej, teplo, slast a klid,
duvernost dechu s necím až rajsky zvírecím,
to obdarován být i darujícím,
když ztratíš sama sebe:
popírají, že by ti bylo pres ctyrícet.
A vskutku, zavzlykáš-li k ránu,
pak je to jenom proto,
že díte se ze sna nikdy nesmeje,
ale vždycky jen pláce....Díte!

 

 

 


 


 

 

 

VIII. Enkontrua

Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia

Mutiko miresgarri bat zen,
Konprenitu gabe maite duguna miresgarria
Baldin bada... Ez zuen sei urte besterik
Eta eternitate saindua ernegatzen zuen...
Duela aste bete hil zen difteriaz... Ez nintzen
Bere hiletetara joan... Baina gaur
Zine batetako takilan aurkitu dut...
Konfidentzia gisa esan dit:
"Filme hau duela hilabete ikusi nuen
Baina berriro ikusi behar dut,
Hor agertzen den printzesa balkoira irten den
Ala irten ez den ez dakidalako..."

 


 

 

 


Harriaren otoitza

Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia

Paleostom bezjazy,
Madznum at kraun at tathau at sawn
Luharam amu-amu-dahr!
Ma yana zinsizi?
Gamchabatmy! Darsk adon darsk bameuz.
Voskresajet at maimo sargiz-duz,
Chisoh ver gend ver sabur-sabur.
Theglathfalasar,
Bezjazy munay! Dana! Gamchabatmy!

 


 

 

  Galdetu egin dizu 


Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia


Galdetu egin dizu neskatila batek: Zer da poesia?
Erantzun nahi diozu: Zu bizitzea, bai, zu bizi zarela.

Eta nik bildurrez eta liluraz,
Mirariaren lekuko,
Zure edertasunaren osoa minez irrikatzen dudala,
Eta ezin dizudala mosurik eman, ez zurekin oheratu,
Eta deusere ez daukadala, eta deus eman ez dezakeenak
Ezin dezakeela kantatu besterik egin...

Baina ez diozu esan, isildu egin zara
Eta berak ez du kantu hau entzun...

 


 

 


  Gordailua 


Vladimir Holan
euskaratzailea: Joseba Sarrionandia


Bada agure bat iada bi urtez bere gordailua
Ireki ezinik dagoena, giltza galdu duelako eta
Sarrailginarentzako dirua alabari eskatzen lotsatzen delako.
Gordailuan bere gauzatxo batzu ditu,
Beretzat kontsolagarri izan daitezkeenak:
Gaztaroko fotoak, Bosnian soldadu egon zenekoak,
Karta batzu nahiko deskoloretu, eta zirriborratuak
Baina amets egiteko modukoak,
Eskorpio bat eta Cleo de Mérode harek sinatutako
Dantzarako gorbata bat,
Baina batez ere burdinezko gako on bat han
Eta soka bat aingeruren zazpi ile baino indartsuagoa...

Oi, agureak ondo daki ez dela soka ez gakorik behar
Eta aski duela, sinpleki, leihotik salto egitea...
Baina ez daki horrexen esperoan dagoela hain zuzen,
Aspaldidanik, kalearen bestaldean halabeharrez
Dagoen etxeko hauzokoa, bai huraxe,
Adatsa ikatz lapitzez tindatu eta
Suiziden hiletetara besterik joaten ez dena...

 


 

 

 


 


www.susa-literatura.eus