Txakur gaxoa!

Artaño Donosti

 -1-

 Nere lagun arturik

 txakur bat otxana,

 egun-senti orduko

 ateratzen dana.

 Askotan gosaria

 gau arteko jana,

 aldapan erorika

 aulduta etzana,

 neke sari gabea

 eiztarian lana.

 -2-

 Txosnan jarrita lasai

 usotako eiza,

 ezta neretzat ona;

 aspertzen naiz aixa.

 Neguan biotzeko

 elur ta ekaitza;

 ollagorren atzetik

 ero baten gixa,

 txakur txintxua ta ni

 goizero gabiltza.

 -3-

 Egun,sentiroan det

 baztertxo batean,

 gelaren ondoan zai

 ni jeiki artean.

 Luze iritziz, rast rast!

 aurreko atean,

 bere lenen agurra

 neri ematean,

 aurretik saltaka, alai,

 jeixten da pakean.

 -4-

 Ogi puska bat janda

 aurrean begira,

 eskupeta artutzean

 gaxoan mugira.

 Burua luzatuko

 zuan txitxarrira,

 ni prestatu bitarte

 iru-lau bat jira,

 egiten zitun aixa

 pozez, atarira.

 -5-

 Erreka, mendi, txara,

 txoko ta kaskuan,

 astinduaz Txintxarri

 txikia lepuan.

 Enbarazurik bazan

 zebillen lekuan,

 errez aidatzen zitun

 guziak saltuan,

 etzan geratuko au

 berealakuan.

 -6-

 Txintxarria ixilik;

 txistu nion egin,

 buruari eragin,

 txintxarriak tintin.

 Billatzen nueneko

 gaxoak maite-min,

 lekua erakutsiz

 bere besoakin,

 nun zegon esan nai-ta

 izketan ez jakin!

 -7-

 Ikusi nairik geldi,

 an nenbilen bueltan,

 adi, neri begira

 txakurra kezketan.

 Tiratzen nionean

 iltzen banun bertan,

 nigana bere ura

 arturik ortzetan,

 alaKo atseginik

 etzeukan ezertan.

 -8-

 Txara itxuan berriz

 ez egin kasorik,

 arkitzen nuan arte

 leku erosorik.

 Bidaliko zidan nik

 txistu me bat jorik,

 eiza, zugatz ganera

 ezin igarorik,

 zer nai nun asmatzeko

 etzan alakorik.

 -9-

 Iltzen ez gendunean,

 gordetzen zaneko,

 etzeukan zaputz txarrik

 berriro asteKo.

 Malda zarretan gora

 nun zan billatzeKo,

 nere bildurrik gabe

 zuna emateko,

 orrain txakur txintxoa

 nork eztu maiteko?

 -10-

 Arrats arte jan gabe,

 aren auleria!

 urrengo egunean

 etzegon nagia.

 Egun-senti baño len

 atean jarria;

 biontzat nekea ta

 neretzat saria,

 txakurrak asko maite

 baitu eiztaria.

 -11-

 Iñora noanean

 agurtzen azkena,

 etxerakoan berriz

 bidera lenena.

 Nere aldamenean

 aren zoramena!

 Eskuak milixkatuz,

 eman nairik dena,

 eiztari batentzako

 lagunik onena.

 -12-

 Illun urratzez beti

 laisterka ta jausi,

 barrutitan barrena

 zaunkaz, zer ikusi.

 Orrela esan nairik:

 «nere kontu utzi,

 zainduko ditut ondo,

 lo egin, nagusi»,

 bere leialtasuna

 nola erakutsi!

 -13-

 Amabost eguneko

 lanari agurra

 eginda, jo nuan bein

 Belate'ko lurra.

 Nere atsegin danak

 ondoren makurra,

 bidean topaturik

 kamioi maltzurra,

 prille bizartsu batek

 il zidan txakurra.

 -14-

 Bertan illa utzita,

 aurrera, jakiña,

 ajola aundi gabe

 txakur-arakiña.

 Zuloan bera bota

 bere ondakiña,

 geroztik ezin aztu;

 ain zan txakur piña,

 arek ni ainbat alkar

 maiteko bagiña!