inprimatu
Agintzen dizugu, Asturias
Izenburua:
Agintzen dizugu, Asturias
Sinadura:
Xuaquin Valdes
Urkizaren iruzkina:
(Eusk.: Juan San Martin)
Egilea(k):
San Martin, Juan
Valdes, Xuaquin

Argitalpena:
Egan.
Urtea:
1984
Argitalpenaren urtea:
Alea:
3/4
Orrialdea:
107

 

 

 

 

faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


Zezen larrua

 

Espriu, S.

 

 XIII

 

 Gaueko haizearen igurtzia hartu dugu aurpegian,

 zelatan dagoen pizti gaiztoarena bezala,

 eta hatzaparkaderi zai itzalean ibiliko ditugu

 laino zerrendaz, azken arrabaleko karrikara

 iritsi arte, zeinetan herioak dendatxoa idekitzen duen.

 Bacco Ernesta, non donna di mal affare. Iritsiaz

 Guglie zubitik eta gelatxo alogatua hartzen du

 emeki jotako eragingailuz entzuteko

 behatz ikaratiekin denboraz eta oroitzapenez.

 Erretratuak izango dira non-nahi, paperezko lora sortaz

 sukalde usai sendoa, veneziar urrutiko kanalaren

 lurrunez, eta salneurriz tokatzen zaizkigu

 xingola harizkak oheraino.

 Eskilara igaroaz -hiru maila lodi-,

 badakigu atea eta haizeari eta argiari

 itxitako gela haren hoztasuna aurkituko genuela,

 abandonaturik utzi zituztenak, behar bada betiko,

 iltzeak eta estrabeak alanbrez, aski nekaturiko maitasuna

 uezaba tristearena eta neskamea udaran garbiketaz,

 makulu bat, haur ihauteri jantziak

 sari seguruaren dantzan, esmaltedun palangana

 urratuak, markuak, kobrezko suontzi zahar bat.

 

 XIV

 

 Badakigu gordeta dagoela, gaineko

 sabai harrigarri batean, erresuma dena

 amaraun lodi eta hotzarena,

 hiru ankadun kobrezko suontzi zahar bat,

 aintzinako suontzi zahar erdoiz betea orain hartzea

 poliki-poliki, baina atsedenik gabe egunen batean

 zoritxarreko negu kupidagarri han Sepharad-en.

 Gaur zartaginean astiro egosten da,

 seme gosetien aho zabalen aurrez aurre,

 taupaden eta itsasoko ekaitzen

 erdian hartu genuen xehekeria urritua.

 Arrainak hiru direnez, suontziaren oinak bezala

 eta bakoitzari bere izenez deitzen diegu

 -letra tipi eta klaru batean idatzi duguna-

 justizia, eta zintzotasuna, eta lana.

 Aharrausiz dauden gazteak gomitatu ditut mahaira

 eta agintez erakutsi genien janari eskasia,

 horrela gose zerbait baretu dezaten,

 eta piztu dezatela gero, kikildurik beldurrezko eskuekin,

 argira eta haizera idekita gela ahantzia,

 lehen eta betiko ikatzak hiru oineko suontzian.

 

 XV

 

 Hitzik garbienetik

 itxaropena,

 bizitza egin behar da

 Sepharad-go negua

 betiko garaituko duen sutatik.

 

 Baina laster

 ametsetik iratzartuko naiz:

 baita ere gurekin dago,

 presondegi hizoztuan,

 eguzki-txoria.

 

 Orain badaroate

 presoa tormenturuntza.

 Nola begiratzen dugu

 gailurretako argia, herioak

 lurruneztatu dituen begi geldietan!

 

 XVI

 

 Luzetzen ziren hegoak eguzki-txoriarenak,

 etxe-aintzinetik goruntz jasotzen dute.

 Goi-goian iltzatu dute, puntak errematxatuz.

 Mailu hotsen durundaz, hurbil,

 borrero zerbitzarien behatzak abandonaturik

 hesi gainean finko, geldi. Eta berehala

 jauregi handia barnean daroaten begiak

 argi pentsamenak lurruneztatuz

 herio bare tipia. Eta gertatuko da

 inperial sakrifikatze ikaragarria

 anitz urtez menperaturik eduki dituanez

 mendi, zeru, Sepharad-en ametsak,

 etxeko gapoi trauskilaren martirioa

 urte-azkeneko jairako

 erneguz hiltzen den saguzaharraren minez.

 

 XVII

 

 Yehudi, anitz urtean

 ez ur gardenaren egarririk

 ez okela pixkat

 frogatzen ez duena,

 gosea praktikatzen duen

 Kaperau

 digeritzen bere gosaria

 eta lurruna zabaltzen

 ardo txarraren ondakinetarik,

 aztertzen zituelarik

 karrikak eta bazterrak,

 goitik behera,

 pozik elikatuz

 hotza, opari sanoa

 eta ugaria erdietsi duen

 guztia doarik

 hiriko

 gozozalerik pobreenak.

 Kasik plaza nagusira

 iristen zelarik,

 bat-batean jendetzak

 bidea galerazten die.

 Martiriora zeramaten

 eguzki-txoria:

 irain honen

 xehetasunak kontatuak dira.

 Inozoak begiratzen du

 eihar eta hizozturik

 ez bakarrik gosez eta hotzez,

 izuturik baizik,

 zeren zain guti du

 eta arrain odol gabea da.

 Yehudi-k' barnean somatzen du

 kolpe handi bat,

 asken ardo koparen

 zarata lorrina, gaitz

 guzien botika.

 Ardorik ez badago, zelan edan,

 zelan konponduko da?

 Edaten ez badu, zelan bizi,

 nork salbatuko du?

 Bat-batean erabakiko du

 xoria begiratzen duen artean

 iraganean

 lagunduz.

 Zuhaitzean igotzen da

 goi-goiraino.

 Adarrik gorenean

 gogor lotu du

 espartzuzko soka

 hamabi arrebeteko

 herri santuaren

 kupida oroitzez.

 Burua lazotik pasatuz

 eta joaten utziz.

 Kulunkaz gorputza bultzadagatik,

 geldituko da!

 Mihia erakutsiz

 hainbeste asetuz

 gure ondoan

 zijoanean bidez

 hartutako hautsez,

 bakezko gizonak,

 ulertzera ahalegintzen garenok

 otoitz kanta

 gitarradun itsuarena,

 behar bada anai

 Yehudi-rena, jostun zaharra

 Sepharad-eko.

 


inprimatu