Rodas eta Aznar

                       Ondarruko Bertso Berriak (1896)

                                         J. Mª Etxebarriak bildu eta prestatuta

                   1

 Milla zortzireun ta laroitamar

 seigarreneko urtian

 dibersio bat paratu nai det

 gazte guzien artian,

 botaziuak euki ditugu

 Ondarruako partian

 nai dutenian ez dute egin

 arrantzalien artian

                   2

 Amaika bada ate ondora

 botuen billa etorri

 opiniuak guri kendu ta

 bueltatziarren Aznarri

 orrelakorik egiterikan

 etzan tokatzen Rodasi

 fiñak zein diran erri (sic)

 aurten ditu ikusi (sic)

                   3

 Gizon bateri botuen gatik

 agindu batel berria,

 kafian bertan artu zioten

 bela barrien neurria

 suskriziuan batzen asi ta

 gelditu dira erdira

 Pio orrekin pasatu dute

 izugarrizko feria.

                   4

 Domeka orretan diru eskeintzen

 oyek or ziraden asi,

 Matias orrek zertan zebiltzan

 laister zituen ikusi

 albora juan zan itzegin naita

 orri etzioten utzi

 erritik orla ibiltzerikan

 orrek etzuan merezi.

                   5

 Egun orretan begien bistan

 askok ikusitakua

 gizon bateri nola eskeintzen

 asi ziraden dirua

 aurreragorik zabaldu zuten

 kalietara bandua

 ordenarikan etzala izango

 eskeintzerikan dirua

                   6

 Zuek bertsuak paratutzeko

 Aznar zala bizkainua

 seguru asko ba dakigu guk

 dana ori kastillanua

 orain lau urte Rodas daukagu

 mesede egindakua,

 mariñelari tokatutzen zan

 jaun orrentzako botua.

                   7

 Txaketa beltza alkondara plantxa

 zigarro puro ta guzi,

 gizon eder bat baporengana

 juaten zuten ikusi,

 Rodas jauna zala aditu ta

 asi omen zan igesi

 kafe batera sartu ornen zan

 bolandera eta guzi

                   8

 Ainbeste urtian egondu gera

 molla batzuen eskian,

 esan bezela logratu eta

 or ari dira lanian,

 Rodas jaunaren erregalua

 or daukagu ondarrian

 gizon batzuek ori salduta

 dabiltza beste aldian

                   9

 Foral batzuek amarratutzen

 Otxana ziraden asi

 faltso batzuek parte emanda

 au ere degu ikusi.

 Kulparik bape ez genduela

 juezak zuen ikusi (sic)

 berak artu ta eramatia

 oyek badute merezi.

                   10

 Zer izaten dan badakigu guk

 diputadu egitea

 adituakin entera zaite

 kontra zeraten jentia

 andiagua dana ba dakit

 Bizkaiko senadoria

 gizonarentzat onrik onena

 mantxarik gabe jartzia.

                   11

 Bilbo aldian irabazi du

 tranparik gabe legian

 ez gera asko ikaratuko

 kantatzen zuen aurrian

 maketo asko jarriagaitik

 Aznarrek bere guardian

 Martinez Rodas paratu dute

 Senadoretzat kortian.

                   12

 Gizon batzuek ibiltzen dira

 bide askotxo pasatzen,

 beste batzuek egoten dira

 burutik ondo pentsatzen

 Bilbo orretan erreza etzen

 senadoretzat logratzen

 Rodas nagusi jarriko zanik

 etzuten oyek pentsatzen.

                   13

 Gizon andia egiteko ere

 diruak beti balio

 Rodas orrekin orregatikan

 izaten giñan gu fio

 len daduzkan graduak ere (sic)

 orain gora zaizka iyo

 nai ezagatik Aznarri ere

 berak aginduko dio.

                   14

 Amalau bertso jarri ditugu

 oso onradamentian

 gauza txarrikan esan gaberik

 tokatutzen dan legian

 Aznar orrekin konpondu zaite zuek

 nai dezuen legian (sic)

 gu Rodasekin egongo gera

 beti bezela firmian.

         Bertso paper bi hauek autagaien arteko eta bataren eta bestearen

 jarraitzaileen arteko gora beherak kontatzen dituzte. Batek fetxa du, 1896, eta

 bestea ere garai horretakoa izango da. Lehenengoa zortziko txikian dago.

 «Bertso berri batzuek» hitzez hasten dana, Eibarren Pedro Orueren imprimategian

 argitaratu zuten. Bigarrenaren kopia bat erabili dut eta honek ez zuen ezer

 jartzen, baina antzera argitaratua izango da, bildu zuenak, horrelako bertso

 paper batzuk zituelako. Eta beste batzuetan kopiak eskuz eginda jasotzen

 zituelako.

         Azken hau zortziko nagusian dago eta huts batzuk ere baditu. Bigarren

 estrofan errez konpondu daitezke. «Erri onetan» jarrita eta «aurten ditugu

 ikusi». Baliteke oker kopiatzea ere, eta 13. estrofan konponketa erreza dago.

 Eta 14.nean dagoen potoa ere errez zuzendu daitekena da.