«Urdin eta burni»
A.O.
Ona L.M. Muxika'ren olerki-sail berria. Auñamendi liburu sortan
argitaratu du ederki, merezi zuen bezela. Oraintsu «Bide-giroak» eskeiñi zigun,
itz-lauz egonik ere, olermen apañez gantzutua. Gaurko oni itzaurrea Paulo
Iztueta'k egin dio, sakon ta jakingarri. Txalogarri ditugu bi-biok.
Liburuak 43 olerki ditu guztira, zein baiño zein arin goxongoak. Denak
banaka aztertu ta guztizko iritzia emateko ez det gaur astirik. Urrengo OLERTI
banakoan, orraitio, zerbait geiago esango degu ontzaz, an baitegu argitara
emango liburu onen bigarren zatia osorik.
Gaurko olerkari yaukal degu Muxika. Asko irakurri ta ikasi du, eta
nornairentzat ere, ederrerako izate barruan guztiok degun berezko sen ta jiteaz
gaiñera, auxe da bearrezkoena. Gure izatea sarri leoi basati antzo degu zakar
baizen muker, ta giza-lege bigunez leun-azo berrra du. Edozein gaitan ori ez
dagigun bitartean, ez degu zer aundirik egin al izango. Muxika'k egiña du ori
bere gazte urteetan, eta orain edozertaz jardun ta idazteko gertu daukagu.
Onako gazteak bear ditugu, eundaka, euskal alorrean.
Asmamen ederreko agiri da lirika saillean, baita ba-du etorria ere. Eta
bulkoak? Ori ere bai. Orrela jaulkikitzen dizkigu olerki borobil asmotsuak,
ideiaz ta barnesuz oretuta. Esatean ta idaztean, berriz, bere tankera du; naiz-
ta gaurko prantses-gaztelar olerkarien antza izan, gauzen ikusketa, eraketa ta
esana bere-bereak ditu. Barne mundua ta begi aurre daukagun mundua, berak ikusi
ta oartu bezela ematen dizkigu guri ta txairo.
Aurreko berrogei urteok —Aita Errenderi, Eltzo, Zubigar, Lizardi,
Loramendi, Jauregi— arte adierazte ta irudi azarri gutxi erabilli izan da
euskeraz. Gerora, bai, gu ere beste izkuntzetan bezela asiak gera, naizta
lotsor ta arreta aundiz. «Orixe» zanak, esaterako, F. Mistral'en irudi ausartik
asko etzitun nai euskerarentzako. Gaur edozein antzekizun, metafora, irudi ta
onako gaurko literaturarik aurreratuenetan lez erabiltzen ditugu guk ere.
Aurrerakuntza onetan esku ederra izan du A. Muxika'k.
