Izkutuko papera
(Uri aundi bateko oarpenak)
Paulo Iztueta
Urrundu nintzanean...
Udara zen.
Aritza lerden zegoen
goiz-intza milixkatzen.
Udara zen.
Orduan nire jaioterrian nintzen...
jende xotilla bizi zen errikoxkorrean.
An dena baretasun zeritzaidan,
gazte ta berde oro,
dena zelai ta baso,
pake-giroz nirekiko.
Egoaize burrundak ero ninderaman.
Zerua-aldea bakarrik tristurati,
diosala egiņaz larriminduari,
itsasoan ugiņak arraunlari;
goi-beak bear gaituzte irentsi!
Gure Lurra daukagu negarti...
sufrituz baidator bortizki.
Zer egin diogu izarrari?
zer duzu gure Kantuari...?
Erantzun Donosti'ri,
erran nire arimari,
mintza euskaldunori...
barreiatu trumoiaren durundaz
zure kexa,
argitu tximist-ortotsen ziztuz
zure pena,
ozkatu kai-ertzak asarre-bitsaz...
(gure pekatua
ta
zure ordaņa),
aitor gaitezen Aritzaren benenagarri,
zutik gauzkan Abendatsaren ondamendi!
Illerriko aingeruaren tronpeta
mutu dantzut,
ikusten baitut
ortxe, ez urrun, segarekin amona.
Atseden aldi batean...
Nik dena zeruko muxila
zela uste izandu nuen,
gauzak oro zirela otoia,
ixiltasunaren eskeintza,
giza-abarrotsik ez bainuen
aditzen, ez uri-zintzarria.
Izadiaren bizi-moldea
nedukan aurrean, eta...
bera nuen ikusgai bakarra.
...eta beti gauz berberak
ikusten nengoela,
kanpoko itxuraren koloreak
itxutu ninduten;
eta munduko nigarra
koprenitzeko belarria
itxi zitzaidan, sorgor;
begiak, berriz, lausokor.
Oroimen bat nire baitan...
Lengo batean zen.
Eztakit zein egunetan.
Ausaz illabeteak
edota... urteak
igaro dira binbitartean.
Onek eztit ardura.
Esan bear dudana,
bai, axola zaida.
Orduan nik
amor egin nion
izadiaren errugabetasunari,
baņan enintzen baitaratu
gizonak nola bizi zitezkean
lurraren gaņean
ta izarren azpian...
Orduan nik
amor egin nion
paisajearen ederrari,
baņan enuen pentsatu
neguaren laztasunean,
udaberriko lore ezeak,
arrosak eta usaidunak,
baininduten txunditu
gaztarako tolarean...!
Beraz, aldi artan,
egitasurrak igesegin zidan gerora,
giza-bizitzaren arpegi inuxentea
bai-zetorkidan kolpetik begietara,
zentzuen arietatik
uxatu zitzaizkidan
zer-izaren kizunak...
gaņerako benetasunak...
Nik neronek bota nituen
olako ezjakintasunez...
barkagarri bear luken
errugabekeri batez...!
Bai, adixkide.
Nire lurra, nire zerua.
Nire itsaso, nire bizikide.
Nire anaiok, nire gizonok.
Bai, adixkideok.
Oro niretzat,
ni oroentzat.
Bedi besarkada
guzion babesa!
Ingurumaritik edaten...
Izadi-konzientzia
zitzaidan eskapa,
konzientzi-arrazoiduna,
Jainkoarena ta gurea,
Kristoren odolak igurtzia.
Berandu oartu nintzen
bizi-beharraren
garraztasunaz
ta poztasunaz.
Ez al dira biok
aldi berean...?
Ez, ez dut ukatuko pekatua.
Aitortzera nator ez zitzaidala
iruditzen orrelako inpernua
so bear nuenik,
ain larrutsik!,
biotzaren illunpean
eta
egunaren balkoiean.
Aitortzera nator ez zitzaidala
bururatzen txoko ortan
egon zitekeanik garraxika
esistentzi baten oņaze ozpiņa.
Dunbaka kolpatzen dut bularra!
Esistentzi bat!
Bizi-giro
ta
arnas bero
bear litzaigukena
eta... etzaiguna!
Esistentzi bat!
Otzik gaude,
iltzera goaz,
sabelak elkortu zaizkigu,
gizatasunez gera antzutu.
Eriotza irabazi dugu...
maitatzen ez baitakigu.
Azken mementoa...
Udazkena da.
Oria, beraxka,
eroriz doana,
emengo gauza
guzien gixara.
Neguak narama
bere izotz-kabira,
illekin lotaratzea...
berriro berpiztera...
