inprimatu
Lizardi-oroiz
Izenburua:
Lizardi-oroiz
Sinadura:
Nemesio Etxaniz
Urkizaren iruzkina:
Egilea(k):
Etxaniz, Nemesio

Argitalpena:
Olerti.
Urtea:
1963
Argitalpenaren urtea:
Alea:
1963 III-IV Minezko ezpata
Orrialdea:
14-17

Lizardi - oroiz

 

N. Etxaniz

 

                 I

   Illunpetik argitara

 

 Itxasoak garratz ura,

 animak aren mindura;

 zure eriotzak piztu ninduen

 euskal-olerti-mundura;

 argatik nere lanak ba-dute

 kanposantuko tristura.

 

 Zeru-ertzetik ertzera,

 izarra doa galtzera;

 ala jo zendun gure artean

 sortu-orduko illuntzera,

 argi bizizko diz-diz laburrez

 gora jasoaz Euskera.

 

 Oi, Paris'ko txolarrea!

 Nun galdu dezu bidea?...

 Eriotz-deiak laņotua du

 orta portu-gaņeko aida;

 naigabe miņak itxia dauka

 biotzetako atea.

 

 Gure biziaren latza!

 Oztu da otartxo utsa!

 Aita alargunak biotzean du

 alabaren eriotza;

 ta ari jarraituz, aterpe-ordez,

 utzi digu negar beltza.

 

 Zeru-azpia, izarrez;

 zeru-barrua, areago;

 goi-argiaren itxaropenak

 egan narama arutzago,

 ekaitz-orruak jaiotzen diran

 alorrak baņo gorago.

 

 Amonak egin zun jira,

 Egun Aundiko argira;

 Xabiertxo'ren Gabon-negarrak

 jo zuten bizi berrira;

 aita ta ama, etxekoakin,

 zeruetan batu dira.

 

             II

   Oroi-bidetan

 

 Ames-min diat,

 joan-egunak

 nere baitan berritzeko;

 otalorea negu illean,

 erregin elur-gaņean,

 buru-begiz ikusteko.

 

 Elurpean lo dagoen lurra,

 illobi aundia ote?...

 Ire ezurrak betirauneko

 arnasez iraun-azteko

 maindirepea, dala uste.

 

 Orra, pagoa,

 etsigaitz, bere

 azken-ostoak galtzeke!

 Ire oroipen maitagarriak,

 ala zirautek josiak...

 Ai, gurekin ba-intzake!...

         Oi, elurraren zuria!

         ire arpegi illotzaren

         iduri bizia!

 

             * * *

 

 Bizia berria

 lotatik esna

 zaiguk baso-mendietan.

 Udaberria eztaietan dek;

 sorgin-lana norbaitek

 egiņa dik zugaitzetan.

 

 Or zegok

 ire sagar-lorea,

 aidea zuriz arrotzen...

 Elur-maroak?... Pinpilinpauxak?...

 Maitagarrien mamuxak?...

 Orrela itukan amesten.

 

 Zeruetan erne zaikan

 argi berriaren antza,

 zetorrek lur-azpitikan!

 

             * * *

 

 Eguzki-sua

 erretzen ari

 dek gurdibideko larra.

 Sasiak esker ona agertu dik

 masusta-lorez jantzirik

 goitik datorkion garra.

 

 Eskerrak ire

 Baso-Itzalari!

 An ager zitzaidakan

 ostope illun azpian lerden

 esku emanez erregin baten

 gisa bere etxe-atakan.

 

 Gogoan dik ark, i

 rekin izan

 zuen egonaldi ura;

 ire alboan eseriz gero

 gozatuz bion ardura.

 

 Ai, maite-minduen itza!

 ta bai laburra izaten dala

 berekin dakarren atsa!

 

             * * *

 

 Ondar gorritan

 galdu nauk, lagun;

 Udazkeneko bidetan

 itxas-ertzeko arkaitzak

 gorri agiri dituk, izurrietan.

 

 Zartzaroaren

 Oinatz baldarrak

 jo dik etxeko atea.

 Ego-aizeak astindu dizkik

 orbelak adarretatik...

 Gaņean dek negutea.

 

 Ai, gure beera-bearra!...

 Odolean zetorkiguk,

 galduko gaituan arra!

 

                 III

         Garaipena

 

 Kanpai alaien otsa ari dek,

 dilin-dalan...

 Ogi berria gordea zegok

 gari-balan...

 

 Iņularreko negarrak ba-dik

 ama gabaren azia;

 ozkarbiko izarretan,

 zetorrek egun berria.

 Ernio'pean aldarrika dek

 Urkizu'ko oroitarria.

 IRE KOPETAK AGIRIAN DIK

 ILLEZKORREN GOI-ARGIA!

 

 


inprimatu