inprimatu
Xabierren Jaiak Mendozan
Izenburua:
Xabierren Jaiak Mendozan
Sinadura:
Manuel Apalategi Sabiaga
Urkizaren iruzkina:
Egilea(k):
Apalategi Sabiaga, Manuel

Argitalpena:
Euzko-Gogoa.
Urtea:
1956
Argitalpenaren urtea:
Alea:
orrila/garagarrila
Orrialdea:
14-18

 

Xabierren jaiak Mendozan

 

Sabiaga

 

 Ikusi gabe, iñolaz ere

 Nik eziñ sartu gogoan

 Alako jaia izango zanik

 Andes mendien ondoan.

 Egun ortatik Euskalerria

 Zenbatek duten aotan!

 Jai eder orren oroitz beroa

 Gorde bear da golkoan.

 

 Ikusi ditu, txalotu ere,

 Pozez Mendoza uriak

 Ikurriñaren ori-urdiña,

 Gorria eta zuria

 Bi gurutze ta ondo gorritan.

 Adierazpen aundia

 Gure abenda, gure mendiak,

 Gure siniste guzia.

 

 Xabierreko Pantzeska deunak,

 Aurtengo bere jai ortan,

 Arrotu ditu Cuyo aldeko

 Euskotar oron biotzak.

 Oro dantzari, oro kantari,

 Ariñ zebiltzan gizonak.

 Txistu-soñua entzunez gero,

 Nork geldi euki zangoak?

 

 «Denak bat!» otsa entzun dalarik

 Mendoza uri aldean,

 Euskotar onak bildu zaizkizu

 Guziak talde batean.

 Batasun ori bear genuke

 Beti biotzen barnean,

 Euskal-erriak iraun dezaigun

 Beste errien artean.

 

 Gure «bat» orrek urratzen ez du

 Bestenganako zalea.

 Eziñ ukatu bakarra dala

 Gizon guzien astea.

 Erri bakoitzak bidez maite du

 Bidezko duen etxea.

 Euskalerriak zergatik ez du

 Maite izango berea?

 

 San Juan'dikan etorri ziran

 Ango euskotar zintzoak.

 Txistulari ta dantzari gazte...

 Guziak sortzez angoak

 Oiu gozoka, besarkadaka

 Elkarturikan biotzak,

 Guziak ziran DENAK BAT'eko,

 Emakume ta gizonak.

 

 Zaar etxean asi zan jaia.

 Aguretxoak lenengo!

 Aientzat sari, txistu ta dantza...

 Gazteagoak urrengo!

 Argentinari zor diogu ta

 Artu gaitula emengo,

 Arentzat lore, txistu ta dantza...

 Eskerrona ez etengo.

 

 Santuen jaia eliza gabe

 Nola liteke ospatu?

 Jaungoikoari Meza eskeiñi,

 Aren laguntza eskatu.

 Izlari batek itz bero-beroz

 Barrena zigun kezkatu

 Euskaldun eta kristautasuna

 Bear dirala elkartu.

 

 Txistu-soñua, oiu ta zantzo,

 Kalejiraka... berriro.

 Guziak gazte, guziak alai,

 Guziak jauzi pozkiro.

 Ikuszaleak, arriturikan,

 Galdezka dira biziro

 — Nungoak oek? Guk ez ikusi

 Iñoiz olako jai-giro.

 

 Bazkalordua, ordu aundia:

 Bazkaltokia basoan.

 Osiñ ederra, itxaso gisa,

 Bertantxe gure alboan.

 Bei zuri-beltzak, ikusgarritan,

 Bagenituen ondoan...

 An bildutako euskotaldeak

 Euskalerria gogoan.

 

 Bazkari gela aundia zala...

 Bazkaldarrak, ots! geiago...

 Irureun eta berrogeitamar...

 Balitekela gorago.

 Mai luze eta egokietan

 Jaki-edaki oparo...

 Euskal ozteak jan-edan baño

 Kanta ta dantza naiago.

 

 Antxe Azparne, Ernani, Bilbo,

 Errezil, Busturi, Banka,

 Azkoiti, Gazteiz, Gaztelu, Zarautz,

 Oiartzun, Ataun, Mundaka,

 Donostizarra, Unanu eta

 Berastegikiñ Bergara.

 An zan Iruña Oliterekiñ...

 Baziran beste amaika.

 

 Euskaldunkume, bertan sortuak

 Pozaren pozez zebiltzen.

 Aranbel, Zalba, Arzelus, Bidart,

 Galarraga ta Erize.

 Zapiain, Razkin, Salbarredi ta

 Beste ainbeste abizen.

 Nai izan arren, ez da aiñ errez

 Guziak emen ipintzen.

 

 Maira orduko, an genituen

 Oiulari ta kantari...

 Tartean berriz txistu-soñua...

 Guziak, ara! dantzari.

 Azken aldera, ala bear zan,

 Maiburukoak izlari

 «Eskerrik asko!», «Aurrera beti i»

 Esan ziguten baikari

 

 Prailleak ere bagenituen.

 Ara!, bat bizarzuria.

 Mezatakoan ez digu noski

 Esan nai zuen guzia.

 Barren berotik esan beroak,

 Iduriz gezi goriak,

 Aberriaren maitetasunaz

 Sutu bearrik guziak.

 

 «Euskaldunak, ots!, euskaldun beti!

 Euskeraz egin dezagun!

 Euskalerriko enda gerala

 Ortantxe dugu ezagun!

 Euskalerri bat besterik ez da

 Indar aundiko batasun

 Euskalerria galdu ez dedin

 Gauden guziok euskaldun!»

 

 «Eusko semeak eta alabak,

 Zuen abizen ederra!

 Agortuz gero iturbegia.

 Urik ez dator etxera.

 Euskalerria galzorian da.

 Ai! aren etsai ankerrak!

 Iturri ona legor ez dedin,

 Guziok ari eustera!»

 

 Biotzak larri, besarkada ta

 Txalo beroak ugari.

 Egi mardulen oroitzapenak

 Eutsi bezaio suari.

 Biotz beroak bat egiñikan,

 Ekiñ ta ekiñ lanari,

 Alik laixterren goratu dediñ

 Oso-osorik Euskadi.

 

 Txistularia deiezka dugu.

 Zortzi dantzari lerroan...

 Ikusle berrik jakin nai luke

 Au ta bestea nola dan.

 Azkenik, orra guzien dantza...

 Asperraldia gau ontan...

 Eta alaxe bukatu ziran

 Xabierren jaiak Mendozan.

 

                               Argentinako Mendozan 1956/11/3. Euskeraren Eguna.

 

 


inprimatu