inprimatu
Abe Marikoa
Izenburua:
Abe Marikoa
Sinadura:
Salbatore Mitxelena
Urkizaren iruzkina:
Egilea(k):
Mitxelena, Salbatore

Argitalpena:
Euzko-Gogoa.
Urtea:
1956
Argitalpenaren urtea:
Alea:
epaila/iorraila
Orrialdea:
3-6

 

«Abe-Marikoa»

 {TITULUA}

Egarin

 

 Lander-tayua ar berri artan

 ezin poztuz betartea,

 igaz Bizkaian ondatutako

 gudari abertzalea

 Bidasoz-arontz doa yakin-min

 nun darkikean pakea;

 nun arki, etxa-lurrak galtzean

 galdu zun bizibidea.

 

 Zori oberik euskal-Aberri

 gaixoak iritxi zezan,

 Solluben, Lemonan naiz Artxandan

 odol beroz yokatu zan,

 Aro berri bat gerra-ondoren

 elduko zalako pozan.

 Ala bearrez, orra non doan

 atzerri-bide nekezan.

 

 Gazte gajoa: sendi gaberik,

 erbesteko kale-zakur...

 ¿nora oake?, ¿non topa orain

 erruki izpi baten ezur?

 Piztientzako ez duk palta oi

 nunbait ezur edo ezkur.

 Bentzutuentzat, etsi zak beingoz,

 ez arrazoi ta ez agur.

 

 Begi lausoak ezker-eskubi

 zabaldu ala iñoizka,

 basetxe ederrik patxara osoz

 noranai nabari zaizka,

 baso artetik arpegi txuriz

 poz ta zorion gañezka...

 ¡Aren paketsu nai zituzkean

 Bizkai-baserri ta irixka!

 

 Ogibiderik idoroko ote

 aietakotxen batean,

 begiluzeka bear min ortan

 ziyoala iñularrean,

 neska gazte bat artaldeakin

 dakus etxera-bidean.

 Arenganatuz urrats orronak,

 urbildu zitzaionean,

 

 —«Arratsaldeon deizula Yaunak,

 (agurra zion zuzendu).

 Auña-mendiko alaba ori,

 arrotz ontaz biozmindu.

 Baserri-lanik morroi batentzat

 lurron yakingo ba'zendu,

 eskar obean agian biar elkar

 elkar oroituko gendu».

 

 Beste gerrate sor-berri baten

 nasteborraste ituna

 adiraz zion topa-lagunak

 —«Zeuk antz-damakezu, Yauna,

 artzai nabillen alaba onek

 norbaiten utsa dudana.

 Anai bakarra Prantzian-gora

 gudara dut eramana.

 

 «Aberriaren alde gudari

 anaia an dudan bitarte,

 arko zinduzket artzaintzarako

 gurean aretxen orde.

 Laztan nindula yuterakoan

 «arrebatxo, aurki arte»

 esanda alde zan baña. Gaurgero

 luzaro gabe datorke.»

 

             Gudariak:

 — «Entzun deizula Yainko onak! Baño

 bildur dizut okerrena.

 Zurea letxe gudaritzara

 yun yatan anai zarrena,

 etxea ta ama nire zainpean

 utzirik, Bizkai-barrena.

 Zai gengozkion noiz itzuliko...

 Gero yakin genuena:

 illa zala ura. Ta aren ordean

 neu dei ninduten urrena.

 

 Aldegitean amari bai nik:

 «laister natzaizu itzuliko».

 Baña gajoak, bizirik ba'dut,

 eman bide-du bost malko,

 biotzak gauez dasaionetan

 ni ere ez naula ikusiko.

 ¡Ene Bizkaiko egun ederrak,

 berriz zakuskedaneko!»...

 

 Izu-ikarak kukildu nunbait

 nexka. Oargabekiro

 bizkaitarraren beso-sorbaldan

 buru etzan zun aunaro;

 ta itzokin, noizbait, ixilla eten

 —«Anai bakarra iltze ezkero,

 ¿nortxok zainduko ¡ene! ginduzke

 ni ta «Intzagarai» gero?»...

 

 «Intzagarai»ri beira sor ta lor

 gel ziran nexka-mutillak.

 Illunak zeukan. ¿Ez ote ere

 zorigaitzaren urbillak?...

 Laborripean bi momi zuti

 zirauten gazte zurbillak.

 Arrats illuna yabetu zala

 dei zun artan gau-ezkillak.

 

             Gudariak:

 —«Ezbearren bat ba'dakarkigu

 gauak bere magalean,

 Yesurengana begiak yasoz

 itxaroz egon gaitean.

 Izarñoren bat ez da faltako

 fededunon zerupean...

 ¡Zorioneko, otoitz egiten

 dakiana atsekabean!»

 

 «Ai-Marikoa» dulun'ka ari zun

 elizatxo urrutiak.

 Barruratuta zitun orduko

 arratsak bordan ardiak.

 Ta asierako larrean tinko,

 oi diran Agur-Mariak

 otoitz esaten, itzaldu ziran

 naigabe-gaupean biak...

 

                                                                           1940

 

 


inprimatu