Nere izarrari
Mitxelena.
(Donostiko azken olerki-guduan lenbiziko saria eramana.)
«Bertso bida bear ditut kantatu
izarrei: zer zaidan gertatu...
korputzak ar dezan deskantsu».
Arratsik arrats zeru urrutian nirñari,
maite-kupiraz zagerkidan izar argi:
beste askotan legez natortzu gaur ere
ixilmixil bat izan nairik zurekintxe.
Aski izaten dut leiotik tinka zuri so,
biotz-axanpak jaulkiz izketan jartzeko.
Orduonean zindudan, bai, aukeran jo,
nire ixkutuak axaltzeko aboz-abo.
Zuk ez bai'duzu, lurtarrok lez iñor saltzen,
aditu-ala ixillik duzu gordetzen.
Deitzen dizudan bakoitzean: «Nere Izarra!»,
darantzuidazu: «mintza adi, seme lurtarra»
Ta amen zatozkit hainbeste luzeko bidez
lagun gaixo oni «Gabon» ematera maitez...
Maitasunezko zure errukiaren argiz
Goza didazu zuk bekokia hamaika aldiz,
Biotz-kezkaen sarigarritzat, il-ondoz,
zaudeneko ortan Zeru bat dala adirazoz.
On ta otxana zera, zerutar argia,
on ta otxana ta ixilla ta maitatia....
* * *
...Gaur, baña, Izarño kutun orrek ba-zeneki
zein beste dudan atzotik gaurko ikuspegi!
Gogamenaren ortzeak odeirik ez dit;
Bat-batez, samin danak poz biurtu zaizkit.
Pakea sor zait, oskarbi orren pakea,
Jaungoikoaren zolitasunez betea.
Nere-baitako laiotzean azterkari,
Goi-argitara ona zer dudan nabari:
Samari'ko osin ura, Sikar'ko iturria
Eguzkitan, ta Yesu bertan exeria
Antuxiñetik bere Ur bizia eskeñiz»
«Edan —esaten—, ez aiz egarriko berriz»...
Eskale antzo urbil natzaio albetan;
Edan dut, edan, Jainko onaren eskutikan...
Ta bertan..., mundu guzia arkitu dut berri!
Oro garden, bai, oro iztun, maitagarri...!
Es nuen uste, ez onen edergarria
zitekeanik sor zaidan egunsentia!
Beste begiz dakusat orain izadia!
Bestelako biotzez maite dut bizia!
Atzo miñaren negarrik ezin zeridan.
Ta gaur pozaren malkoa dut begietan.
Zure susmurra berbera gaur Zoliago
aditzen dizut, ta ulertzen obekiago.
Millaka izarño zaudete betiraunean
giza-begiak zuenganatu naiean...
Biotzak diraust, Zeru eder orren pean
nola gizona onen gaizto ditekean...
Millaka izarño yainko-geznari or ernai...
Baña satorrak lur-zuloa baizik ez nai.
Ez ote, griñaz lañotuta dagolako?
Ez ote entzungor zuen mintzaira aditzeko?
Ezin ulertu, Zeru eder orren pean
Nola gizona onen gaizto ditekean!!
* * *
Zuk behintzat jarrai ziri izketan, Izar maite.
Gaurkoz alare..., agur, baña bihar arte...
Emen itxoingo dizut, gau ontan bezala.
Ta gaur baño re obea arki nazazula!
... zure irudira nakusazula... argia,
on ta otxana, ta ixilla, ta maitatia...
1950
