Errugabeko hitzen bederatzihurrena

F.J. Mendiguren

                 I

 Hitzok errugabeak direla

 Esan nahi nuke

 Ez direla umeen odol gorriaz zikindu

 Ez dutela meatzarien silikosi beltzarekin

 Zerikusirik

 Esan nahiko

 Nuke baina

 Jaio berriari amaren titia ebasten diotenean

 Eskalearen hortz usteletan zehar

 Txistua dantzan baino ez dabilenean,

 Hitzak oro dira errudun.

 Nik ezin baitezaket hitza

 Ogi bihur.

                 II

 Hitz errugabeokin

 Zer bilatzen dudan

 Galdetuko bazenidate,

 Orduan ere,

 Nere burua zuritzen ari naizela

 Aitortu beharko nuke:

 Kostra uher eta arreari labainaz

 Bere mami zuria aterarazten baino,

 Kolore guztietako laprastaden gainean

 Nola hala brotxakada baldarrez

 Zuriaren garbia nagusierazten;

 Hogena

 Ogi zuria bezain zuria

 Baita.

                 III

 Hitz errugabeok

 Badirudi ez dutela katearik hautsi

 Nahi,

 Ezintasunaren mugetako harkaitzetan jo eta apar antzo lehertzen direla

 Apropos.

 Bestela ezin da ulertu nola

 Ez duten su hartzen mendiek nola

 Ez diren hazten harriak bideetan gora gure buruetan joka odolustutzeraino nola

 Ez darien petrolioa iturri garbiei,

 Gure amorruak hori guztiori eta

 Are gehiago eskatzen duen une hauetan.

 Definitibamente,

 Ez da kemen falta soila, ez da

 Ganora edo adore gabekoaren ahuldadea.

 Egunen batetan

 Bere arduraezaren

 Erantzunkizunaren

 Zama

 Bizkar gainean hartu beharko dute hitzok.

                 IV

 Hitz errugabeok

 Munduko zikinkeria guztiak

 Beraiekin batera daramatzate:

 Urde narratsek bazterrean lagatako

 Hondakin ziztrinez bazkatzen dira;

 Paduretako lehi likitsetan

 Garbitzen dute begiratea;

 Zorne ustela dute jazki

 Eta arkakuso eta satandreak bideko lagun.

 Ez da andrerik bere pitxarrean ura emango dienik

 Ezta lore bat hartuko dien haurrik ere.

 Ez zaitezke haiengana hurbil,

 Legena baitakarte:

 Ez Skipek, ez Dashek, ez Noritek zuri lezaketen

 Legen beltza.

                 V

 Hitz errugabeoi

 Ez zaizkiete erruki

 Arren, zeren

 Bere gizalegea please, thanks, excuse me

 Hizkuntza guztietan esatera mugatzen baita ozta ozta

 Eta doilorki

 Egiten baitiote farre mihia totelka trabatzen zaion buhame mozkor

 Gizagaixoari

 Eta lotsagabeki

 Begiratzen baitiete hamabost urtetako neska koskorrei

 Gonazpitik

 Eta meseteske joaten bazatzaizkiete

 Zekenki

 Urtuko baitzaizkizue lausenguka hitza eta pitza dariola baina,

 Azken finean,

 Hitzak besterik

 Ez dizuete emango.

                 VI

 Hitz errugabeon

 Tropek ez daramate

 Bandera handi eta ederrik,

 Estandarte distiranterik;

 Ez dute tinbalen burrunba entzungo

 Edo alboken soinu ozenik

 Aurretik izaten;

 Erremusinen zarpad zartatuak baino ez,

 Mendetako nekea begi ninietan

 Unadura oin beso bizkar iztarretan;

 Txorri desterratuen txio-txio desafinatua apika

 Eta zakur eta deserriraturen baten

 Zaunka desakonpasatua.

 Dagoeneko ez dago desesperaziorik, esperantza eza

 Eta kirats familiar guztien bilduma

 Baizik.

                 VII

 Hitzok errugabeak direnik

 Honez gero ezin sinetsi;

 Baina mesedez ez neri egotzi

 Afrikako ume tripapuztuen gosea

 Zakur amorratuen hortzen zorrotza

 Bortxatu berritan sarraskitutako neskatxaren erraiak,

 Badakit hitzak ikusle ez ezik

 Ikuzle ere badirela baina.

                 VIII

 Hitz errugabeon

 Antzutasuna

 Erdipurdikakoa da

 Eta selektiboa:

 Ez dute justiziarik

 Ez ogirik

 Ez kate apurketarik ekarri ez eragin;

 Erdi dira ordea,

 Autojustifikazioaz

 Etsipenaz

 Eta derrota usain susmagarri batez,

 Eta hori ezin da onartu, ez jauna; beraz,

 Eman dezatela kimu berririk

 Edo esteriliza daitezela bestela behingoz

 Eta betiko.

                 IX (Zortziko handian)

 Sua, sua, su xahutzailea

 Hitz errugabe hauentzat.

 Kiskal daitezela betirako

 Behin eta betiko suan.

 Harrapatu ditzala Satanek

 Hiru hortzetako sardan;

 Eta bota ditzala Berzebuk

 Labe goritako maldan.

 Joan dakizkiela horzkaka

 Asmodeo eta Leviathan.

 San Juan sua, bai sorgin sua

 Errugabeko hitzontzat.