Ojalateruak
Ataño
-1-
Begiratu bat egin ezkero
Euskalerri maiteari,
amaika eratako jendea
bere barruan nabari.
Batzuek ezer egin ez eta
beti berriketan ari,
besteak sua piztuko dute,
gero igesi lanari,
itxurati ta bi azaleko
gizona ba-da ugari.
-2-
Bezperan arro, asmoak luze,
txikigi zuten lurbira,
bazter guziak zapaldu nairik
beren oiuen larrira.
Uste gabean ordu tristeak
sar ziran Euskalerrira,
orduko oiulari sutsuak
orain erdezale dira,
euzki berotan suge antzera
azal-berritu baitira.
-3-
Amaika gizon ba-dabiltz erri
oietan, biotz samiñez
gure lurretan orain gertatzen
dana burutu eziñez.
Zeru ta lurrak maxiatutzen
beren izketa zikiñez;
besteren lanak txartzat artuta
berak nundik jo jakin ez,
trumoi tximisten otsa ugari
eta euririk egin ez.
-4-
Ezin alkartu gera iñola,
ontatik gure kaltea,
nork galerazi bear dit neri
nere bidetik joatea?
Arpegi eman bear danean
orduan itxi atea,
ezer gauz onik irixten bada
berak lenengo partea,
gauza gozoa izan bear du
bestek egiña jatea.
-5-
Laguntza eske asten bazera,
aiek ederki daudela,
burruka baño nornairen mende
bizi naiago dutela.
Abere gisa bizi diranak,
beren Jainkoa sabela,
agora dana, aur txikiari
amak bularra bezela,
len eziñean dabillena ez
dute jasoko berela.
-6-
Euskal mezarik etzegolako
zenbaiten kopet illuna,
lotsa gutxikin erderazkora,
bete danean utsuna.
Euskera maite dutela baña
erderaz beren jarduna,
orren izkuntza «pobrean» nola
ari olako zalduna?
itzak batera, lanak bestera,
ori al da maitasuna?
-7-
Zenbat aberats Euskalerrian
zillar ta urrez beterik,
kontuz oiekin, berena dute, ez
egin ezeren eskerik.
Zertako dira ikastol oiek?
ez degu bear euskerik;
negoziorik ez dakarrenak
ez du merezi eusterik,
egia esan, ez dute maite
beren dirua besterik.
-8-
Maite badegu, maitasun ori
gure lanetan zabaldu,
danen aurrean, lotsarik gabe,
beti euskaldun azaldu.
Txoko maite au gure laguntza
paltan ez dedien galdu,
diruaren truk gure erririk
ez dezagun iñoiz saldu,
Judas'en izen gaiztuak bere
berdiñik iñun bai al du?
-9-
Benetan maite degun itxuran,
osaba sutsu beruak,
lan berri asko ez du egingo
guk emandako diruak.
Neketik iges, arrixkurik ez;
bildurtzen gaitu geruak,
ez ditu errez jasoko goruntz
euskera xarrak eguak,
ez badute lan geiago egiten
gure ojalateruak.
-10-
Itz gutxigo ta lana geiago,
danona degu alorra,
lur maite ontan sortu geranok
ordain bear degun zorra.
Anai izanik ezin batua
ezta izango gogorra?
diruz jantzirik bizi zerana,
izan euskaldun jatorra,
erri gaixo au indartzeko il
zagun urrezko zekorra.