Etchahunen bizitziaren khantoria
Topet-Etchahun, Pierre
1.
Mousde Clerice jauna Badiçu dembora
çoure salutatcera, gin guein ninçala
hitçaman ukhen neiçun dakiçun beçala
Ene bicitciaren, coblas eçartera
egun houna nitçayçu copiarekila
2.
Etchahonen çorthia içanda ayphatu
mundian gutic dila haboro sofritu
ene persona tristic houracin causatu
aitetamer beyninçan haurreti huguntu
edertarçunes prauve, ninçalacos sorthu
3.
ene lehen ourthia, nin carceratia
amac idor bihotça, bai eta thitia
ni khugnati marracas beinian gossia
amac ene nigarrez ez aldis anxia
nahis eguinliçadan gincouac deitcia
4.
ene biden ourthian banoundouen chuti
desprimatus khechunin arrebabateki
eramaiten beitceitan oguia escuti
eta nihau tratatcen, ardura crudelki
ikhoussiric amari etceyola gaitci.
5.
hirour guerren ourthecos, nincan elhestatcen
noula tratatcen nundin, arrebac erraiten
bena hari gueçurrac, hobeki sinhesten
ardura beitceritan, nigar eramuiten
amac ichil artino, nindian cehatcen.
6.
laurac coumplitu gabe, banian anayé
çaflerasten beinundin, arrebac herere
guero eguiten banin, nic hayer deuscre
amac hayer pharcatcen faltac bethiere
eta ni erhacatcen, pietate gabe.
7.
Bostac nutianecos, aitanin orducos
ene figura tristis, hassíric ondicos
etchenco bestic ere, ikhous aldi oros
hari ençun naussetças, eni injurios
mesperetchu gueibaten, ninçan heki gueros
8.
Bethe nutinin seiac ama ene engrat
hari plaser eguiten, ni ari ahalas
eta harec ordari aurhider ophilac
apairietan ere hobe hayen pheçac
uduri ni haurretan, nundiala bastart
9.
Bethe nutinin çaspi içan ninçan hassi
amaren cerbutchatcen, ahalas umilki
lanic cianin haurren, mania nic bethi
guero beste aurrhider, goust eguitegati
gaiski salcen nundian ene aitareki
10.
çortci guerren ourthia nian escolaco
nic hanere çorthia, etchen beçalaco
etchen esclavo dena, beita campoun niatho
halacouen khidiac bethiere gaisto
hartacos nic han ere esprabia franco
11.
Bederatçu guerrena nin nahhn aphestu
nahis aita etamer, ephachuti khentu
bena ez laguncera, nic hourac gogatu
gincouac eman donna, nitan nul aguitu
ene suita tristic, beiterit marcatu
12.
hamar guerren ourthia nian changrireki
aitac enundilacos, estola eraci
nahi beinundin ordin travaillaeraci
era es nit indarric, haurrin hacis gaiski
ordin haren mendekic, içan ceistan hassi
13.
hameca guerrenecos, nin aita pharcatcen
hari khaussitu nahis, indarra bortchatcen
harec errecoumpenssa, ceitana eguiten
eguisaitac beinundin, primu bere fontsen
ene desprimutcia, ceritan tcekhatcen
14.
hamabi guerrenian, ni goicic lanian
oustes aita contriri, khaussitureninan
harec beste aurrhidic, usten aiserian
eta halere hayen obretças lorian
aldis nic jaten neron, arthouri dolian
15.
hama hirour dena nin mithileki lanin
oustes aita pharcatces irabaciren nin
harec ceitan eskerrac pharcatunianin
ene odol agria, sobera errecin
ene ossagarria, galeraci beitcin
16.
hamabost guerreneco, ni es deusetaco
egoitera ez ausat etez hotm laneco
mithila, odrereki lanin bortchatceco
edo eta bestela, ene çaflatceco
halere nic hobena, houra enetaco
17.
hamaseiden ourthia, nin desolatia
hilic ama handia, nic nian althia
guerosti etchenian, houn ene trempia
ene errekitia, nitças trufatcia
eta beste haurrena salda berhecia
18.
hamaçaspi guerrenin ni usatu tregnin
ene etcheco contren, mesperetcien pin
nescatotiobat cian, aitac hartu ordin
eni doluceitala, eracasten beitcin
houra beinin maithatu, bien çori gaitcin
19.
hamaçortci guerrena nianin coumplitu
ene bekhatia cen içan publicatu
eta ni ene aitas gincouac punitu
egusaita beinian, hares desgoustatu
ene desprimutcera ceritan gogatu
20.
hemeretçu denian, primagen changriti
avançu eguin nian ene buris gainti
hirour etcbalte beinin galdu aitagati
eta es amac ere, nahi primuraci
nic nahi eninaren, espusatces baici
21.
hogueiac nutineco, nic khidiac galtho
noun ciradin solasac, hetat jouaiteco
eta nic aldis gousta, nihau egoiteco
ene phena changries, nigar eguiteco
ene gaste dembora ukhendut halaco
22.
Hoguei eta bat denin, eguin nin khortia
amourioric gabe o gacho tristia
oustes erosten nian aitamen bakia
erossi ukhen nian ene thurmentia
nahi gabes kitatu ene sor lekhia
23.
hogei eta bi denin escountus dolunin
orducos beinakian, cernian sayhexin
ene ossaba ere hilceritan ordin
lehen khentu primagen berris eman guein
ene aitaças baici, emaiten beitçutin
24.
hogeita hirour denin gin ceristan hounac
ossabac hilceracoun, eman guei ceistanac
aitac beste haurreki erossi tcicanac
eneki procescaco, houn citen çucenac
eta dobla eraci, nic nutian phenac
25.
hoguei eta lau denin ama hil ceritan
eta aita venjatu aurrhideki bertan
justicias partaju, galthatu ceritan
nic nahi accoumoudus beria harceçan
bena harec nahigo, ni despendios jan
26.
hoguei eta bost denin, banian bihots min
aita fraudas sarthuric, ordegnus ukhenin
hari buhurtu nahis, ni procescan ordin
egunac justician, eta gayac bidin
eta ene aiçouac emastiren ohin.
27.
hogueita sei denian banin bost etcheco
ni galnendin nahian, ene beretcheco
lous falssubat ceitan gin scandaletaco
ecin pacenciatus nic emailia jo
eta sujet hares, hareraci presou
28.
coumplitu nutianin, hoguei eta çaspi
emastis nundin aitac, delonça eraci
ene muble cabalic, aurridec edeki
ni nahis ene hounen, exayer edeki
cachota chilaturic, campoulat escapi
29.
coumplitu nutianin hoguei eta çortci
exayac enen jaten, ni aldis ihessi
emastiren ossaba, nin othoieraci
etchaltic sal citçan, nençan libreraci
bena ni emastiac, ordin hareraci
30.
hoguita bederatcic nutinin coumplitu
aitac ceitan haurrelci procesa phoussatu
ene presous içanes, defautes jujatu
ene hirour etchaltic, ordian beretu
eta ez gastelilat eni sosbat heltu
31.
hogueta hamarrenin, hileri cachotin
juge hayer gorderic, sabrekaldic burin
jaunliera ceritan, jabelci bat eguin
eta ez ikhoustera, ihour utci ordin
loxas eguincin crima jugec lecen jakin
32.
Coumplitu nutianin, hoguita hamecac
emastis eguin ceitan, jaunareki bastart
ecarten beinudian, feit harec campoulat
condeneraci nundin, ordin jaunlierac
loxas puniras neçan, egin ceitan plagas
33.
coumplitu nutianin hogueita hamabi
agenerat nundien prauveric igorri
khalignabat lephoti jandarmac thirari
ene çaignec es nahi khorpitça egari
heltunundien airin, ecines ebili
34.
hogueta hamahirour dena nian triste
agenen beharnila hil beinian ouste
secoursic ecin ukhen, hanco jana countre
finirasten nundian, emastiac hanche
espaleit gincouc heltu, chaho atharratce
35.
hoguita hamalaura, nian alaguera
ouste beinin agenen, libratcen ninçala
bena gaiski saldurik, emastic harçara
condusitu nundien, brigadas brigada
hanco borthan harturic, donaphaleguira
36.
hoguita hamabostin, ni donaphaleguin
han hil beharniala, dudaric espeinin
hanco jaun jugetara, cen emastia gin
han perieras nencen her othoyac eguin
eta ni haren despit hec livratu ordin
37.
hoguita hamesein, ninçan etchen sarthu
fonssa engajaturic, emastiae bathu
hirour milla liberas hounac devenitu
eta bost edo seies, çorrac emendatu
halere arragretic, es eni marcatu
38.
hoguita hamaçaspin ni exayen artin
hayen nabastarrien ecin suportatin
colpatu ukhen cien gaibates ulhunpin
ene adiskidebat exaya cen oustin
eta eni behartu, berris ihes eguin
39.
hoguita hamaçortcin, gorde nin lekia
loxas naussilekhidan hartan justicia
eni deus eman gabe, cianac tritia
eguin ceitan exayer hareracitia
eta guero beraren, hen naussi sartcia
40.
hogueita hemeretcin nic pauveco khortin
çaspi jakile falssu banutian khantin
hanco jaun juger erran, nic cer sofritunin
eta ene plentetças, hec casetac eguin
eta nihau eçari dolus libertatin
41.
Berrogueden ourthian ninçan etchen sarthu
jakile falssu ginac, han etcheçain bathu
ene bortan sartceti, hayec defendatu
bost lekhutaco primu, içan cena sorthu
etchesbat eguin gabe, ostatin gabetu
42.
Berreguei eta batin procesbat hassinin
fonssa edo saria bata nahi beinin
arbitrec ni troumpatu presentic espeinin
haiec ni sineraci certan espeinekin
eta hartce nianas, kitancha eraguin
43.
Berroguita bidena nianin coumplitu
ene changriac ceistan sobera gagnitu
mundus mundu beininçan pelegri phartitu
ene phenac bihotcin, bost reino traucatu
erroumaco hirian, khomentian sarthu
44.
Berroguita hirourin nunduççun khomentin
haurren nin arraincurac, erratcen beinundin
haren ecin sofritus, ni franciarat gin
passaporta deseguin anconaco hirin
eta presou eçari toscanaco laurin
45.
Berroguei eta laurin içan ninçan jalki
berrogueta hamabost guerren gasteluti
nimaseco hirian egonic hil exi
araues espeininçan sofrituric aski
gin ninçan bataliara, ene exayeki
46.
Berrogue eta bostin seis proces hassinin
aita gincouc deithuric, haren houna beinin
eta ene haurreki sarthu ene hounin
hen amareki ere jarri unionin
estelaric etchaten senharraren ohin.
47.
Berroguei eta sein nian thurmentia
ene lekhu galdiren, ecin chuchentia
eni venjatces jounic, ikousten hatia
igortiac eguiten eneti yatia
haren suportatceco, behar pacencia
48.
coumplitu nutianin, berregueta çaspi
haurren cerbait gueinhatcen içan ninçan hassi
gueinhaçale laguna çortiac attaki
mousde maitiac honra, mousde etchatceki
defis jaun presidenta, gati libreraci
49.
Berroguei eta çortcic oray dutut bethe
hontan seme bat garda sarthu nahi nuke
eta hartaco behar nic autoritate
erregueren beitcira çu procuradore
jauna çuc eguidaçu hartaco favore