Xalbador

Olea, I.

 -1-

 Oraiñ berrogeitamar

 urte inguru,

 euskal mendi-tarte bat

 biurtu zeru;

 au argi printza!

 Ai, argi onen diña banintza!

 ain da bikaiña,

 ez naiz bere aurrerako aiña;

 begiraturik,

 argiak uzten nau itxuturik.

 -2-

 Gure lur maite onek

 Prantzi aldetik,

 lore bat agiri du

 Urepeletik;

 ain da usaitsu,

 Euskalerri dana zoriontsu

 ari begira;

 lili txuri politak badira,

 baña ain fiñak

 gutxi ditu Jainkoak egiñak.

 -3-

 Ikusi loretxua

 mendi tartian

 irripartsu ta bigun

 ardi artian;

 ori dizdira!

 Eguzkia berari begira

 lilluraturik,

 maitasun gozoz inguraturik,

 dana poztuaz,

 arditxoen laztanak artuaz.

 -4-

 Ure pelen sortu zan

 lore gaxuak,

 jasorik arditxoen

 bee gaxuak,

 uzten du lurra;

 entzun bere egada-xuxmurra,

 txori biurtu,

 euskal-anima nai du xuxpertu,

 beraren berdiñ

 ameslari, aske, izan dediñ.

 -5-

 Kantari asitzean

 basorik-baso,

 biotz menperatuak

 nai ditu jaso

 eta bizkortu,

 itxaropen indartsu bat sortu

 bere abestiz;

 zoragarria izanik guztiz

 bere jarduna,

 jaiki da arraza euskalduna.

 -6-

 Bere izate artan

 nai du gelditu,

 baña arantzak ere

 arkitzen ditu

 kabian sarri,

 gizonak baidizkiote jarri

 arintasunez;

 eziñ zapaldu ego bigunez,

 ta arturik miñ,

 len txori zana gizon da egiñ.

 -7-

 Orra gure txoria

 gizon jantzian:

 maitasuna dario

 itz bakoitzian

 mardul, ugari,

 askok eziñ ulertu berari,

 ain da sakona,

 biotz zabal, aundi-dun gizona;

 txit maite gaitu

 baña guk ez degu ezagutu.

 -8-

 Beste grazi bat ere

 badu oraindik

 gaiñez egiñaz beste

 guzien gaindik

 gu txoratzeko,

 biotzak maitasunez sutzeko:

 bertso-doaia.

 Jaungoikoaren sari alaia

 sortu zanari

 lore, txori, gizon, bertsolari.

 -9-

 Bikaintasun-zale dan

 Euskalerriak

 goxo babesten ditu

 lore berriak

 bere kolkuan;

 frutu ematen asitakuan,

 izen bat eman,

 gure berri nunai eman dezan

 garbi ta jator;

 ortarakoxe degu Xalbador.

 -10-

 Euskal arraza dago

 erdi-ill, lotan;

 esnatzearren artu

 dezu besotan,

 nai dezu piztu;

 baiña guk egin dizugu txistu

 buru ariñez,

 zuk bezela sakontzen jakin ez

 pentsamentuak.

 Zer egin duan esker gaiztuak!

 -11-

 Zure itz sakon aiek

 eskeñitzean,

 eta lur legorrean

 eroritzean

 erne ezinda,

 biotz xamur orretantxe min da:

 baiña berriro

 sortu zenduan maitasun-giro

 negar egiñez,

 gu geiago maitatu eziñez.

 -12-

 An azaldu zan zure

 gizatasuna,

 anaiongana dezun

 maitetasuna,

 bero ta xamur;

 malkoak ixurtzen etziñan zur,

 lan da sinisten

 antsi au nola zitzaizun irten

 biotz barrendik:

 «Baina maite zaituztet oraindik».

 -13-

 Zure nortasun orrek

 igorik gora,

 danok urbildu gaitu

 zure ondora;

 bene-benetan

 sartu zera gure biotzetan

 beti-betiko;

 maitasun au ez da iñoiz illko

 nere ustean,

 euskaldun bat bizi dan artean.

 -14-

 Egiak beti bere

 bideak ditu,

 aiek arkitu arte

 ezin gelditu.

 Ene Xalbador!

 Arrazak erantzun dizu jator:

 orra omena,

 anaiak eskeintzen dizutena;

 artu ta gorde

 egindako iraiñ aien orde.

 -15-

 Atoz, atoz, Xalbador

 ez izan kezkik,

 gu ez gaitu nekatzen

 zenbait eguzkik,

 biotzez gabiltz.

 Ai, sarritan gurekin bazebiltz,

 ezer geiago

 naiko ez genduke, ziur nago;

 sinistu zazu,

 gure maite kuttuna zera zu.