Mineroen bizitza
Matxain, Manuel
-1-
Erdi negarrez irakurri det
gaur periodiku batean,
amar minero galdu dirala
Alemani'ko partean.
Xoritxarrean, berri txar asko
datoz aurtengo urtean,
eun metrora gelditu dira
langille oiek lurpean,
negarren paltik etzan izango
famili aien artean.
-2-
Pikatxoia ta mallu aundia
arturik beti besotan,
zenbat langille ari ote da
munduko mina zulotan?
Gaur gizon oiek goraldu nairik
nator onera bertsotan;
beren bizia arrixkatuaz
aritzen dira askotan,
familiari ogi koxkor bat
eramateko asmotan.
-3-
Mineroentzat dezute, beraz,
neronen ekin-aldia,
gizon oientzat nere biotzak
dauka maitasun aundia.
Zortzi orduan, gelditu gabe,
kopetetik izerdia;
beste ainbeste ikusi gabe
eguzkiaren argia,
ondo kostata jaten dezute
eguneroko ogia.
-4-
Mineroari etzaio ematen
daukaten ainbeste gradu,
alde ortatik kontzientziko
karga ederra daukagu.
Langille oien bizimoduaz
ez gera egiten kargu;
satorran gisan enterratuta
egunero zortzi ordu,
aurtxoarentzat ogi koxkor bat
baldin eraman nai badu.
-5-
Mundu guzian mineroaren
bizimodua tristea,
irabazten dan jornalarekin
ezin pasatu astea.
Jaun zerukoak agindu zigun
danok lana egitea,
seme-alabak azi ta ezi,
mantendu eta jaztea,
orretarako derrigorra da
itxuraz irabaztea.
-6-
Mineroaren opor-aldi bat
an edo emen dala-ta,
zer demontretan sortzen da beti
komunistaren zarata?
Ori dionak egin dezala
urtebeteko kontrata;
bestearekin batean ari,
berdiña jaso soldata,
ikasiko du zer dan jatea
ogia ondo kostata.
-7-
Osasunakin mina zulotik
irteten bada, ezer ez,
«silikosisak» arrapatuta
pranko ba-dago negarrez.
Erretiroa geiegizkoa
eztaukate, zoritxarrez,
bear ainbeste ematen ere
ba-dakit eztala errez,
baña jornala oso-osorik
merezi luteke legez.
-8-
Nagusijaunak entzun zazute
zuen morroien ujua,
soldata eta erretiro on bat
beiñere ezta lujua.
Berrogeitamar urte baño len
asko egoten da jua;
arpegi triste, pausoa motxa,
kolorez oso bajua,
errukarri da era ortara
dagon langille gajua.