Mendaro Txirristaka
Matxain
I
Bederatzi puntuko
sei o zortzi bertso
jartzeko asmoa nik
artu det atzo.
Erraz egin diteke
emen estrapozo.
puntuak ez baitira
billatzen eroso.
Orain goxo-goxo,
ta gustora oso,
lanari eraso.
Naiz ibilli gaxo
Mendaro zana nai det
piska bat jaso.
II
Orain berrogei urte,
nik daukat goguan,
Aieteko ballaran
ikusi nuan.
Bertso ederrik berak
an kantatu zuan.
Aldamenetik ia
ezin giņan juan.
Guziok morduan,
ia bi orduan,
Mendaron onduan
igaro genduan.
Jendea nunbait bertan
pozik zeguan.
III
Geroztikan nik beti,
egun eta gauez,
bertso eder aiekin
egin det amets.
Gizon atsegiņa ta
paketsua berez.
Irixten zan tokian
beti irriparrez,
osatua fedez
eta giza legez,
arrokeririk ez.
Orain zoritxarrez,
orlako bat billatzen
ez dago errez.
IV
Mendaro Txirristaka
zenaren izenik,
ez pentsua aztuta
bizi naizenik.
Orain etzaigu sortzen
orlako gizonik.
Inoiz etzan agortzen
bere almazenik.
Egin zuan lanik,
jatorra ez danik,
esango duanik,
bat bakarrik danik,
Euskalerrian beintzat,
ez det uste nik.
V
Batzuk alde batera,
besteak bestera,
emen bertsoak jartzen
saiatzen gera.
Bakoitzak artzen degu
nai degun jokera.
Mendarok sortzen zuan
gai xelebrera,
gutxi gora-bera,
neronen ustera.
Ziento bat papera
betea zan bera,
naiz gutxi irabazi
nere antzera.
VI
Bere bertsoarekin
makiņa bat koro
entzuna naiz ni gerra
baiņo lenago.
Gaur jendeak ez dauka
len ainbeste gogo.
Bertsoak kantatzeko,
edanaz bi trago,
ontan ziur nago
ta esango det klaro,
probatua dago,
ona zan zearo,
bertso berriak jartzen
gure Mendaro.
VII
Beartsu jaio zan da
era ortan azi.
Eta oso gazterik
lanean ezi.
Euskeraz ta erderaz
pixka bat ikasi.
Gero bertso paperaz
gure lurra josi.
Milla gozo-gazi
igaroaz bizi,
gutxi irabazi,
mixerian kasi.
Iltzerikan etzuan
berak merezi.
VIII
Mendaro Txirristaka,
gizon xelebria,
ta bi izkuntzatako
bertsolaria.
Nork ez du ezagutzen
aren umoria?
Gaur ere bizi balitz
danontzat obia.
Jenioz noblia,
biotzez aundia,
ta buruz argia,
ondo merezi zuen
omenaldia.
|